Velvele.net’in kurucu yönetmeni Bawer, göç eden veya etmek zorunda bırakılan LGBTİ+’ların hikayelerine yer verdikleri “Şehir Hatları” podcast serisini bianet’e anlattı.
Kendisi de bir göçmen olan gazeteci Bawer, “Şehir Hatları’nı hazırlayan ve sunan ve aynı zamanda lubunya bir göçmen olan benim için başka ülkelerde benim gibi süreçler geçirmiş arkadaşlarımı dinlemek yalnız olmadığımı görmemi sağlaması açısından değerli” diyor.
“Amaç gidenleri dinlemek"
Öncelikle bu proje hangi ihtiyaçtan ortaya çıktı?
Velvele.net için “Göçü Konuşmak” adlı bir dosya hazırladık. O dosyada amacımız LGBTİ+ topluluğu içinde çok az ve çoğunlukla sorunlu bakış açılarıyla gündem olan göç ve göçmenlik meselelerini gündemleştirmekti.
Bunu yaparken hem Türkiye’ye gelenler hem de Türkiye’den gidenlerin hikayelerine ve deneyimlerine alan açtık. Şehir Hatları podcast serisini de bu dosya kapsamında hayata geçirdik.
Amacı da Türkiye’deki siyasi iklimin sertleşmesiyle birlikte ülkede kalanlar ya da gidemeyenlerin her gün daha da düşmanlaştırdıkları “gidenleri” dinlemekti.
“Şehir Hatları” adı nereden geliyor?
Podcast adını İstanbul'daki şehir hatları vapurundan aldı. Ayrıca şehirleri birbirine bağlayan hatlar, metro hatları, metrobüs yolları gibi sayısız şeyin yanı sıra bir yerden başka bir yere gitmeyi de çağrıştırdığı için de kullanmayı seçtik. Podcast’in Türkiye’deki LGBTİ+’larda Türkiye’den gitmiş/gitmek zorunda kalmış LGBTİ+’lar arasında kurmayı umduğu bağları da sembolize etmesi bu tercihte önemli bir diğer etken oldu.
Şimdiye kadar kimleri konuk ettiniz?
Şimdiye kadar beş bölüm yayınladık. Atina’dan Deniz Tunç, Barselona’dan Devin, Londra’dan Hasan Bölücek, Stockholm’den Bella Demhat ve La Plata’dan Mehmet Tarhan konuğumuz oldular.
Neden bu kişileri seçtiniz?
Konuklarımızın her birinin Türkiye’yle ve Türkiye’deki LGBTİ+ mücadelesiyle farklı ilişkilenme hikayeleri var. Kimisi yıllarca emek vermiş, kimisi ülke dışına taşındıktan sonra mücadeleye dahil olmuş.
Bu beş kişinin farklı lubunyalık ve göçmenlik deneyimlerinin okuyucularımızın görmesini arzu ettiğimiz fotoğrafı tamamlayacağını düşündük. Çünkü ne bir tane lubunyalık ne de tek bir tane göçmenlik deneyimi var. Konuklarımızı bu farklılıkları gösterebilmek, bunu yaparken de deneyimlerindeki ortaklıkların da altını çizmek için tercih ettik.
Farklı ülkelerde/şehirlerde/kıtalarda yaşayan kişiler olmasına da yine bu amaçla dikkat ettik. Çünkü göçmenlik deneyimi de lubunyalık deneyimi de gittiğimiz ülkeye ve hatta şehre göre değişkenlik gösterebiliyor.
Göçü konuşmak neden önemli sizce?
Göç Türkiye tarihinin önemli bir parçası. Dosya sunuş yazımızda da dediğimiz gibi, Cumhuriyet tarihinin en belirleyici olayları hep büyük bir insani yıkımla başlıyor ve bir yerden bir yere gidenlerle/gitmek zorunda kalanlarla devam ediyor. Ermeni Soykırımı ile başlayan, Mübadelede Rumlara, ardından Kürtlerle devam eden bir yerinden etme tarihi de bu aynı zamanda.
Son yıllarda ise AKP’nin ülkeyi yaşanmaz kılması sonucu daha da artan bir dalgayla sürüyor. Türkiye öte yandan gidenler kadar gelenleriyle de göçü deneyimlemeye devam ediyor. Ve bu iki yönlü göç deneyimi iki yöne doğru bir önyargı ve beraberinde nefret dalgasına dönüşüyor.
