Gazeteci cinayetlerinin yüzde 80'i 12 ülkede yaşanıyor

Gazetecileri Koruma Komitesi (Committee to Protect Journalists/CPJ) gazeteci cinayetlerinde cezasızlığa ilişkin yeni raporunu “Cinayetten paçayı kurtarma” başlığıyla yayınladı.

Gazetecilerin katillerinin serbest kaldığı veya bulunmadığı ülkeleri öne çıkaran yıllık “Küresel Cezasızlık Endeksi” (10 yıllık verileri içeriyor) bu yıl bir önceki yıla göre çok az değişiklik gösterdi.

Somali, Suriye, Irak ve Güney Sudan listedeki en kötü dört ülke arasında yer alırken raporda bu ülkelerle ilgili "Savaş ve siyasi istikrarsızlık şiddet ve kanunsuzluk döngüsünü sürdürürken" denildi.

Endeks; siyasi grupların, politikacıların, iş insanlarının ve diğer güçlü aktörlerin eleştirel ve araştırmacı gazetecileri susturmak için şiddete başvurduğu daha istikrarlı ülkeleri de içeriyor.

Ayrıca CPJ, Pakistan, Meksika ve Filipinler gibi bu ülkelerde yolsuzluğun, zayıf kamu kurumlarının ve sağlam soruşturmalar yürütmek için siyasi irade eksikliğinin tümünün cezasızlığın arkasındaki faktörler olduğunu keşfetti.

Rapora göre Pakistan ve Filipinler, endeksin tutulmaya başlandığı 2008'den bu yana Küresel Cezasızlık Endeksi'nin temelini oluşturuyor.

Filipinler 7. sıraya geriledi 

Filipinler, bu yılki sıralamada dünyanın en kötü beşinci ülkesi konumundan dünyanın en kötü yedinci ülkesi konumuna geriledi.

Bu değişikliğin altında Kasım 2009’da Maguindanao’da Ampatuan kardeşlerin 30 gazeteci ve iki televizyon çalışanı dahil 58 kişinin katledilmesinin artık endeksi hesaplamak için kullanılan 10 yıllık zaman dilimine girmediği gerçeğini yatıyor.

19 Aralık 2019'da bölge mahkemesi saldırıyı gerçekleştiren kişi ve 26 suç ortağını mahkum ederek 40 yıla kadar hapis cezası verdi.

Bununla birlikte, Ampatuan davasının yargılanması tam on yıl sürdü ve baş sanıklar, Andal Ampatuan Jr. ve Zaldy Ampatuan, mahkumiyetlerine itiraz etti.

Filipinler'de 10 yıllık endeks döneminde 11 faili meçhul cinayet kaydedilirken, geçen yılki endekste 41 cinayet vardı. 2020’de de en az iki Filipinli gazeteci çalışmaları nedeniyle öldürüldü.

Meksika'da son 10 yılda 26 gazeteci cinayeti

Batı yarımkürede ise gazeteciler için en ölümcül ülke Meksika. Geçen yıl en kötü cezasızlık sıralamasına yedinci sırada olan Meksika bu yıl altıncı sıraya yükseldi.

Meksika'daki faili meçhul cinayetlerin sayısı, bir önceki endekste 30 iken, bu 10 yıllık dönemde 26 oldu.

Geçtiğimiz yıl Meksikalı yetkililer, Miroslava Breach Velducea ve CPJ Uluslararası Basın Özgürlüğü Ödülü sahibi Javier Valdez Cárdenas cinayetlerinde bazı failler için mahkumiyet kararı alsa da her iki cinayetin gerçek zanlıları hala serbest.

2020'de şu ana kadar, Meksika'daki çalışmalarına misilleme olarak en az dört gazeteci öldürüldü.

2019 en düşük yıldı

Tüm dünyada, çalışmaları nedeniyle öldürülen gazeteci sayısı, 2019’da CPJ'nin 1992'den bu yana kaydettiği en düşük yıl olarak kayıtlara geçti. CPJ bunun nedeni olarak ise otosansürü ve gazetecileri korkutmak için başka araçların kullanılmasını gösterdi.

Cezasızlığın yerleşik doğasını gösteren endekste yer alan 12 ülke, 10 yıllık endeks dönemi için küresel toplam faili meçhul gazeteci cinayetlerinin yüzde 80'ini oluşturuyor.

Küresel Cezasızlık Endeksi

(HA)