* Fotoğraflar: Anadolu Ajansı (AA)
Haberin Kürtçesi için tıklayın
Cumhurbaşkanı ve Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan, İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile bir araya gelmek üzere beraberindeki heyetle birlikte dün (18 Temmuz) İran'ın başkenti Tahran'a gitti.
Erdoğan, bu akşamki üçlü görüşme öncesinde bugün Tahran'da düzenlenen Türkiye-İran Yüksek Düzeyli İşbirliği Konseyi'nin yedinci toplantısı sonrasında iki ülke arasında yapılan anlaşmaların imza törenine katıldı. İki lider, görüşmelerin ardından ortak basın toplantısı düzenledi.
Basın toplantısında heyetlerarası görüşmelere değinen Erdoğan, bu istişarelerin "iki ülke ilişkilerine yeni bir ivme kazandıracağına inandığını" ve "Reisi'nin ortaya koyduğu İran'ın komşularla ilişkilerinin geliştirilmesi vizyonunu çok değerli bulduğunu" söyledi.
"Astana sürecini yeniden ayağa kaldıracağız"
Suriye krizine çözüm amaçlı oluşturulan Astana görüşmelerine değinerek bu bağlamda "Astana Üçlü Zirvesi"nin bir parçası olarak İran ve Rusya liderleriyle bir araya geleceğini hatırlatan Cumhurbaşkanı Erdoğan, görüşmelere ilişkin özetle şu değerlendirmede bulundu:
"Gerek Sayın Putin gerek şahsım gerekse Sayın Reisi bir araya gelerek gelişmelerin son halini masaya yatırmış olacağız.
"Astana sürecini yeniden bir değerlendirme, Astana sürecini yeniden ayağa kaldırma durumu olacaktır. Bu vesileyle tüm bakan arkadaşlarıma çok teşekkür ediyorum. Aralarındaki mutabakatı, dayanışmayı devam ettirmelerini özellikle kendilerinden rica ediyorum."
Türkiye-İran ilişkilerine ilişkin de konuşan Erdoğan, Reisi'nin de dile getirdiği "iki ülkenin ticaret hacmini 30 milyar dolara çıkarma" hedefini anımsatarak COVID-19 pandemisi sebebiyle "ciddi manada gerileme" yaşandığını ve mevcut ticaret hacminin 7,5 milyar dolar olduğunu söyledi.
"Savunma sanayinde atacağımız adımlarla bu süreci hızlandırmamız mümkün" diyen Erdoğan, "Gerek petrol gerek doğalgaz alanında atılacak adımlarla da bu hızlanabilir" değerlendirmesinde bulundu.
"Yatırım konularının geliştirilmesi de ele alındı"
İran Cumhurbaşkanı Reisi de "30 milyar dolarlık bir rakam belirledik; bu da mevcut ticaret hacminin üç katına çıkarılacağı anlamına geliyor" dedi:
"İki ülkede bilgi ve teknoloji parkları kurulması ve bilim alanında çalışan şirketlerin kurulması müzakeremizin konularından bir tanesiydi.
"İki ülke arasında doğalgaz ihracatı konusuyla ilgili bulunan 25 yıllık anlaşmanın süresinin uzatılması konusu da iki taraftan vurgulandı ve takip edeceğimiz konular arasında. Bunun süresinin uzatılmasıyla doğalgaz ihracatı hacmi yeni bir boyuta ulaşacaktır. Bugünkü toplantımızda yatırım konularının geliştirilmesi de ele alındı."
Liderler ayrıca "terörle mücadele" konusuna da değinirken Cumhurbaşkanı Reisi, hem Türkiye'nin hem İran'ın "Suriye'nin toprak bütünlüğünün korunması gerektiği konusunda hemfikir olduğunu" ifade etti.
"Suriye'ye saldırı, tüm bölgeye zarar verir"Öte yandan, Cumhurbaşkanı Erdoğan bugün İran'ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney ile de bir araya geldi. Türkiye'nin kuzeydoğu Suriye'ye olası bir askeri harekatının tartışıldığı bir dönemde Hamaney, "Suriye'nin toprak bütünlüğünü korumak çok önemli. Suriye'nin kuzeyine yapılacak herhangi bir askeri saldırı kesinlikle Türkiye, Suriye ile birlikte tüm bölgeye zarar verecek ve teröristlere fayda sağlayacaktır" değerlendirmesine bulundu. Türkiye'nin güvenliğini İran'ın güvenliği olarak kabul ettiklerini ifade eden Hamaney, "Siz de Suriye'nin güvenliğini kendi güvenliğiniz olarak görüyorsunuz. Suriye ile ilgili sorunlar müzakere yoluyla çözülmeli ve İran, Türkiye, Suriye ve Rusya bu meseleleri diyalogla sonuçlandırmalıdır" dedi. |
Üçlü zirve ve Putin ile görüşme
Astana Süreci'ni oluşturan Türkiye, İran ve Rusya Cumhurbaşkanları bu akşam Tahran'da bir araya gelerek "Suriye'deki istikrarsızlığı" değerlendirecek. Zirvenin gündeminde, Rusya ile İran'ın karşı çıktıkları, Türkiye'nin kuzeydoğu Suriye'ye yönelik olası operasyonu da olacak.
Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in zirve öncesinde yapacakları ikili görüşmenin gündeminde ise 24 Şubat 2022'den bu yana devam eden Rusya-Ukrayna savaşı ve Ukrayna tahılını ülke limanlarından çıkarmak için oluşturulması planlanan tahıl koridoru olacak. (SD)
