Gözaltında fiziksel ve psikolojik tacize uğrayan trans kadın Esma Halat'ın Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nde (AİHM) görülen davası sonuçlandı.
AİHM, "kötü muamele gördüğü iddiası ile ilgili herhangi bir kanıtın bulunamadığını" belirtirken, "Türkiye'nin Halat'a gözaltındayken uygulanan kötü muamele ile ilgili etkin soruşturma yürütmediğine" ve dolayısı ile "Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin (AİHS) 3. Maddesi'nin prosedürel boyutunun ihlal edildiğine" hükmetti.
Türkiye, kendi iddialarını araştırmak amacıyla etkin bir soruşturma yürütülmediği için AİHS'nin gözaltı sırasında kötü muameleye maruz kaldığı (3. Madde), kötü muamele uygulayan polise yönelik cezai sürecin son derece uzun olduğu (6. Madde), hakkı olan tazminattan mahrum bırakıldığı (13. Madde) iddialarıyla AİHM'e başvuran Halat'a manevi tazminat olarak 15.000 Euro ve de mahkeme masrafları için 2.000 Euro ödeyecek.
"Türkiye bu sembolik kararı ciddiye almalı"
Pembe Hayat Derneği konuya ilişkin bir basın açıklaması yaparak, Türkiye'nin bir an önce kolluk kuvvetleri tarafından trans bireylere yönelen insan hakları ihlallerine karşı adım atması gerektiğini belirtti:
"AİHM'in bu kararı, kolluk kuvvetlerinin trans bireylere yönelik sürekli şekilde uyguladıkları kötü muamele ve de şiddet konusunda iç soruşturma ve de kovuşturma evrelerinde cezasızlıkla ödüllendirildiğini, kolluk kuvvetlerinin uyguladıkları şiddet veya keyfi uygulamalar konusunda ilgili idari birimlerin etkin soruşturma yürütmediklerini ve süreci uzun tutarak failleri korudukları, mağdurları süreç içerisinde yeniden mağdur haline getirdikleri gerçeğini destekler niteliktedir.
"Her ne kadar mahkeme bu konu hakkında karar vermemiş olsa da, trans bireylerin kolluk kuvvetleri tarafından çeşitli yasalar kötüye kullanılarak ya da görev aşımında bulunarak keyfi idari cezalar, kötü muamele ve de şiddet konusunu da gündeme taşımaktadır.
"AİHM'in bu sembolik kararını dikkate alarak, Türkiye Hükümeti bir an önce kolluk kuvvetleri tarafından trans bireylere yönelen insan hakları ihlallerine karşı adım atmak zorundadır. Polis Vazife ve Selahiyetleri Kanunu, Kabahatler Kanunu, Trafik Kanunu gibi kanunlar derhal yeniden gözden geçirilmeli, kolluk kuvvetlerinin hak ihlali gerçekleştirmesini kolaylaştıran mevzuat ortadan kaldırılmalıdır. Kolluk kuvvetlerinin trans bireylere uyguladıkları şiddet konusunda etkin ve bağımsız soruşturma gerçekleştirilmeli, yargı organları kolluk kuvvetlerini cezasızlık ile ödüllendirmemeli ve de trans bireylerin maruz kaldıkları kötü muamele ve şiddete karşı her türlü mekanizma devreye sokulmalıdır."
Ne olmuştu?
Halat, Ekim 1999'da İstanbul'da evine doğru giderken bir polis memuru tarafından zorla götürüldüğü Beşiktaş Polis Karakolu'nda fiziksel ve psikolojik tacize uğradığı gerekçesiyle söz konusu polis memuru hakkında suç duyurusunda bulunmuş, iç hukuk yollarının tükenmesinin ardından davayı AİHM'e taşımıştı.(ÇT)
