“Gazetecilere Anıtkabir de, sokak röportajı da yasak”

Fotoğraf: Ozan Köse

Haberin Kürtçesi için tıklayın

CHP’nin gazeteci kökenli Eskişehir Milletvekili Utku Çakırözer, Ekim’de yaşanan ifade ve basın özgürlüğü alanındaki hak ihlallerini hazırladığı basın özgürlüğü raporuyla kamuoyuyla paylaştı.

Rapora göre, Ekim’de en az 50 gazeteci hakim karşısına çıkarken, 3 gazeteci hakkında 3 yıl 9 ay 12 gün hapis cezası verildi. Bir gazeteciye 16 bin 600 TL para cezası verildi.

Haber takibi yapan 8 gazeteci darp ve engellemelerle karşı karşıya kalırken, 2 gazeteci de gözaltına alındı. RTÜK tarafından Halk TV ve Tele 1’e idari para cezaları kesilirken, Fox TV için de inceleme başlatıldı.

Çakırözer’in kamuoyu ile paylaştığı Ekim ayı basın özgürlüğü raporunda dikkat çeken basın özgürlüğü ihlalleri şöyle:

Davalar, cezalar, soruşturmalar

• Ekim ayında en az 50 gazeteci hakim karşısına çıkarken, 3 gazeteci için 3 yıl 9 ay 12 gün hapis cezası verilirdi, bir gazetecinin de hapsi istendi. Fotoğraf sanatçısı ve yazar Mehmet Özer’e 1 yıl 3 ay, İleri Haber Genel Yayın Yönetmeni Doğan Ergün 11 ay 20 gün, Gazeteci Vedat Örüç 1 yıl 6 ay 22 gün hapis cezası verildi.
• Bitlis Gazeteciler Cemiyeti Başkanı ve Bitlis News Genel Yayın Yönetmeni Sinan Aygül 16 bin 660 TL adli para cezasına çarptırıldı.
• T24 yazarı Hasan Cemal hakkında, Twitter’daki paylaşımı gerekçe gösterilerek “Cumhurbaşkanı’na hakaret” soruşturması başlatıldı.
• Etkin Haber Ajansı editörü Pınar Gayıp hakkında, “nitelikli cinsel saldırı” suçlamasıyla yargılanan bir asker hakkında yaptığı haber ve sosyal medya paylaşımı gerekçe gösterilerek soruşturma açıldı.
• Cumhuriyet yazarı Barış Pehlivan, Tele1 TV spikeri Begümhan Aydoğan hakkında yazı ve yayınları nedeniyle soruşturmalar açıldı.
• Boğaziçi Üniversitesi’ne atanan yeni rektörün öğrencileri emniyete şikayet etmesini haberleştiren Gerçek Gündem muhabiri Fırat Fıstık ile gazeteciler Oktay Candemir ve İdris Yayla hakkında soruşturma açıldı.
• Cumhuriyet yöneticileri Serkan Ozan, Olcay Büyüktaş Akça, Ozan Yurtoğlu ve muhabir Hazal Ocak hakkında Cumhurbaşkanının oğlu  Bilal Erdoğan’ın şikayeti üzerine dava açıldı.

Yasaklar, engellemeler

- Cumhuriyet gazetesi, FOX TV ve Anka Haber Ajansı muhabir ve kameramanlarının Anıtkabir’de 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı dolayısıyla düzenlenen töreni takip etmesi İletişim Başkanlığı tarafından uygulanan akreditasyon gerekçesiyle engellendi.

- Ankara’da sokak röportajı yapmak isteyen gazeteciler Büşra Taşkıran ve Öznur Değer’e basın kartları soruldu, gazeteciler polis tarafından engellendi.

- Boğaziçi Üniversitesi’ndeki protestoları takip eden gazeteciler polis kalkanları ile engellendi. Dokuz8 Haber editörü Fatoş Erdoğan, Halk TV muhabiri Erdinç Yılmaz, Artı Gerçek muhabiri Yağmur Kaya darp edildi, haber takibi engellendi. Bir gazetecinin basın kartına el konuldu.

- 10 Ekim Ankara saldırısının yıldönümünde Ankara Garı önünde yapılmak istenen anmayı takip eden ANKA haber ajansı muhabiri Tamer Arda Erşin “seni dörde bölerim” diyen bir emniyet görevlisi tarafından tehdit edildi.

- Fox TV ekibinin Kadıköy Fikirtepe pazarında çekim yapması engellendi.

