Fotoğraf: Fidan ve Fuad Hüseyin, Irak'ta/AA
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, iki gündür süren Bağdat'taki temasları kapsamında Çarşamba gün boyu Irak devlet protokolündeki bütün makamları ziyaret etti.
Irak Cumhurbaşkanı Abdüllatif Reşit ile başlayan görüşme trafiğine, Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani ile devam eden Bakan son olarak Meclis Başkanı Muhammed Halbusi ile bir araya geldi. Bu görüşmelere paralel olarak Hakan Fidan Irak Meclisi'ndeki gruplardan Irak Egemenlik İttifakı lideri Hamis Hançer, Fetih İttifakı lideri Hadi Amiri ve Irak Türkmen Cephesi ile de görüştü.
Dışişleri Bakanı Fidan, dün başlayan resmi Bağdat ziyaretinde ilk olarak Iraklı mevkidaşı Fuad Hüseyin ile görüştükten sonra ortak basın toplantısında açıklamalarda bulunmuştu.
Dışişleri Bakanı Fidan'ın yarın Erbil'e geçerek Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi (IKBY) yetkilileriyle de görüşmesi bekleniyor.
Irak Cumhurbaşkanı
Abdullatif Reşit ile görüşme
AA'nın Irak Cumhurbaşkanlığından yapılan yazılı açıklamadan aktardığına göre Reşit, Fidan ile görüşmesi sırasında iki ülke arasındaki tarihi ilişkilere vurgu yaparak, ekonomi, ticaret, enerji, çevre ve su konularında iki ülke halklarının faydasına hizmet edecek şekilde işbirliğini arttırmak gerektiğini belirtti.
Irak Başbakanı Muhammed
Şiya es-Sudani ile görüşme
Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada, Hakan Fidan ile Irak Başbakanı Sudani arasındaki görüşmede, "iki ülke arasındaki siyasi, ekonomik ve güvenlik işbirliğinin geliştirilmesine yönelik güncel konular ele alındı." ifadelerine yer verildi.
Irak Başbakanlık ofisinden yapılan yazılı açıklamaya göre de Sudani görüşmede, "hiçbir taraf veya örgütün her ne ad altında olursa olsun güvenliği bozmasına veya Irak topraklarını komşu ülkelere saldırı için kullanmasına izin vermeyeceğini" ifade etti.
Irak Meclis Başkanı
Muhammed Halbusi ile görüşme
Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan yazılı açıklamaya göre, Bakan Fidan Çarşamda günü son olarak Irak Meclis Başkanı Muhammed Halbusi ile görüştü.
Hakan Fidan, dün Iraklı mevkidaşı Fuad Hüseyin ile bir araya gelmiş ve görüşme sonrasında gerçekleştirilen ortak basın toplantısında görüşme içeriğine ilişkin kapsamlı açıklamalarda bulunmuştu.
Fidan-Fuad Hüseyin görüşmesi:
"Terörle" başladı, petrol ve suyla devam etti
Iraklı mevkidaşıyla yaptıkları görüşmede çok kapsamlı konuları ele aldıklarını belirten Fidan, bunların başında da "terörle mücadele"nin geldiğini aktarmıştı.
Fidan, PKK'nin "Irak'ın egemenliğine meydan oku[duğunu]" ileri sürmüş ve "Ortak düşmanımız olan PKK terör örgütünün, ikili ilişkilerimizi zehirlemesine izin vermemeliyiz." demişti.
Fidan PKK'nin "Sincar, Mahmur, Kandil ve Süleymaniye'nin yanı sıra birçok Irak köyünü işgal ettiğini" ileri sürdükten sonra "Suriye ve Irak arasında sınırları yok sayarak terör koridoru" kurduğunu ve bu yolla "iki bölgeyi birleştirme arayışı içinde olduğunu" söylemişti.
Dışişleri Bakanı Irak'tan "dostluk ve kardeşlik gereği PKK'yı resmen terör örgütü olarak tanımalarını bekliyoruz," demiş ve "Irak ile birlikte çalışmaya hazır" olduklarını ifade etmişti.
Fidan, "Irak'ın toprak bütünlüğünün, siyasi birliğinin ve egemenliğinin korunması, dış politika önceliklerimizdendir. Bu yaklaşımımızı bugüne kadar olduğu gibi bundan sonra da titizlikle muhafaza edeceklerini" dile getirdikten sonra Muhammed Şiya es-Sudani liderliğinde kurulan hükümeti desteklediklerini belirtmiş ve hükûmetin Irak'ın altyapı sorunlarını çözmede gösterdiği çabayı takdirle karşıladıklarını kaydetmişti.
Fidan, konuşmasında Türkiye'nin, Sudani tarafından öncülüğü yapılan Kalkınma Yolu Projesi'ni de kuvvetle desteklediğini vurguladı. "Projenin ayrıca bölgemizin istikrarına ve refahına çarpan etkisiyle katkıda bulunacağına inanıyoruz. Bu nedenle tüm bölge ülkelerini bu projeye destek vermeye çağırıyoruz." dedi.
Ticaret hacmini 25 milyar
doların üstüne çıkarma hedefi
Fidan, Türkiye'nin Irak'la ekonomik ilişkilerine büyük önem verdiğini dile getirerek, "An itibarıyla ticaret hacmimiz 25 milyar dolara yaklaşmaktadır fakat bu, gerçek potansiyelimizin çok gerisinde bir rakamdır." dedi ve daha da ileri taşımak için atılacak adımlara değindi.
Su diyalogu
Görüşmede ortak gündem olan su meselesinin de ele alındığının altını çizen Fidan, su konusunda iki ülkenin beraber daha kurumsal ve sistemli çalışmalar yürütme konusunda fikir birliğine vardığını vurgulayarak "Su konusunda bilimsel ve akılcı temelde işbirliğine dayalı ve kesintisiz işleyen bir diyalog mekanizmasının kurulmasına önem vermekteyiz." dedi.
Kuran diyalogları
Hakan Fidan görüşmede ayrıca Avrupa'da yaşanan Kur'an-ı Kerim'e yönelik saldırılara da değindiğini ve söyledi ve "Birlik içerisinde olursak kutsal değerlerimize saldıranlar harekete geçmeden önce bir kez daha düşünecekler, bundan eminim." dedi
Fuad Hüseyin Anayasa'yı işaret etti
Fidan'a cevaben konuşan Fuad Hüseyin de Irak Anayasası'nın hiçbir yabancı silahlı yapının Irak'ı komşu ülkelere karşı saldırı yeri olarak kullanmasına izin vermediğini ve kendilerinin de anayasayı uygulama konusunda kararlı olduklarını vurguladı.
Hüseyin, iki ülkenin de iklim değişikliğinin yansımalarından etkilendiğini ifade ederek, "Görüşmemizde su meselesine de değindik. İki ülke de iklim değişikliğinden etkileniyor. İklim değişikliği ve kuraklık Irak'ta tarım ve ekonomiyi olumsuz etkiliyor. Bu alanda ortak ve sürekli bir iş birliğine ihtiyacımız söz konusu" şeklinde konuştu.
Irak petrollerinin Türkiye üzerinden ihraç edilmesi konusunda da Hüseyin, petrolün Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nden (IKBY) Türkiye'ye Cihan Boru Hattı'na ihraç edilmesi sorununun çözülmesi temennisinde bulundu.
Irak'ta 850 Türk şirketinin faaliyet gösterdiği bilgisini veren Hüseyin, iki ülke arasında giriş vizesi konusunun da gündeme geldiğini ve iki tarafın bu konuda kolaylık sağlaması gerektiğine işaret etti.
(AEK)