İspanya Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, 36 yıl boyunca İspanya'yı yöneten Francisco Franco'nun ülkeyi Hitler Almanyası ile uyumlu hale getirmek amacıyla uygulamaya soktuğu saat dilimi uygulamasını değiştirmek ve çalışanların paydos saatini 6'ya çekmek için çalışma başlattı.
İspanya'nın kendine has ve zorlayıcı çalışma saatleri, birden fazla kahve molası ile uzun bir öğle arası içeriyor. Bu durum; hükümetin ülkeyi Avrupa'nın geri kalanıyla aynı saat dilimine taşıma çabaları sonucunda değişebilir.
11 Aralık 2016 Pazartesi günü Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Fátima Báñez, İspanyalıların halen uygulamada olan saat 8 yerine saat 6 çalışmalarını sağlamak için çalışmalara başlayacaklarını açıkladı. Hükümet aynı zamanda, Franco döneminde alınan ve ülkeyi yanlış zaman dilimine dahil eden kararı da geri çevirmek ve bu sayede iş yaşam dengesini iyileştirmek istediğini ifade etti.
Parlamentodaki konuşmasında “Mesailerin saat 6'da sonlanmasını istiyoruz, bunu başarabilmek için hem şirketlerden hem de sendikalardan temsilcilerle görüşeceğiz ve bir anlaşma üzerinde çalışacağız” diyen Fátima Báñez, birilerinin ilk adımı atması gerektiğini ve bu yüzden de büyük şirketler ile sendikalardan destek beklediğini ifade etti.
İspanya'da bir garip mesai
Şu anda, İspanyalı işçiler saat 9'da iş başı yapıyorlar; bir kahve arası verdikten sonra saat 2'ye kadar çalışıyorlar. İki veya üç saat süren bir öğle arasından sonra; saat 8'e kadar çalışmak üzere işyerine dönüyorlar. Mesai bitiminin bu kadar geç olması; akşam yemeği masasına ancak 9'dan sonra oturulması anlamına geliyor? İspanyalılar yemekten sonra birkaç saat televizyon izledikten sonra; gece yarısı civarında yatağa giriyorlar.
Uygulamada değişimi destekleyenler; varolan işgünü planlamasının tarım sektörü göz önünde bulundurularak yapıldığını ifade ediyorlar. 21. yüzyılda insanların çoğunlukla masa başında çalıştığı ve bu doğrultuda varolan işgünü planlamasının çalışanlara ve üretime büyük zarar verdiği belirtiliyor.
Mesai saatlerinin revize edilmesi ülkede daha önce de gündeme gelmişti. Üç yıl önce parlamentoda kurulan bir komisyon 9-5 mesai uygulamasına geçilmesi önerisi yapmıştı. Komisyon ayrıca ülkenin doğru zaman dilimine dönmesi önerisinde de bulunmuştu. İspanya, Birleşik Krallık ve Portekiz ile aynı zaman diliminde olmasına rağmen ülkede saatler, 1942 yılında General Francisco Franco'nun Hitler Almanyası ile dayanışmak amacıyla aldığı karar doğrultusunda bir saat ileriye alınmıştı.
IESE Business School'daki Uluslararası İş ve Aile Merkezi yöneticisi Profesör Nuria Chinchilla varolan mesai uygulamasını; “Biz buna dindar işgünü diyoruz, Tanrı istediği zaman işe başlıyorsunuz ve o istediği zaman bitiriyorsunuz.” şeklinde değerlendirdi.
Chinchilla yorgun işgücünün sebep olduğu kötü sonuçların sadece bilançoyla sınırlı kalmadığını ifade ederek, “Bu çok kötü, insanların çocuk bakımı kalitesini ve çocuklarıyla geçirdikleri zamanı etkiliyor; ayrıca uyumamız gereken süreden bir saat daha az uyuyoruz ve bu hem üretkenliğimizi etkiliyor hem de daha fazla kaza ile karşılaşmamıza sebep oluyor. Uygulama gerçekten akıl dışı, işte bu yüzden düzeltilmesi için çalışıyoruz” dedi. 9-5 mesai uygulamasına geçilmesi ve saatlerin geri alınması durumunda süratli ve belirgin sonuçlar alınacağını belirten Chinchilla, “Eğer saatleri geri alırsak; hava daha erken kararacak ve insanlar eve daha erken gitmek isteyecekler, böylece bu hem insanların bedensel sağlığı için yararlı olacak hem de daha üretken ve verimli çalışmalarını sağlayacak” diye ekledi.
Kalanlar saati değiştirdi
Ülkede 10 aydır süren siyasi çıkmaz boyunca iki sonuçsuz genel seçim yapılmış ve bir başarısız koalisyon girişimi olmuştu. Ekim ayında hükümet görevine dönen Halkın Partisi, mesai saatlerini değiştirme yönündeki planı henüz belirsiz de olsa, şimdiden muhalefetteki Sosyalist İşçi Partisi ile daha küçük bir grup olan Ciudadanos'un (Vatandaşlar) desteğini almış durumda.
Bir yıl önce Katalan hükümeti kendi bölgesini Avrupa'nın geri kalanı ile aynı zaman dilimine taşımıştı. Katalonya'nın iş yaşam dengesini iyileştirmesi planlanan yeni işgünü uygulamasının Eylül 2018'de yürürlüğe girmesi bekleniyor. Ekim ayında ise Balearik Adaları Parlamentosu'ndaki tüm vekiller; adaların yaz saatinde kalması için bir girişimde bulunmuşlar ve bu girişimin başkent tarafından onaylanmasını sağlamışlardı. Balearik Adaları'nda güneşin yarımadanın kalanından neredeyse bir saat önce batması sebebiyle insanların ve işyerlerinin zorluk çektiği belirtilmişti.
Mes per Menorca Koalisyonu adaların İspanya'nın ulusal saatiyle aynı tutulmasının “köhne endüstriyel kaygılar”dan ötürü olduğunu iddia ederek; “Modern toplum, güneşin saatlerine uyum sağlamalı ve kendi zamanını da ona göre ayarlamalı” demişti. (ZSS/HK)
Çeviren: Zeynep Sıla Sarıkaya
Kaynak: Guardian
