Türkiye’de Araştırma ve Öğretim Özgürlüğü Uluslararası Çalışma Grubu (Groupe international de travail - GIT: “Liberte de recherche et d’enseignement en Turquie” / GIT Türkiye), Akademide Hak ihlalleri Dosyası Mayıs 2013-Mayıs 2015 başlıklı çalışmasını yayınladı.
Dosya, Türkiye üniversitelerinde Mayıs 2013-Mayıs 2015 tarihleri arasında yaşanan araştırma, eğitim, öğretim, ifade ve örgütlenme özgürlüğüyle ilgili hak ihlallerine dikkat çekmeyi amaçlıyor.
93 sayfalık dosyanın Kamu üniversitelerindeki hak ihlalleri ve mekanizmaları ile vakıf üniversitelerindeki hak ihlalleri ve mekanizmalarını inceleyen iki ana başlığı var.
Dosyada hak ihlallerine dair vaka örnekleri de yer alıyor.
Kamu üniversitelerindeki hak ihlalleri
Kamu üniversiteleri bölümünde ilk başlık “Araştırma, Eğitim ve Öğretim Özgürlüğü”. Bu bölümde üniversitelerdeki etkinlik iptalleri, hedef gösterilen öğretim üyeleri, etik kurulların bazı üniversite yönetimleri tarafından amaçları dışında kötüye kullanılmasının neden olduğu hak ihlallerine ilişkin vakalar değerlendiriliyor.
Yıldız Teknik Üniversitesi’nde gerçekleşecek “İstanbul Buluşmaları” etkinliğinin iptali, Mardin Artuklu Üniversitesi’nde konferans iptali ve etik kurullara dair akademisyenlerin karşılaştıkları vakalar burada yer alıyor.
Toplumsal Muhalefet, Örgütlenme ve İfade Özgürlüğü
“Toplumsal Muhalefet, Örgütlenme ve İfade Özgürlüğü” bölümünde ise bu konudaki hak ihlalleri vakaları sunuluyor.
Marmara Üniversitesi Hukuk ve İletişim Fakültelerinde öğretim üyelerine açılan soruşturmalar, Yrd. Doç. Dr. Elifkan Köse ve öğretim görevlisi Oya Yağcı’nın karşılaştığı ihlaller, Ankara Üniversitesi’nde öğretim üyelerine açılan soruşturmalar bu bölümde yer alan vakalardan.
GIT Türkiye, en çok da genç akademisyenlere açılan soruşturmaların dikkat çektiğini söylüyor.
Güvencesizlik
Kamu üniversitelerindeki ihlallere dönük bölümün son altbaşlığı “Güvencesizlik”. ODTÜ, ve İTÜ’deki asistanlar, ve ÖYP gibi özellikle de araştırma görevlileri üzerinde olumsuz etki bırakan güvencesizlik vakaları ele alınıyor.
Vakıf üniversitelerinde ihlaller
“Vakıf Üniversitelerinde Hak İhlali Alanları ve Mekanizmaları” bölümü “güvencesizlik” başlığı ile açılıyor.
“Güvencesizlik: Ekonomik Temelli Hak İhlalleri” başlığı altında vakıf üniversitelerinin temel sorunu olan görev güvencesi değerlendiriliyor. Bahçeşehir ve İstanbul Bilgi Üniversitesi’ndeki işten çıkarmalar, Doğuş Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Serdar Değirmencioğlu’nun işten çıkarılıp davayı kazanarak işe geri dönüş süreci örnek vakalar arasında.
“Siyasi Güvenlikleştirme: Araştırma ve İfade Özgürlüğü” başlığı altında örneklenen vakalar ile öğretim elemanlarının görev güvencesi olmaması durumunda, üniversitelerin iktidar tarafından yönlendirilen kuruluşlara dönüşmesinin kaçınılmaz olduğu belirtiliyor.
Örgütlenme özgürlüğü de dikkat çekilen bir başka alan. (BK)
* Dosyanın tamamına buradan ulaşabilirsiniz.
