İnsan Hakları Derneği (İHD) Diyarbakır Şubesi, "Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi 2011 Yılı Hak İhlalleri Raporu"nu açıkladı.
Rapora göre, geçen yıl toplam 29 bin 366 ihlal yaşandı. 2010'daki rakam, 23 bin 520'ydi.
Özellikle silahlı çatışma, sivil ölümleri, gözaltılar ve tutuklamada artış olduğunu gösteren raporda, işkence ve kötü muamelenin önceki yıla göre yaklaşık iki katına çıktığı bilgisi de yer alıyor. 2010'da 741 işkence ve kötü muamele vakası tespit edilmişken, 2011'de bu rakam 1555 oldu.
İHD Diyarbakır Şube Sekreteri Raci Bilici, raporla ilgili yaptığı açıklamada, "Aslında 2011'e girerken barış ortamının oluşması ve çözüme dair umutlarımızı diri tutmaya çalıştık. 2010'da PKK'nin ilan ettiği ve sonra uzattığı eylemsizlik kararı ve ölümlerin durması, barış konusundaki umudumuzu arttırmıştı" dedi.
"Ancak ne yazık ki 2011, 'barış ve çözümün yılı' olacağına, tam anlamıyla büyük bir savaşın yaşandığı bir yıl haline geldi."
Hükümetin adeta bütün açılım ve reformları bir kenara bırakırcasına güvenlik politikalarına sarıldığını açıklayan Bilici, "80 bine yakın oy alan Hatip Dicle'nin vekilliği düşürüldü. Cezaevinden seçilen milletvekilleri serbest bırakılmadı. Kürdistan Topluluklar Birliği (KCK) adı altında yürütülen operasyonlarla binlerce kişi gözaltına alındı, tutuklandı" dedi.
"Yapılan siyasi operasyonlar sadece siyasetçilerle sınırlı kalmadı. Gazeteciler, yazarlar, akademisyenler, insan hakları savunucuları, avukatlar, sendikacılar ve öğrenciler hapse atıldı."
2011'de hem gözaltında hem de gözaltı yerleri dışında ve toplumsal olaylarda işkence ve kötü muamelenin arttığını belirten Bilici, şöyle devam etti:
"Geçen yıl hapishanelerde de yüksek sayıda hak ihlali yaşandı. Cezaevi ziyaretlerinde yaptığımız tespitlerin yanı sıra İHD'ye gelen başvurularda da görüldü ki ölümün eşiğindeki hasta mahpusların durumu başta olmak üzere, uygulanan sevk ve sürgünler, sürgünler sonrası yapılan işkenceler, çeşitli hak gaspları, cezaevlerinin gerçek anlamda gözden geçirilmesi gerektiğini ortaya koydu."
"Son 3 yıl içerisinde siyasi operasyonlar sonucu binlerce kişinin tutuklanmasından kaynaklı cezaevlerindeki doluluk oranı, bu yapılardaki yaşamı adeta işkenceye çevirdi."
Bilici, "Açıkladığımız Kimyasal Silah Kullanımı Raporu, 'savaş suçu'nu gündeme getirdi. Bu rapor, yıllar boyu yaşanan kirli savaşın aslında kullanılması yasak silahlarla daha da fazla kirletildiğinin açık örneği" ifadesini kullandı.
Rapora göre çatışmalarda güvenlik güçlerinden 149 kişi yaşamını yitirirken, 295'i yaralandı. 169 PKK'li de çatışmalarda hayatını kaybetti.
Silahlı çatışmalarda 21 sivil de hayatını kaybederken 24 sivil yaralandı. Mayın ve patlayıcı sebebiyle de üçü çocuk altı kişi öldü.
İHD, raporunda asker ve polisin şüpheli intiharlarına da yer verirken, 26 güvenlik gücü mensubunun şüpheli intihar sonucu öldüğünü açıkladı.
Raporda, Doğu ve Güneydoğu bölgelerinde, 2011 yılında 64 kadının ve 28 çocuğun da intihar ettiği ifade ediliyor.
İHD'ye gelen şikayetler ve medyaya yansıyan hak ihlalleriyle oluşturulan rapora göre, 2011'de bölgede toplam 6 bin 306 kişi gözaltına alındı, 1.917 kişi de tutuklandı.
İHD'nin tespit ettiği cezaevindeki ihlal sayısı 1.421 olurken, askeri operasyonlar sonucu da 47 hak ihlali yaşandı.
Toplu mezar iddialarına da yer veren dernek, 111 toplu mezarda 1.699 kişinin bulunduğunu açıkladı.
Doğu ve Güneydoğu bölgelerinde, 2011'de yaşanan toplam ihlal sayısı ise 29 bin 366 olarak ifade edildi. (AS)
* Raporun tam metnine buradan ulaşabilirsiniz.
* Önceki yıllarla karşılaştırmalı hak ihlalleri tablosu için tıklayın.
