Görüşmeler Olumlu, Öneriler Tartışılıyor

KKTC Cumhurbaşkanı Denktaş ve Kıbrıs Cumhurbaşkanı Papadopulosun BM Kıbrıs Özel Temsilcisi De Soto gözetimindeki görüşmesi sona erdi. De Soto, ilk gün görüşmelerinin olumlu geçtiğini; liderlerin her sabah 09.30da bir araya geleceklerini açıkladı.

Lefkoşa

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş ve Kıbrıs Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Tasos Papadopulos, sabah saat 10.00'da Birleşmiş Milletler (BM) Kıbrıs Özel Temsilcisi Alvaro de Soto gözetiminde bir araya geldi.

BM kontrolündeki Lefkoşa Uluslar arası Havaalanı'nda, bu amaçla hazırlanan merkezde iki saatten fazla süren görüşmenin ardından, Avrupa Birliği'nin (AB) genişlemeden sorumlu üyesi Gunther Verheugen'in de katılımıyla bir sohbet toplantısı yapıldı.

Toplantının ardından de Soto ve Verheugen; görüşmenin yapıcı geçtiğini, liderlerin bundan sonra her gün saat 09.30'da bir araya geleceğini açıkladılar.

Müzakerelerde Türk tarafını KKTC Cumhurbaşkanı Denktaş başkanlığında, Başbakan Mehmet Ali Talat ve Dışişleri Bakanı Serdar Denktaş; Rum tarafını ise Kıbrıs Cumhurbaşkanı Papadopulos başkanlığında bir heyet temsil ediyor.

Planda değişiklik önerileri

Görüşmelerde, Annan Planı üzerinde Türk tarafının dört, Rum tarafının da altı noktada değişiklik önermesi bekleniyor.

Türk tarafının iki kesimlilik, sınırların düzleştirilmesi, egemenlik ve garantiler konusunda; Rum tarafının ise yürütmenin kullanılması, yasama yetkisi, Türkiye kökenliler, anayasalar, ekonomi ve boşlukların referanduma sunulmasından önce Türkiye ve Yunanistan tarafından onaylanması konularında değişiklik önermesi bekleniyor.

Türk tarafının talepleri

* Egemenliğin, eşitliğin garanti altına alınması ve bunun vurgulanması.

* İki kesimliliğin derinleştirilmesi ve korunması. Kuzeye gelecek Rumların oranının yüzde 20'nin altında kalması. Yerleşim, barınma ve iş koşulları güvence altına alınmadan yer değiştirmenin başlamaması.

* Türkiye'nin etkin ve fiili garantisinin devam etmesi; yani Türk askerinin sürekli adada kalması.

* Varılacak anlaşmada çizilecek yeni sınırların daha düz olması, bu yönde hazırlanmış haritaların tartışılması.

Rum tarafının önerileri

* Dönüşümlü başkanlık ve başkan yardımcılığı süreci, Kıbrıslı Türkler için iki, Rumlar için dört yıl olsun. Başkanlık Konseyi'nde dönüşümlü başkanlık ve başkan yardımcılığı kurumları olsun. Başkanlık dönüşümü 20 ile 40 ay arasında yapılsın. Konseye altı Rum, üç Türk girsin.

* Kurucu devletlerin anayasaları ve üçüncü ortak anayasa Avrupa normlarına uygun hale gelsin.

* Sistemin dağılmaması için, her konu Yüksek Mahkeme'ye taşınmasın. Üç Kıbrıslı Türk, üç Kıbrıslı Rum ve üç yabancı yargıçtan, bir asliye mahkemesi kurulsun. İtirazlar öncelikle burada görüşülerek başvuru yükü hafifletilsin.

* Plan, adadaki tarafların referandumuna sunulmadan önce Türkiye ve Yunanistan parlamentolarından onay alsın. Aksi halde, örneğin Kıbrıs'ta referandumdan "evet"; TBMM'de "hayır" çıkabilir.

* Türkiye kökenli yurttaşlarla ilgili somut bir rakam ortaya konsun. Daha fazla sayıda Türkiye göçmeni geri dönsün.

* Kıbrıs'ta çözümün maliyeti belirlensin ve buna uygun düzenlemeler yapılsın. Anlaşma sonrasında, Rumlara düşecek ekonomik maliyetler azaltılsın. Daha fazla toprak, daha az Türkiyeli göçmen esası uygulansın. (BB)