"Geri dönüşüm tesislerindeki yangınlar kasıtlı mı?"

* Fotoğraflar: Muradiye OSB'deki yangından. (Kaynak: Anadolu Ajansı).

Türkiyeli 75 ekoloji, hayvan ve insan hakları örgütü bileşeni olan İklim Adaleti Koalisyonu (İAK), dün (22 Haziran) Manisa'nın Yunusemre ilçesindeki Muradiye Organize Sanayii Bölgesi'nde (OSB) geri dönüşüm ve demir çelik üretimi yapılan fabrikada çıkan yangınla ilgili bugün bir açıklama yayımladı.

Haziran 2023'ün ilk 22 gününde Türkiye'de toplam 14 plastik geri dönüşüm tesisi deposunda yangın çıktığını hatırlatan Koalisyon, açıklamasında özetle şöyle dedi:

2023'te 60 yangın

"2017 yılında 6, 2018'de 15, 2019'da 33, 2020 yılında 65, 2021 yılında 122, 2022 yılında 125, 2023 yılının ilk altı ayında ise 60 adet gerçekleşmiş olması bu yangınların kasıtlı çıkarılmış olabileceği ihtimalini düşündürmektedir.

"Yangın çıkan bazı tesislerin birden fazla kere yanması da bu ihtimali güçlendirmektedir. Bu yangınlar sonrası ne yazık ki, hiçbiriyle ilgili etkili soruşturma yapılmamış, caydırıcı cezalar işletilmemiş ve merdiven altı özellikteki bu tesislerin standartlarına dair yeterli denetim yapılmamıştır.

Atıklar bilerek mi yakılıyor?

"Yangın çıkan bu tesislerin bazılarının Avrupa'dan plastik atık ithal ediyor olması, bu yangınların da geri dönüştürülemeyen plastik atığın (ki toplam plastiklerin önemli bir kısmını oluşturuyor) yakılmasıyla ilgili olabileceği şüphelerini artırmaktadır. Ancak bununla ilgili etkin soruşturma yapılmadığı için bu konunun sorumluları ve olayların detaylarına dair bilgilere ulaşmak mümkün olmamaktadır.

"Bu yangınlar, plastik temelli bir ekonominin yol açtığı toksik ve çevresel riskleri, plastiğe bağımlı hayatın doğaya ve insan sağlığına yönelik oluşturduğu tehditleri açıkça ortaya koymaktadır. Bugüne kadar üretilen tüm plastiklerin sadece yüzde 2'sinin layığıyla geri dönüştürülebildiği dikkate alındığında ve bu tür yangınlar da göz önüne alındığında geri dönüşümün, çevre dostu bir faaliyet olmaktan ziyade sorunu daha da ağırlaştırdığı ortaya çıkmaktadır.

Ekokırım suç mahali

"Buradan geri dönüşüm adı altında faaliyet gösteren ve birer ekokırım suç mahaline dönüşen işletmelerin etkin bir şekilde soruşturularak gerekli standartları sağlamayanların kapatılması ve bu tür yangınlarda ihmali olanların gerekli soruşturmalarla cezalandırılması çağrısı yapıyoruz.

"Plastiğe bağlı ekonomik modelin sürdürülemez olduğunu vurguluyoruz. Plastik kaynaklı çevresel kirlenmenin ve bu tür yangınların önlenmesi için plastik üretiminin ve tüketiminin sınırlandırılması konusunda derhal etkin bir politika değişikliğine gidilmesini talep ediyoruz."

(TY)