- Mezopotamya Ajansı muhabirleri bir protesto eylemini takip ettikleri sırada gözaltına alındı.

- Afganistan’da kadınların Taliban karşıtı eylemini takip eden AFP muhabiri Bülent Kılıç Taliban’ın saldırısına uğradı.

Halk TV’ye ‘TÜGVA’yı incittin’ cezası

- RTÜK Fox TV’ye eski HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş’ın eşi Başak Demirtaş’ın katıldığı program gerekçesiyle inceleme başlattı.

- Halk TV’de yayınlanan dört ayrı programda TÜGVA’nın “küçük düşürüldüğü, aşağılandığı, vakıf hakkında iftira atıldığı” gerekçesiyle kanala idari para cezası verildi. Basın İlan Kurumu ve RTÜK’ün medya üzerindeki baskısına ilişkin ifadeler gerekçe gösterilerek BİK’in şikâyeti üzerine Halk TV’ye yüzde 3 para cezası verildi.

- Cumhurbaşkanlığı Yüksek İstişare Kurulu Başkanvekili ve TBMM eski Başkanı İsmail Kahraman’ın bir beyanatına ilişkin yapılan değerlendirmeler nedeniyle TELE 1’e idari para cezası verildi.

Kitap tanıtımına da engel

Öte yandan erişim engelleri Ekim’de de devam etti. JinNews, Etkin Haber ve Umut Gazetesi erişime engellendi. EngelliWeb/İfade Özgürlüğü Derneği’nin verilerine göre, birçok internet sitesi ve gazetede yer alan 17 farklı konudaki yolsuzluk, ihale, rüşvet haberlerine erişim engellendi.

Milletvekillerinin soru önergelerine verilen yanıtlara yönelik haberler ile, İfade Özgürlüğü Derneği’nin erişim engellerine yönelik içeriklerine de engel getirildi. Evrensel Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Fatih Polat'ın, hakkında herhangi bir dava açılmayan bir kitabı tanıttığı yazısına erişim engeli getirildi.

Ekim ayında erişime engellenen haber başlıkları şöyle:

İBB’ye haciz uygulatan MET-GÜN İnşaat’ın sahibi ile ilgili haberler, Emniyet ve Jandarma’daki Menzil Cemaati yapılanmaısyla ilgili haber, Gezi Protestolarının palalı saldırganı ile ilgili haberler, emniyet müdürleri hakkında rüşvet iddiaları, Boğaziçi Üniversitesi Rektörü hakkındaki haber, Çemişgezek Kaymakamı hakkındaki haberler, İsmail Saymaz’ın Türkiye Taşkömürü Kurumu’ndaki sahte sağlık raporu skandalı yazısı, TÜGVA belgeleri ile ilgili haberler, HSK Üyesinin istifasının sebebi ile ilgili haberler, İstanbul Milletvekili Ahmet Şık’ın soru önergesi hakkındaki haberler, Gaziantep Şahinbey Belediye Başkanının damadının yönetim kurulunda olduğu şirketin aldığı ihalelerle ilgili haberler, Cübbeli Ahmet Hoca’nın damadı ve ağabeyi hakkındaki haberler.

Mahkeme Halk TV’yi haklı buldu

Ekim ayında basın özgürlüğü alanında tek olumlu karar ise,  RTÜK'ün, Halk TV'de Görkemli Hatıralar programında söylenen Cemo türküsü nedeniyle kanala verdiği cezanın durdurulması oldu.

Yapılan itirazda Ankara Bölge İdare Mahkemesi, Halk TV'yi haklı buldu. Cezanın yürütmesi Ankara Bölge İdare Mahkemesi tarafından durduruldu.

Kararda, “Cemo türküsünün teröre destek verdiği gerekçesiyle Halk TV'ye yaptırım uygulanmış olsa da şarkının sözlerinin terörü açıkça övücü nitelikte olmadığı, şarkının terör propagandası amacıyla kullanıldığına dair dosyaya herhangi bir veri konulmadığı anlaşıldığından Halk TV'nin itirazının kabulüne oybirliğiyle karar verilmiştir” denildi.

TIKLAYIN - BİA Medya Gözlem Raporları

• 2021 Üçüncü Çeyrek - Basın Açıklaması
• 2021 Üçüncü Çeyrek - Tam Metin
• 2021 Üçüncü Çeyrek - Düzenlemeler, Tepkiler, Hak Aramalar

(HA)