Karar muhabiri Feyza Nur Çalıkoğlu, geri gönderme merkezlerindeki kötü muamele iddialarını gündeme getiren haberi nedeniyle yargılanıyor.
İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı, Çalıkoğlu’nun 7 Kasım 2024’te karar.com’da yayımlanan “Avukatlardan Geri Gönderme Merkezi için çarpıcı iddialar: ‘Sessiz Oda’ ve ‘Soğuk Oda’ işkencesi” başlıklı haberi üzerine iddianame hazırladı.
Basın Suçları Soruşturma Bürosunda görevli savcı Sercan Baş’ın hazırladığı iddianamede Çalıkoğlu “halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yaymakla (TCK 217/A)” suçlandı.
Çalıkoğlu haberde Çatalca Geri Gönderme Merkezi’nde tutulan kişilerin maruz kaldığı kötü muamele iddialarına yer vermişti.
Avukatlar Halim Yılmaz, Yakup Sevinçhan, Mehmet Behzat Yılıcak, Beyza Akyüz ve Abdulhalim Yılmaz ile konuşarak geri gönderme merkezlerinde tutulan göçmenlerin yaşadıklarını aktarmıştı.
İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Başkanlığı haberi “dezenformasyon” olarak niteleyerek şikâyette bulundu. Bakanlık, merkezlerde kötü muamele yapılmadığını ve iddiaların “provokatif ve tek taraflı” olduğunu savundu.
1 yıldan 3 yıla kadar hapis istemi
Savcılık, Çalıkoğlu’nun kamuoyunu yanıltıcı şekilde bilgilendirdiğini ileri sürerek Türk Ceza Kanunu’nun 217/A maddesi kapsamında cezalandırılmasını talep etti. İddianamede ayrıca, mahkeme kararıyla gazetecinin belirli haklardan yoksun bırakılması da istendi.
Davanın ilk duruşması İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesi’nde 18 Eylül’de görüldü. İlk duruşmaya Çalıkoğlu mazeretli olarak katılmadı. İkinci duruşma 10 Şubat 2026’da.
“Haber sonrası soruşturma açılsaydı belki Afgan kadın intihar etmeyecekti"
Hakkında açılan dava üzerine bianet’e konuşan Çalıkoğlu, haberin alanında uzman avukatların görüşlerine ve Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu da (TİHEK) dahil olmak üzere birçok insan hakları kurumunun raporlarına dayandığını söyledi.
Geri gönderme merkezlerinin denetime kapalı olduğunu belirten Çalıkoğlu, içeride kişilerle de doğrudan görüşme imkânları olmadığını anlattı.
“Göçmenlerin birçoğu içeride yaşananları anlatmaktan ve serbest kaldıktan sonra basına konuşmaktan çekiniyor. Bu nedenle kötü muamele iddiaları yalnızca avukatların beyanıyla aktarılabiliyor. Bu durum, Türkiye’de göçmenlere uygulanan sistematik hukuksuzluğun bir sonucu.” dedi.
Çalıkoğlu, haberi sonrası Çatalca İnceğiz Geri Gönderme Merkezi üzerine bir soruşturma başlatılsaydı geçtiğimiz ağustos ayında aynı geri gönderme merkezinde Afgan bir kadının intiharının önlenebileceğini anlattı.
Göçmen Mülteci Dayanışma Ağı'ndan Önen: Geri gönderme tehdidi göçmenleri intihara sürüklüyor
Yaptığı haberlerle geri gönderme merkezlerinin şeffaf ve denetime açık hâle getirilmesi talebini yükselttiğini söyleyen Çalıkoğlu sözlerini “Maalesef Göç İdaresi, yalanlamalar ve açtığı davalarla iddiaları inkar etse de, ortada söylediklerimizi doğrulayan acı bir gerçek var: intiharlar, intihar teşebbüsleri ve sistematik şiddet.” diyerek sonlandırdı.
Özgül Saki: İhlalleri önlemenin yolu iddiaları haberleştirenleri yargılamak değil
DEM Parti İstanbul Milletvekili Özgül Saki, iddiaları ve Çalıkoğlu’ndan şikayetçi olan Göç İdaresi Başkanlığı’nı İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya'ya sordu.
Meclis Başkanlığına bir soru önergesi veren Saki, geri gönderme merkezlerinin sıklıkla hak ihlalleriyle gündeme geldiğini hatırlattı.
İhlalleri önlemenin yolunun iddiaları haberleştiren gazetecileri yargılamak olmadığını, tam tersine geri gönderme merkezlerindeki koşulları iyileştirmek, etkili soruşturmalar yürütmek ve bağımsız denetime açmak olduğunu savundu.
Basın özgürlüğünün, Anayasa ve uluslararası sözleşmelerle güvence altına alınmış temel bir hak olduğunu hatırlatan Saki “Kamu kurumlarındaki uygulamalar hakkında yapılan haberlerin suç kapsamına alınması, gazetecilik faaliyeti üzerinde baskı ve sansür anlamına geliyor. Özellikle göçmen ve mültecilere ilişkin yapılan habercilik, demokratik toplumun bilgi alma hakkının önemli bir parçasıdır.” dedi.
Ardından Yerlikaya’ya şu soruları yöneltti:
- Gazeteci Feyza Nur Çalıkoğlu hakkında açılan davanın gerekçesi nedir? Haberde yer alan bilgilerin hangi somut yönleri "yanıltıcı bilgi" olarak değerlendirilmiştir?
- Gazetecilerin, kamu yararı taşıyan aktarımları haberleştirmesi neden suçlama konusu yapılmaktadır?
- Bakanlığınız, geri gönderme merkezlerindeki koşulların şeffaf biçimde kamuoyunun bilgisine sunulması ve bağımsız denetime açılması yönünde bir adım atacak mıdır?
- Geri gönderme merkezlerinde yaşanan kötü muamele ve hak ihlallerine dair iddialar hakkında Bakanlığınız tarafından yürütülen herhangi bir inceleme veya soruşturma var mıdır?
- Göç İdaresi Başkanlığı'nın, kendisiyle ilgili eleştirel haberler yapan gazetecilere karşı dava yoluna gitmesi, basın özgürlüğü ve demokratik kamu denetimi açısından nasıl değerlendirilmektedir?
(HA)
