Arap dünyası Mağrip'ten Maşrık'a kitlesel halk ayaklanmaları ile sarsılırken Filistin'de hüküm süren sessizlik 15 Mart "birlik eylemleri" ile yırtıldı.
Filistin halkı, Siyonist sömürgeciliğe karşı mücadelesinde tarihinin en zayıf, en bölünmüş dönemlerinden birini yaşıyor. 2006'daki seçimleri Hamas'ın kazanmasının ardından Hamas ile el-Fetih arasında artan gerilim, Temmuz 2007'de el-Fetih'in Muhammed Dahlan'ın [1] komutasındaki Gazze'de yönetime el koyma girişiminin Hamas tarafından şiddetle bastırılması ile doruğa ulaştı. O tarihten beri Gazze'de Hamas hükümeti ve Batı Şeria'da Mahmud Abbas başkanlığında el-Fetih'in Filistin Yönetimi (FY) hüküm sürüyor.
Batı Şeria ve Gazze Şeridi'nden Filistinli gençlik gruplarının gevşek bir koalisyonu tarafından Filistin'de bölünmüşlüğe son vermek için 15 Mart'ta sadece Filistin bayraklarıyla katılabilecek barışçıl eylemler yapılması çağrısı Şubat ayından beri gündemdeydi.
15 Mart eylemine en kitlesel katılım Gazze Şeridi'nde gerçekleşti. Çeşitli kaynaklara göre sayıları 200 ila 300 bin arasında değişen Filistinli Gazze merkezindeki Meçhul Asker Meydanı'nda toplandı. Hamas sempatizanlarının yeşil bayraklarla eylemi kendine mal etmesine öfkelenen eylemciler Meçhul Asker Meydanı'nı terk ederek Ömer Muhtar Caddesi'nden el-Hatib meydanına geçtiler. Akşam saatlerinde ise meydanda kalmak isteyen gençlere Hamas kolluk kuvvetleri sert bir şekilde saldırdı.
Batı Şeria'daki gösteriler ise Gazze Şeridi'ne kıyasla daha cılızdı. Ramallah'ta el-Manara meydanında toplanan 3 bin Filistinli, gösterilerini akşam saatlerine kadar sürdürdü. Akşam saatlerinde ise meydanda gecelemek isteyen gençlere FY kolluk kuvvetlerinin saldırısıyla 20'den fazla genç yaralandı. Birlik eylemleri, Batı Şeria'nın diğer şehirleri Nablus, Cenin, Beytüllahim ve El-Halil'de de gerçekleştirildi.
Filistin Ulusal İnisiyatifi Genel Sekreteri ve milletvekili Dr. Mustafa Barguti, birlik gösterileri hakkında "Filistinlilerin ve özellikle Filistin gençliğinin mücadele tarihinde büyük bir an" yorumunu yaptı. "Birlik çağrısı yapıyoruz ve Filistin'e demokrasiyi geri getiriyoruz. Seçim hakkı istiyoruz. Liderlerimizi demokratik ve özgür bir şekilde seçme hakkı istiyoruz. Filistinliler uzun bir zaman Arap dünyasındaki gençliğe ilham olmuştu. Şimdi Filistin gençliği onlardan ilham alıyor."
Filistin Halk Kurtuluş Cephesi'nin kadın milletvekili Halide Jarrar, Ramallah'ta birlik gösterileri üzerine "Hükümetten gençlerin seslerini yükseltmelerine izin vermesini istiyorum.Protestocular arasında güvenlik kuvvetleri olmamalıdır." dedi. Jarrar, "Gençliğin güçlü bir sloganı var. Filistin Ulusal Konseyi seçimlerinin yapılmasını istiyorlar. Bu oldukça önemlidir. Bunu destekliyorum. Filistin içindeki ve dışındaki Filistinlileri birleştirebilecek tek şey budur," diye ekledi.
İsmail Haniye ve Mahmud Abbas'tan ilk tepkiler
Gazze'deki Hamas hükümetinin başbakanı İsmail Haniye'nin protestolara tepkisi, iki hareket arasındaki katı bölünmeyi düzeltmek için Ramallah merkezli Filistin Yönetimi'nin Başkanı Mahmud Abbas'ı "hemen" görüşmeye davet etmek oldu. Haniye televizyonda katıldığı bir canlı yayında, "Başkan kardeş Abbas'ı ve el-Fetih'i uzlaşmaya varmak için ulusal diyalog başlatmak üzere burada Gazze'de ya da kararlaştırdığımız herhangi bir yerde hemen görüşmeye davet ediyorum" dedi.
Başkan Mahmud Abbas, dün (15 Mart Salı) Kıbrıs Cumhurbaşkanı Dimitris Hristofyas ile yaptığı görüşmenin ardından yaptığı açıklamada bölünmüşlüğe son vermek için "mümkün olan en kısa zamanda" seçimlerin yapılmasını önerdi. Abbas, "Ben halkın yanındayım ve bu bölünmüşlüğe başkanlık ve meclis seçimleri ile son vermek için halka gitme taraftarıyım" dedi.
Haniye, bölünmeden dolayı "dış müdaheleleri ve Batı Şeria'daki Filistin liderliğinin siyasi irade yokluğunu" sorumlu tuttu. Hamas'ın "bölünme istemediğini", fakat el-Fetih ile bir kez daha görüşmeye hazır olduğunu söyledi.
Mahmud Abbas Gazze'ye gitmek istiyor
Haniye'nin çağrısına karşılık olarak Mahmud Abbas 16 Mart Çarşamba günü FKÖ Merkez Komitesi toplantısında "yarın Hamas ile yeni müzakerelere başlamak için değil, çekişmeye son vermek için Gazze'ye hareket edeceğini" söyledi. Abbas, Hamas hükümetinin başbakanı İsmail Haniye'yi seyahat için gerekli düzenlemeleri yapmaya çağırdı, Gazze'deyken tüm fraksiyonların temsilcileri ve halk liderleri ile görüşmek istediğini sözlerine ekledi.
"Yeni hükümetin kurulmasını Hamas'a katılması için bir şans vermek için ertelemeye hazırım. Eğer yarın ya da daha sonraki gün bir anlaşmaya varırsak hükümetin kurulmasını ertelemeye hazırım" dedi Abbas. Selam Feyyad başbakanlığındaki Ramallah merkezli FY hükümeti, 14 Şubat'ta Abbas'a istifasını sunmuştu. Hükümeti kurmak için Abbas tarafından tekrar görevlendirilen Selam Feyyad'ın Pazartesi günü kabinesini açıklaması bekleniyor.
Gazze hükümetinin yetkilileri Abbas'ın sözlerini hemen memnuniyetle karşıladılar. Hükümet sözcüsü Tahir en-Nunu, Haniye'nin seyahat "için gerekli düzenlemeleri inceleyeceğini" söyledi. (BİA)
________________________________________
[1] Bkz. Filistin Belgeleri: Muhammed Dahlan