İfade özgürlüğü ile ilgili haberlerden dolayı haklarında dava açılan ve mahkum olan "Superonline" İnteraktif Bölümler eski editörü Coşkun Ak, "Turkish Daily News" gazetesi yazarı Burak Bekdil ve yazı işleri müdürü Mine Çevik, "Gün TV" eski sahibi Nevzat Bingöl Yargıtay'ın reform sonrası süreçte karara ilişkin tutumunu merak ediyor.
Yargılanacak mahkeme bulamayan karikatüristler Aşkın Ayrancıoğlu ve Seyyit Saatçi ise Yargıtay'ın hangi mahkemede yargılanacaklarına ilişkin kararını bekliyor.
Karikatüristler "mahkeme" bekliyor
5-9 Haziran 2001'de Boyabat Halk Kütüphanesi'nde açtıkları karikatür sergisinde karikatürlerine el konulan ve bir gece gözaltında tutulan Seyit Saatçi ve Aşkın Ayrancıoğlu'na açılan davalara bakacak mahkeme bulunamıyor. Bu nedenle, karikatüristlerin hangi mahkemede yargılanacaklarına Yargıtay karar verecek.
"Emniyet kuvvetlerini tahkir ve tezyif" iddiasıyla ilk önce 1 yıldan 6 yıla kadar hapis istemiyle Boyabat Ağır Ceza Mahkemesi'nde yargılanan karikatüristler Şubat 2002'de Türk Ceza Kanunu'nun (TCK) 159. maddesinde yapılan değişiklik nedeniyle Boyabat Asliye Ceza Mahkemesi'nde yargılanmaya başladılar. Ancak mahkeme, davanın kendi görev alanına girmediği gerekçesiyle 26 Eylül 2002'de görevsizlik kararı verdi. Karikatüristlerin hangi mahkemede yargılanacaklarına Yargıtay karar verecek.
"İnternet" cezası Yargıtay'da
Şubat 2002'de, Superonline İnteraktif Bölümler Editörü Coşkun Ak, İnternet ortamında yapılan foruma Türkiye'de insan hakları ihlalleri konusunda gönderilen bir metni forumdan çıkarmadığı için "devlet kurumlarını tahkir ve tezyif" iddiasıyla ve metni kendisi yazmış gibi 6 milyon lira para cezasına çarptırıldı.
Avukatı Fikret İlkiz, müvekkili Ak'ın henüz düzenlemesi bulunmadığı bir dönemde İnternet uygulamaları kapsamında yargılanması ve forumdaki yazıyı kendisi yazmış gibi mahkum edilmesine tepki göstermişti. Davanın, İnternet uygulamalarıyla ilgili oluşu ve cezanın İnternet'e ilişkin son düzenlemelerin yürürlüğe konmasından önce verilmesi Yargıtay kararını daha da anlamlı kılıyor.
Çevik ve Bekdil'e "Adliye" cezası
"Adliyenin manevi şahsiyetini tahkir ve tezyif" iddiasıyla yargılanan "Turkish Daily News" gazetesi yazı işleri müdürü Mine Çevik ve yazar Burak Bekdil Mayıs 2002'de mahkum edildi.
Gazetenin 28 Ağustos 2001 tarihli nüshasında yer verilen ve adliyenin ironik bir şekilde eleştirildiği yazı nedeniyle Ankara 2. Ağır Ceza Mahkemesi, Burak Bekdil'i, ertelemeli 1 yıl 8 ay hapse çarptırdı.
İlk önce 1 yıl hapis cezasına mahkum edilen Mine Çevik'e verilen ceza iyi hal nedeniyle 10 ay hapse çevrildi. Basın Kanunu'ndaki "yazı işleri müdürlerine verilen hapis cezaları paraya çevrilir" hükmü uyarınca 1 milyar 440 milyon Türk lirası para cezasına çevrildi ve TCK 59. madde uyarınca da 5 yıl süreyle şartlı olarak ertelendi. Gazetecilerin avukatının kararı temyiz etmesi nedeniyle dosya Yargıtay'da ele alınacak.
Yargıtay'daki karar iki yönde önem taşıyor: Uyum Yasası öncesinde verilen cezaların Yargıtay'ca nasıl ele alınacağı bir yana, yazının "yargıya yönelik bir suç" olarak değerlendirilmesinin kendisi de yargısal bir erk olan Yargıtay'ın "Uyum sonrasında" nasıl bakacağı da merak konusu.
Ahmet Kaya türkülerine para cezası
Diyarbakır'dan yayın yapan Gün TV'nin eski sahibi, gazeteci Nevzat Bingöl, televizyon kanalında Ahmet Kaya'nın seslendirdiği "Hani Benim Gençliğim Anne", "Doğum Günün Kutlu Olsun" ve "Herkes Kendi İşine" adlı türküleri yayımladığı için mahkum oldu.
Diyarbakır 1. Sulh Ceza Mahkemesi, 14 Ekim'de görülen karar duruşmasında Bingöl'ü gıyabında 2 milyar 932 milyon lira para cezasına mahkum etti.
İstanbul Jet-Pa Konutları'nın açılışı dolayısıyla "Kanal 7" televizyonunda da yer verdiği Ahmet Kaya konseri nedeniyle mahkeme Bingöl'ü, 3257 Sayılı Yasanın 11 (d) maddesi ve TCK 119/5 maddesi uyarınca mahkum etti.
3257 Sayılı Sinema, Video ve Müzik Eserleri Kanunu'na muhalefet ettiği gerekçesiyle yargılanan gazeteci Bingöl, "bölgenin özellikleri sebebiyle, toplumsal olaylara sebebiyet vermesi muhtemel yasak eserleri yayımlamakla" suçlanıyordu.
Söz konusu davada ise, Yargıtay'ın "bölgenin özellikleri sebebiyle, toplumsal olaylara sebebiyet vermesi muhtemel yasak eserleri yayımlamayı" yasaklayan 3257 Sayılı Sinema, Video ve Müzik Eserleri Kanunu'na nasıl yaklaşacağını ortaya koyacak. (BB)
