Fransa’da erken genel seçimin dün yapılan ilk turunda aşırı sağ ittifak Ulusal Birlik Partisi oyların yüzde 34’ünü aldı ve seçimi önde tamamladı. Sol ittifak Yeni Halk Cephesi de yüzde 28 ile ikinci sıraya yerleşti. Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un "Cumhuriyet İçin Hep Birlikte" ittifakı ise yüzde 20 civarında oyla üçüncü sırada kaldı.
Fransa basınından farklı görüşteki gazeteler, Macron’un hezimetinde ve Le Pen ile birlikte yeni bir devir açıldığı konusunda hemfikir. Ayrıca, sol ittifak Yeni Halk Cephesi’nin de başarısına dikkat çekiyorlar.
Le Monde: Solun teşkilatlanma yetersizliği
Merkez solda konumlanan Le Monde, aşırı sağ Ulusal Birlik’in (RN), politik güvensizlik, göç ve mülteci karşıtlığı gibi sebeplerden güç kazandığını yazdı: “Seçimlerin ilk turunun kazananı olarak görülen Marine Le Pen ve Ulusal Birlik’in seçimlerdeki başarısı, bir önceki 2022 seçimlerinde katılım oranının az olmasına (yüzde 47,5) bağlanmıştı, ancak bu seçimler yüzde 66,7 katılım oranı ile 1997’den beri katılım oranının en fazla olduğu seçim oldu.”
Le Monde, aşırı sağın başarısı, solun teşkilatlanma yetersizliği ve sol seçmenlerin siyasete katılıma isteksizliği ile açıklanırken, teşkilatlanma ve katılımın hat safhada olduğu bu seçimlerin tersini kanıtladığını söyledi. Aynı zamanda Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un Meclis'i feshederek ülkeyi erken seçime sürüklemesini, "herhangi bir Fransa Cumhurbaşkanı'nın yaptığı en sorumsuz eylem" olarak niteledi.
Le Figaro: Gençler sol ittifaka oy verdi
Le Figaro seçim sonuçlarını Macron’un başarısızlığı olarak gördü ve birinci turu Macron için “bir felaket, politik izolasyon ve maceraperestlik” olarak yorumladı. Macron AB parlamentosu seçimlerinde aşırı sağın kazanmasıyla beraber, erken seçimi “politikaya açıklık getirmek”, partisinin egemenliğini korumak amacıyla ilan etmişti ancak ilk tur sonuçları tam tersini gösterdi.
Sağ eğilimli Le Figaro, emekliler ve yaşlı seçmenler arasında Ulusal Birlik’in birinci parti olduğunu söylerken, gençlerin yüzde 48 gibi bir çoğunlukla, sağ politikacılar tarafından “en kötülerin ittifakı” olarak tanımlanan Yeni Halk Cephesi’ne (NFP-Aşırı sağa karşı neredeyse tüm sol partilerin birleşmesiyle kurulan bir ittifak) oy verdiğini belirtti.
Libération: Le Pen “cam tavan”ı aştı
Solcu gazete Libération, bu seçimde, Marine Le Pen’in güce erişmesini engelleyen “cam tavan”ı sonunda aştığını yazdı: “Le Pen önceki seçimlerde oylarını arttırsa da, Macron’a karşı ikinci turda bir başarı sağlayamıyordu. Ancak bu seçimlerde Macron’un ittifakı 3. Parti konumuna düşerek daha önce görülmemiş bir başarısızlık yaşadı.” Libération’a göre bu başarısızlık, Le Pen’in koalisyonunun sonunda tüm siyasi gücü ele alması ile sonuçlanabilir.
Libération, Marine Le Pen’in ve Ulusal Birlik’in karşısında umudun tükenmediğini ve Yeni Halk Cephesi’nin hala direndiğini belirtti. Fransa seçim sistemine göre 2. tura yalnızca 2 aday çıkmak zorunda değil, duruma göre 3. hatta 4. bir parti bile ikinci tura çıkabilir. Sol görüşlü politikacılar ve Libération’un çağrısı, Le Pen’e karşı ikinci ittifak olan Yeni Halk Cephesi etrafında toplanılması ve merkezi temsil eden, üçüncü parti konumuna düşmüş, Macron’un Cumhuriyet için Hep Birlikte (Ensemble) koalisyonunun da ikinci turda Yeni Halk Cephesi’ni desteklemesi.
L’Humanité: Sol ittifak ikinci oldu
Yelpazenin en solundan L’Humanité’ye göre, Yeni Halk Cephesi ülkenin ikinci gücü konumunda ve aynı zamanda aşırı sağa karşı koyabilecek ve siyasi gücü ele geçirmesini engelleyebilecek tek güç. L’Humanité, Macron’un seçim kampanyasında, sadece Le Pen’i değil Yeni Halk Cephesi’ni de “aşırı” görerek hedef alıp karalama politikası yürütmesine de dikkat çekti.
Seçim sonuçlarına göre bu politikalara karşın cezalandırılan tek kişinin Macron ve koalisyonu olduğunu belirtti, bu noktadan sonra ikinci turda Macron’un ülkeyi yönetmek için yeterli bir çoğunluğu toplamasının neredeyse imkânsız bir hale geldiğini yazdı. Bu, Fransız politikasında ve daha büyük mercekte AB’nin en büyük ülkelerinden olduğu için AB’de 2017’den beri devam eden Macron döneminin bir sonunu işaret ediyor.
Britanya’dan The Sun da seçimin ardından Paris’te düzenlenen eylemlere dikkat çekti: “Ulusal Birlik ve Marine Le Pen ilk turdan birinci çıkarken, başkent Paris’te aşırı sağa karşı sol seçmenler ayaklandı ve Paris sokaklarında polisle çatıştı. İlk turda sol ittifak Yeni Halk Cephesi Paris’te 13 bölgeyi kazanarak büyük bir çoğunlukla birinci oldu ve Paris solun kalesi haline geldi.”
EuroNews, bu seçimlerin Fransa’nın geleceği için önemine ve 2. turda ne olabileceğine dair yazdı. Marine Le Pen’in başbakan ve kabine atayabilmesi için ikinci turda salt çoğunluk elde etmesi gerek. Eğer bu olursa Fransa, İkinci Dünya Savaşı dönemindeki Almanya kontrolü altındaki hükümetten beri ilk kez aşırı sağ bir hükümet görecek. Ancak Emmanuel Macron kendisinin istifa etmeyeceğini belirttiği için, Le Pen’in kazanması durumunda hükümetin aşırı sağ, Cumhurbaşkanının merkez olduğu, Fransızların deyişiyle “bir huzursuz birlikte yaşama” dönemi olabilir.
(TY/AS)