Hem gidenlere hem gelenlere hem de kalanlara yarattığı sayısız sorun da cabası. Ancak, önyargı ve nefret nedeniyle asıl sorunlar konuşulmuyor.
Göçü konuşmanın birbirimize iyi geleceğini, önyargı ve nefrete inat bir arada yaşayabileceğimiz bir zemini yaratmanın anahtarı olduğunu düşünüyoruz. Kızgınlık ve hatta düşmanlıkla yaratılmaya çalışılan iletişimsizliği yıkmanın deneyimleri ve mücadeleleri ortaklaştırmayı da kolaylaştıracağı kanısındayız. Bu nedenle göçü, kimseyi dışarıda bırakmadan konuşmanın gerekliliğine ve önemine inanıyoruz.
Sizi bu “göç” hikayelerinde en çok neler etkiliyor? Neden? Sizin göç hikayeniz de benzer mi?
Şehir Hatları’nı hazırlayan ve sunan ve aynı zamanda lubunya bir göçmen olan benim için başka ülkelerde benim gibi süreçler geçirmiş arkadaşlarımı dinlemek yalnız olmadığımı görmemi sağlaması açısından değerli.
Başımıza gelen şeyleri kişiselleştirebiliyoruz çünkü ve o durumda sorunun aslında daha kompleks bir şey olduğunu göremeyebiliyoruz, bu sorunları yaratan sistemi ve o sistemi besleyenler da görünmezleşebiliyor bu nedenle.
Benzer deneyimleri dinlemek, başka insanların yaşadıkları zorlukları duymak asıl sorunu ve sorumluların belirginleşmesini sağlıyor. Türkiyeli göçmenler için sıklıkla zikredilen “Gittiler, kendilerini kurtardılar” söyleminin arkasındaki gerçek manzaraya dair detaylar da çok önemli. Sırf bu nedenle bile konukları dinlemek çok etkileyiciydi.
Türkiye’de kalanların ya da gidemeyenlerin gidebilenlere dair önyargılarını yıkacak hikayeler olmaları da her birini daha değerli kılıyor. Yine dosya sunuş yazımızda dediğimiz bir yerin altını çizmek istiyorum burada:
“Göç, Türkiye’deki LGBTİ+ topluluğunun iç tartışmalarında sürekli karşımıza çıkan bir unsur. Baskı altındaki kimi LGBTİ+’lar aldıkları tehditler ve/veya yaşadıkları şiddet nedeniyle yurt dışında yaşamaya mecbur bırakılıyorlar.
"Bu gerçekliğe rağmen ülkeden göçmek zorunda kalmış ya da kendine yeni bir hayat kurmuş LGBTİ+’ların Türkiye’deki hak mücadelesinin ne denli bir parçası olduğu, Türkiye’de yaşananlara dair ne ölçüde söz söylediğine ilişkin hararetli, zaman zaman da heves kırıcı tartışmalar var.
"Dosyamızda, bunun hem dünya tarihinde hem de Türkiye özelinde neden böyle olamayacağını, diasporada yaşayan Türkiyeli LGBTİ+’ların hayatlarını okumak isteyen herkese anlatmak istiyoruz.”
Şehir Hatları’nda bunu yapmaya başladığımıza inanıyorum.
Sonraki konuklar kimler olacak?
Beş bölümün ardından podcaste bir ara veriyoruz. Geri döndüğümüzde yine dünyanın dört bir yanına dağılmış Türkiyeli lubunyaları konuk etmeye devam edeceğiz.
Son olarak eklemek istedikleriniz nelerdir?
Bize sayfalarınızda yer ayırdığınız için çok teşekkürler. Türkiyeli göçmen lubunyaların deneyimleri çok değerli. Anlattıkları ne kadar çok insana ulaşırsa o kadar iyi. Bu nedenle Şehir Hatları’nı Spotify, Apple Podcasts ve tüm diğer podcast dinlenen platformlardan dinleyebileceklerini hatırlatarak bitirmek isterim. Velvele hakkında daha fazla bilgi almak ve/ya bizi desteklemek isteyenler şu linke bakabilirler. Ayrıca LGBTİ+’larla ilgili daha fazla Türkçe içerik için velvele.net, İngilizce içerikler için de en.velvele.net adreslerini ziyaret edebilirsiniz.
Bawer sosyal medya hesapları (Twitter & Instagram )
Velvele sosyal medya hesapları: Twitter & Instagram
(EMK)