Gazetecilere Karşı Suçlarda Cezasızlıkla Mücadele Uluslararası Günü’nde dünyadan hak örgütleri ve gazetecilik örgütleri ile Birleşmiş Milletler açıklamalar yaptı.
Açıklamalarda gazetecilere ve dolayısıyla ifade özgürlüğüne karşı işlenen suçlar anlatıldı ve bu tür suçlarda cezasızlığa son verilmesi talep edildi.
BM verilerine göre, son 12 yılda 1000’den fazla gazeteci görevi başında öldürüldü. Cinayetlerden 10’da dokuzu cezasızlıkla sonuçlandı. BM’nin açıklamasında cezasızlığın daha fazla ölüme yol açtığı, toplumdaki hak ihlalleri, suç ve yolsuzluğun ortaya çıkarılmasının da zarar gördüğü ifade edildi.
Gazetecileri Koruma Komitesi’nin (CPJ) son 10 yıllık verilerine göre de 31 Ağustos 2019 itibariyle dünyada 318 gazeteci öldürüldü, cinayetlerin yüzde 86’ında failleri cezalandırılmadı.
CPJ’nin 13 ülkeyi sıraladığı tablosunda, en fazla cinayetin işlendiği yer 41 gazetecinin öldürüldüğü Filipinler. Onu Meksika ve Somali izliyor. CPJ ayrıca, El Şebab, Boko Haram ve IŞİD gibi örgütlerin de sık sık gazetecileri hedef aldığını açıkladı.
Uluslararası Gazeteciler Federasyonu'nun raporlarına göre de sadece 2018 yılında 94 gazeteci ve medya çalışanı işle bağlantılı olaylarda öldürüldü.
BM: Son yıllarda suç oranı arttı
BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’in bugüne özel yazılı mesajında, ifade özgürlüğünün demokratik bir toplum için gerekli şart olduğunu ifade etti:
“Son yıllarda medya çalışanları ve gazetecilere yönelik suçlarda artış yaşandı. Bunun yanı sıra gazeteciler yargılanma, tutuklanma, hapsedilme, işinden edilme gibi tehditlerle de karşı karşıya.
“Kadın gazeteciler erkek şiddetinin tüm şekillerine maruz kalıyor, taciz ve cinsel saldırıya uğruyor, tehdit ediliyor.
“Gazeteciler hedef alındığında bedeli tüm toplum ödüyor. Gazeteciler korunmadığında haber alma hakkı ve özgür karar verme yetisi de ciddi şekilde zarar görüyor. Gerçek ve adalet için, gazetecilerin yanında olmalıyız.”
AB: Ancak hür medyayla hesap sorabiliriz
Avrupa Birliği adına yapılan yazılı açıklamada da ifade özgürlüğünün her türünün demokrasinin özünü oluşturduğu belirtildi:
“Ancak gelişen, hür ve bağımsız bir medya ortamı olduğu takdirde hükümetler, işletmeler ve toplumdan hesap sorabiliriz. Tam olarak da bu temel hak nedeniyle gazeteciler ve medya çalışanları görevlerini ifa ettikleri için çok fazla saldırıya uğramakta, zulüm görmekte, taciz edilmekte veya korkutulmakta. Çoğu gazeteci savaşın kızıştığı ortamda haber yaparken yaralanmayıp, yakın çevremizde şiddete maruz kalıyor.
“Geçen ay, davası halen mahkemede yargılanmayı bekleyen öldürülen Suudi Arabistan vatandaşı Cemal Kaşıkçı'yı ve Avrupa'nın tam ortasında öldürülen Maltalı gazeteci Daphne Caruana Galizia'yı andık, bu hadiseler dünyanın hiçbir bölgesinin bu tür suçlara karşı korunaklı olmadığını ortaya koyuyor.
“Gazetecilere karşı işlenen suçların cezasız kalmasının sona erdirilmesini amaçlayan bu günde, çevrimiçi ve çevrimdışı ifade özgürlüğünü kullanırken hayatlarını kaybeden ve saldırılara maruz kalan herkesi saygıyla anıyoruz.”
IPI: Emri verenler mahkeme yüzü görmüyor
IPI Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Beata Balogová’nın mesajı da Evrensel gazetesinde yayınlandı:
“Gazeteci Ján Kuciak ve nişanlısı Martina Kušnírová’nın şubat 2018’deki ölümü Slovakya için zamanın yatıştıramayacağı ortak bir travma yarattı. Cinayetin soruşturması, ülkede aslen hukuk devletinin varlığını korumak için kurulmuş kurumların görülmemiş yozlaşmasını gözler önüne serdi. Slovakya’da tartışmalı ilişkilere sahip ve cinayetin ardındaki şüpheli İş Adamı Marian Kočner-aslında görevleri Ján Kuciak’ı korumak olan- yozlaşmış polis, savcı ve hakimler güruhunun koruması altında kendine bir yeraltı dünyası yaratmıştı.
“Dünya, 2 Kasım Gazetecilere Karşı Suçlarda Cezasızlıkla Mücadele Günü’ne dikkat çekerken, Slovakyalı gazeteciler de birkaç gün önce yayımlanan, cinayetten sorumlu dört şüphelinin yer aldığı iddianameyi okuyorlar.
“Gazeteci cinayetlerinin soruşturulması dünyada az rastlanan bir durum. Katiller açığa çıksa bile, cinayetin ardında emri veren asıl kişi neredeyse hiç mahkeme yüzü görmüyor bile. Slovakya’da ise olumlu bir gelişme olarak; tetikçilerin yanı sıra savcılar, cinayetin ardındaki fikir babası olduğu düşünülen Kočner’i de iddianamede sanık olarak sundular. Hepsi için müebbet isteniyor. Bu gelişmenin önemi azımsanmamalı.
“Fakat basın özgürlüğüne gönül vermiş bizler sesimizi çıkarmaya ve itiraz etmeye devam etmek zorundayız.”
Gazetecilere Karşı Suçlarda Cezasızlıkla Mücadele Uluslararası Günü
Birleşmiş Milletler (BM), Kanada merkezli Uluslararası İfade Özgürlüğü Dayanışması (IFEX) örgütünün çabalarıyla 2 Kasım’ı, “Gazetecilere Karşı Suçlarda Cezasızlıkla Mücadele Uluslararası Günü” (International Day to End İmpunity For Crimes Against Journalists) olarak ilan etti.
18 Aralık 2013 tarihli BM Genel Kurul toplantısında alınan kararda, üye devletler cezasızlık kültürünü sona erdirmek amacıyla kesin önlemler almaya çağrılıyor.
Cezasızlık, insan hakları ihlallerinin soruşturulması, failin bulunması, yargılanması ve cezalandırılmasının gerçekleşmemesi halidir. (AS)
