Gazze Şeridi'nin ‘Sıfır Noktasından’ Oscar’a

Karim Satoum'un yönettiği "Hell’s Heaven" (Cehennemin Cenneti) adlı kısa filmde, Gazze'de yaşam mücadelesi veren bir adam, ceset torbasında uyanır. İlk başta, nasıl olup da ölüler için ayrılan kalın plastik torbalardan birinin içinde olduğunu anlayamaz. Torbadan çıkar ve yıkık bir manzaranın ortasında yer alan mülteci çadırlarının arasında yürümeye başlar, önceki gününü hatırlamaya çalışır. Çıplak beton üzerinde, soğuktan titreyerek uyuduğunu hatırlar.

Ölüler için ücretsiz yıkama ve defin hizmeti sunan bir kuruluşa gider. Bir torba ister; ancak bu isteği reddedilir. Adam itiraz eder: "Şehit olunca torba almayacak mıyım? Şimdi kullanayım bari."

“From Ground Zero” (Sıfır Noktasından, 2024) kuşatma altındaki Gazze Şeridi’nde hayatta kalmaya çalışan Filistinli 22 sinemacının son bir yılda çektiği 22 kısa filmi bir araya getirdi. Cehennemin Cenneti, bu kısa filmlerden biri.

Sıfır Noktasından'ın yapım şirketi Filistinli sinemacıları desteklemek için Nisan 2024’te kurulan Watermelon Pictures; yürütücü yapımcısı ise yönetmen, yazar, hak savunucusu ve yapımcı Michael Moore.

"Little Town" (Küçük Kasaba) filmiyle tanınan Filistinli yönetmen ve yapımcı Rashid Masharawi tarafından koordine ve finanse edilen proje, Filistinli sinemacıların yıkıntılar arasında bulabildikleri ya da kurtarabildikleri ekipmanlarla çektikleri hikâyelerden oluşuyor. Bu kısa filmler, zaman zaman animasyon, söyleşi ya da kurmaca gibi farklı türlerden besleniyor.

İki saatten kısa sürede, savaşın insanlık üzerindeki etkisini gözler önüne seren film, "Yılın En İyi Yabancı Filmi" kategorisinde 15 filmin bulunduğu 97. Akademi Ödülleri'nin kısa listesine seçildi. Michael Moore'un aktardığına göre bu, Oscar tarihinde bir ilk.

Film, Cannes Film Festivali’ne de kabul edildi; ancak organizatörler siyasi gerekçelerle filmi geri çekti ve nihayetinde film, prömiyerini Toronto'da yaptı.

“Cehennemden haber vermenin ötesinde”

Yürütücü yapımcı Moore, filmle ilgili sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda şöyle dedi:

“Hiçbir yönetmen, yazar veya sanatçı, kendi yok oluşunun hikâyesini anlatmak zorunda kalmamalı. Ancak geçtiğimiz yıl, Gazze'de 22 cesur Filistinli sinemacı, evlerinin ve şehirlerinin enkazından bulabildikleri araçlarla hikâyelerini filme çekmeyi başardı. Bu olağanüstü film —ki yürütücü yapımcısı olmaktan gurur duyuyorum— bu kısa filmlerin bir araya getirildiği bir koleksiyon olarak, 2 saatten kısa bir sürede izleyicilere sunuluyor. Bu filmin varlığı başlı başına bir insanlık ve sinema mucizesi.”

Matt Zoller Seitz, RogerEbert.com için kaleme aldığı kritikte ise filmle ilgili şöyle dedi:

“Rashid Masharawi tarafından yönetilen bu film, şaşırtıcı bir başarı. Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin ardından yayınlanan birçok belgesel gibi, bu film de bir soykırım sırasında mekanize bir ordunun sivil binaları hedef alırken, çocuklar da dahil olmak üzere sivilleri öldürürken ve hayatta kalanları yiyecek ve su gibi temel ihtiyaçlar için mücadele etmeye zorlarlarken, günlük yaşamın nasıl aktığını gösteriyor. Ancak ‘Sıfır Noktasından’, cehennemden haber vermenin ötesinde, bir felaketten sonra sanatın sadece mümkün değil, aynı zamanda gerekli olduğunu ve dijital teknolojinin, insanların neredeyse her şeylerini kaybettikten sonra bile hikâyelerini korumaya ve paylaşmaya devam etmelerini mümkün kıldığını göstermesi açısından değerli.”