Gazeteci Arad Nir'in gözünden Türkiye-İsrail ilişkileri

* Fotoğraflar: Şalom & Anadolu Ajansı (AA) 

İsrail-Türkiye ilişkilerinin yakın zamanda yeniden gündeme gelmesi şüphesiz İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog'un Cumhurbaşkanı ve Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın davetiyle 9-10 Mart 2022'de Türkiye'ye ziyareti ile oldu.

Herzog, 2008'den bu yana Türkiye'yi ziyaret eden ilk İsrail lideriydi. Son ziyaretin üzerinden bu kadar uzun süre geçmesinin ardında ise inişli çıkışlı, çoğu zaman krizlerle dolu diplomatik ilişkiler yatıyordu.

Bu ilişkilerin tanıklarından biri olan gazeteci Arad Nir, İsrail'in Tel Aviv kentinde Şalom gazetesinden Elda Sasun'un sorularını yanıtladı.

İsrail´in en büyük haber medya kuruluşlarından Channel 12 News'un dış haber masası sorumlusu ve uluslararası yorumcusu olan Arad Nir, siyaset ve diplomasi ile ilgili birçok dünya lideriyle röportajlar gerçekleştirmiş, uzun yıllar boyunca da Türkiye muhabiri olarak çalışmıştı.

Türkiye'yi yakından tanıyan bir gazeteci olarak İsrail-Türkiye ilişkilerinin geleceğini değerlendiren Nir, "İsrail ile Türkiye arasındaki bağların büyük bir takipçisi olduğunu" ve "ilişkileri geliştirmek için her zaman çok çalıştığını" söylüyor. İki ülke ilişkilerinin geleceğini Nir'in gözünden dinleyelim:

"Ekonomik bağlar kriz dönemlerinde bile devam etti"

"Siyasi haritaya bakarsak; İsrail küçücük bir ülke. Türkiye ise stratejik olarak Kuzeydoğu Akdeniz'de yer alan kocaman bir ülke. Hem İsrail'e hem de İsrail'den uçuş ve seyir rotalarına hâkim.

"Türkiye, aynı zamanda, NATO'nun en büyük ikinci ordusuna sahip bölgesel bir güç. Türkiye, İsrail Devleti'ni 1949'da tanıyan ilk Müslüman devleti ve o zamandan beri, yıllar boyunca pek çok kriz yaşanmasına rağmen, İsrail'le inişli çıkışlı diplomatik bağlarını sürdürdü.

"İki ülke arasındaki ekonomik bağlar, İsrail'den Türkiye'ye turizm bir ölçüde azalmasına rağmen, siyasi krizlerin zirvesinde bile devam etti.

"İlişkilerdeki gerçek potansiyel gaz alanında"

"İsrail Devlet Başkanı Isaac Herzog'un Ankara ziyareti sırasında Cumhurbaşkanı Erdoğan ile birlikte yaptığı konuşmada söylediği gibi, iki ülke için potansiyel daha da büyük. Ben, iki ülke arasındaki ilişkilerdeki gerçek potansiyelin gaz alanında işbirliği olduğunu düşünüyorum.

"İsrail Devleti, Akdeniz'in dibinde ihtiyaç duyduğundan çok daha büyük miktarlarda gaz rezervleri ile kutsandı. Özellikle de Avrupa'nın Rus gazına olan bağımlılığından kurtulmaya çalıştığı bu günlerde, bu gazın ana tüketicisi Avrupa'ya doğalgaz pompalamak için İsrail'in Türkiye'ye ihtiyacı var.

"Gaz, İsrail askerlerinin Gazze ile dayanışma filosunu durdurmak amacıyla 11 Türk sivili öldürdüğü Mavi Marmara krizinden sonra İsrail ile Türkiye arasındaki uzlaşmanın ana motoru oldu. Halen ana motorun bu olduğunu düşünüyorum.

"Önceki uzlaşmanın başarısızlığından dolayı İsrail'de insanlar hayal kırıklığına uğradı ve halen biraz tereddütlü yaklaşımları var.

"İsrail, gaz konusundan önce, gelmesi muhtemel krizleri de atlatacak istikrarlı bir bağlantı altyapısının yeniden inşa edilebileceğinden emin olmaya çalışıyor. Bence her iki taraf da şu anda hedef belirleme konusunda tamam bir anlaşmaya ulaşamadı ve maalesef, her birinin ulaşmak istediği hızda da henüz değiller."

Söyleşinin tamamı için tıklayın

(SD)