Bolu'ya bağlı Gerede, Ankara ile Bolu arasında, 17 bin nüfuslu küçük bir ilçe. Dün bu sakin ilçede alışılmadık bir haraketlilik yaşandı. 500 tabakhane işçisi eylem yaptı.
Uzun yılardır en önemli geçim kaynağı dericilik olan ilçede, hayatının bir döneminde tabakhanede yani deri imalathanelerinde çalışmayan neredeyse yok.
Kaymakamlığa göre, bu sektörde 3 bin 500 kişi çalışıyor.
Ham derinin kimyasalla işlendiği tabakhanelerde, çalışma koşulları çok ağır olmasına rağmen, Gerede'de işçiler bugüne kadar örgütlenmemiş.
bianet'e konuşan Türkiye Deri İş Sendikası (Deri-İş) Örgütlenme Uzmanı Engin Çelik, 90'lı yıllarda sendikanın bunu denediğini ancak ilçenin küçük, dışa kapalı olması nedeniyle işçilerin, sendikayı "dışarıdan gelen, üçüncü kişi" olarak gördüğü için istemediğini söylüyor.
Ancak, işçiler bir ay önce çalışma koşullarının düzeltilmesi için Deri-İş'e kendileri başvurmuş.
"Öğle yemeği, yıllık izin, iş güvenliği yok"
Çelik, işçilerin sıkıntılarını şöyle anlatıyor:
"3 bin 500 işçi var ama 800'ü sigortalı. Günde 11 saat çalışıp, ayda 900 lira kazanıyorlar.
"Öğle yemekleri yok, evden getiriyorlar. Yıllık izinleri yok. İş sağlığı ve güvenliği yok; kimyasalla çalıştıkları için solum hastalıkları, ağır yük taşıdıkları için bel fıtığı sorunları var. Parmağını, koluna makineye kaptıranlar var."
Çelik, kimyasal atık bırakan fabrikaların çevreye zarar vererek hastalığa neden olduğuna da dikkat çekiyor.
İlçede, işçilerle toplantı yapan Deri-İş, işverenlerin bundan rahatsız olup, tek tek aileleri ziyaret ederek, baskı yaptığını ve işçileri üyelikten istifaya zorladığını söylüyor. Bu esnada örgütlenmede öne çıkan işçilerden, işten çıkarılanlar olmuş.
İşverenler, işçilerin örgütlenmesini engellerken bir yandan da sözlü olarak talepleri yerine getireceklerini açıkladı.
İşçilere gazlı, coplu müdahale
Sözler yerine getirilmeyince, dün yaklaşık 500 işçi, Gerede Merkez'e yürümek istedi; ancak polis yürüyüşe izin vermeyerek işçilere gaz ve cop ile müdahale etti.
17 işçi gözaltına alındı, hepsi sonra serbest bırakıldı. Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Bolu milletvekili Tanju Özcan da işçilere destek olmak için olay yerine geldi.
BoluEkspres Gazetesi'ne konuşan işletmeciler, "Deri işletme çok zor bir sektör.Çalışanların biraz daha iyi sosyal haklar istemesi gayet normal. Biz de zaten bu istekleri normal kabul ettiğimiz için elimizden gelini yapıyoruz. Türkiye'nin ekonomik şartlarında daha fazlasını istemek, işletmeye zarar vermek demektir" dedi.
Deri İş'ten Çelik, işveren ile yasal yükümlülüğü olan bir protokol imzalanması için uğraştıklarını söylüyor ve ekliyor:
"Gerede'de işçiler, haklarına sahip çıkmaya başladı; geri dönüşü yok."
Protokolde yer alması gereken temel talepler şöyle: Atılan işçilerin geri alınması, kayıt dışı istihdamın kalkarak herkesin sigortalı olması, yıllık izin, çalışma saatleri gibi İş Kanunu'nda yer alan hakların sağlanması. (NV)
