Uluslararası Bağımsız Yayıncılar Birliği'nin öncülük ettiği ortak bir metinde dünyanın farklı yerlerinden onlarca yayıncı, Filistinli roman ve deneme yazarı Adania Shibli'ye "Küçük Bir Ayrıntı" adlı romanı için ödül verilmesi planlanan törenin Filistin-İsrail savaşı nedeniyle iptal edilmesinin ardından Frankfurt Kitap Fuarı'nı tepki gösterdi.
İptal etme kararının kınandığı açıklamada fuarda Filistinli seslere diğer seslerle aynı "görünürlük ve saygının" gösterilmesi çağrısı yapıldı.
Kitap ve edebiyatla mazlumlara ses olmak
Açıklamada, "Filistin topraklarında on yıllardır süren İsrail işgali ve yerleşimci sömürgeciliği, İsrail ordusunun Gazze'ye yönelik son saldırılarıyla yeni bir boyuta ulaştı" denilerek devam eden insani krizin ortasında, kitaplar ve edebiyat da dahil olmak üzere tüm ifade araçlarıyla mazlumlara ses vermenin önemi vurgulandı.
Dünyanın en büyük yıllık kitap fuarı olan Frankfurt Kitap Fuarı'nın "ironik bir şekilde" bunun tam tersini yaptığının altını çizildiği açıklamanın devamında şu ifadelere yer verildi:
"'Tören, 'kitap fuarında Yahudi ve İsrailli sesleri özellikle görünür kılmak' ve 'İsrail'in yanında tam bir dayanışma içinde durmak' amacıyla tek taraflı olarak iptal edilmiştir. Bu tek taraflılık kabul edilemez, zira Frankfurt Kitap Fuarı şiddet içermeyen diyalog ve tartışmaların yapılabileceği özgür ve tarafsız bir forum olmalıdır."
Adania Shibli kimdir?
Shibli için bir ortak mektup da 350 yazardan
The Guardian'ın haberine göre aralarında İrlandalı romancı Colm Tóibín, Pulitzer ödüllü Libyalı Hisham Matar, Pakistanlı romancı Kamila Shamsie ve İngiltereli tarihçi William Dalrymple'ın da olduğu 350'den fazla yazar da yayınladıkları ortak mektupta, fuarın organizatörü LitProm'a tepki göstererek fuarı Filistinli sesleri "susturmakla" suçladı.
Açık mektupta, türünün dünyadaki en büyük ticari fuarı olan Frankfurt kitap fuarının organizatörlerine, "Filistinli yazarların düşüncelerini, duygularını ve bu korkunç, acımasız zamanlarda edebiyat üzerine düşüncelerini paylaşmaları için alanlar yaratma sorumluluğu var, onları kapatma sorumluluğu değil" denildi.
2023 İsrail'in Gazze saldıları
Arka plan
Zamanını Berlin ve Kudüs arasında geçiren Filistin doğumlu roman ve deneme yazarı Adania Shibli'nin 20 Ekim'de Afrika, Asya, Latin Amerika ya da Arap dünyasından kadın yazarlara verilen 2023 LiBeraturpreis Ödülü'nü alması bekleniyordu.
Fuarın organizatörü LitProm yaptığı ilk duyurusunda, ödülü erteleme adımını yazarla "ortak bir karar" olarak attığını ileri sürdü. Ancak Shibli'nin edebiyat ajansı Guardian'a yaptığı açıklamada kararın Shibli'nin rızasıyla alınmadığını ve tören düzenlenmiş olsaydı Shibli'nin bu "zalim ve acı dolu zamanlarda" edebiyatın rolü üzerine düşünmek için bu fırsatı değerlendireceğini söyledi.
"Küçük Bir Ayrıntı"
2023 LiBeraturpreis Ödülü'nü kazanan "Küçük Bir Ayrıntı" romanı, ABD'de Ulusal Kitap Ödülleri'nin yanı sıra Uluslararası Kitap Ödülleri'ne de aday gösterildi.
Can Yayınları tarafından Türkiye'de de yayınlanan roman, 1949'da Bedevi bir kızın İsrail ordusuna bağlı bir birlik tarafından cinsel istismara maruz kalıp öldürülmesinin gerçek hikayesi ile yıllar sonra Ramallah'ta bu suçu araştıran bir kadın gazetecinin kurgusal hikayesini yan yana getiriyor.
(NT)
