Avrupa Ombudsmanı Emily O'Reilly, Avrupa Birliği Sınır Güvenliği Birimi Frontex tarafından Avrupa Birliği (AB) üyesi devletlerden geldikleri ülkelere zorla geri gönderilen göçmenlerin temel haklarına saygı duyulmasının nasıl garanti altına alındığıyla ilgili bir soruşturma başlattı.
Varşova merkezli AB ajansı, müşterek geri dönüş operasyonlarını üye devletlerle işbirliği içinde koordine ve finanse ediyor. Ombudsman, Frontex’e uçuşlar sırasında geri dönenlerin korunmasının sorumluluğunun kimde olduğu ve müşterek geri dönüş operasyonları boyunca bağımsız denetimin nasıl garanti altına alındığı gibi soruların yer aldığı bir liste gönderdi.
“AB kurumlarının temel haklara saygı duymasını temin etmek benim görevimin önemli bir parçası. Zorunlu geri dönüş operasyonları doğaları gereği temel hakları ağır bir şekilde ihlal etme potansiyeline sahip. Bu soruşturma ile Frontex’in muhtemel ihlallerin üstesinden gelmek için nasıl hazırlandığını ve bu gibi ihlallerin gerçekleşme riskini nasıl en aza indirgediğini ortaya çıkarmak istiyorum. AB vatandaşları göçmenliğe dikkatini daha fazla verdikçe Frontex’in rolü giderek daha çok ilgi odağı oluyor. Geçen sene ajansa görevinden kaynaklanan muhtemel insan hakları ihlallerine yönelik bir şikâyet mekanizması kurması için çağrıda bulundum. Yeni açılan soruşturma, Avrupa Ombudsmanının bu denli önemli bir konuda devam eden çalışmalarının bir parçasıdır” diyor Emily O'Reilly.
On binden fazla insan müşterek AB operasyonlarıyla geri dönüş yaptı
2010 yılında yürürlüğe giren bir AB Direktifinde, reddedilen sığınmacılar da dâhil olmak üzere üçüncü ülke vatandaşı düzensiz göçmenlerin geri dönüşleri için müşterek kriter ve usuller ayrıntılarıyla belirtiliyor. 2012 yılında AB’ye üye devletler, AB vatandaşı olmayan 484 binden fazla göçmene topraklarını terk etmeleri emrini verdiler. 178 bin civarında göçmen ülkelerine geri döndü.
Frontex, birçok AB üyesi devletin işbirliği yaptığı müşterek geri dönüş operasyonlarını koordine ediyor. 2006 ve 2013 yılları arasında 209 kez operasyon gerçekleştirildi ve operasyonlar sonucunda toplamda 10 bin 855 kişi ülkelerine geri döndü.
Ombudsmanın soruşturması, Frontex’in kamu denetçileri gibi ulusal denetleme organlarıyla işbirliğini de kapsıyor. Emily O'Reilly, Avrupa Ombudsman Ağındaki tüm meslektaşlarından geri dönüş operasyonlarına ilişkin bilgileri paylaşmalarını yazılı olarak rica etti.
Soruşturma, müşterek geri dönüş operasyonlarının denetlenmesine ilişkin sorunların yanı sıra hasta veya hamileliğinin ilerlemiş safhalarında olanlara yönelik muameleleri de kapsıyor. Emily O'Reilly, Frontex’in müşterek geri dönüş operasyonları için düzenlenmiş davranış kurallarının refakatler, şikâyet mekanizmaları ve AB üyesi devletlerle işbirliği gibi kriterler açısından uygulamada yol açtığı sorunları da gündeme getiriyor. (DÖ/ÇT)
