Sudan’da aralarında akademi üyesi yapımcı/yönetmen Hajooj Kuka’nın da yer aldığı beş sanatçıya “kamuoyunda rahatsızlık yaratma” suçundan hapis ve para cezası verildi.
Ağustos ayında bir grup başkent Hartum’daki kültür merkezine prova esnasında gürültü yaptıkları iddiası ile baskın düzenledi ve sanatçılara saldırdı. Kuka, olaydan sonra attığı tweet’de İslamcıların onlara saldırırken polisin de sadece izlediğini ve sonra kendilerini tutukladığını söyledi: ”Ben bir Akademi üyesiyim. İslamcılar, Hartum’da düzenlediğimiz tiyatro atölyesine saldırdı. Polis ise saldırganlara arka çıktı ve bizi tutukladı. Şimdi mahkemeye çıkarılmayı bekliyoruz. Biz sanatçılara destek olacak mısınız yoksa bunun için öldürülmemiz mi gerekiyor?”
I am an academy member. We got attacked during a theater workshop in #khartoum by islamists instigators. The police stood by the attackers and arrested us. Now we are awaiting trial. Is there any support for #artists or do we need to get killed first? pic.twitter.com/tFRRoff0Ch
— hajooj kuka (@hajooj) August 13, 2020
Festivallerden destek: #ReleaseTheArtistsSudan
Hajooj Kuka’nın tweet’inden sonra aralarında Akademi, Berlin ve Toronto film festivallerin de bulunduğu birçok kurum ve sanatçıdan destek geldi. Sosyal medyada #ReleaseTheArtistsSudan etiketi ile destek çağrısı başlatıldı.
Akademi Ödülleri yönetimi, "Sinema Sanatları ve Bilimleri Akademisi olarak, uluslararası film topluluğunun Akademi üyesi Hajooj Kuka ve Sudan'da hapsedilen diğer dört sanatçının serbest bırakılmasına yönelik çağrısını destekliyoruz" şeklinde tweet attı.
— The Academy (@TheAcademy) September 21, 2020
Toronto Film Festivali'nin sanat yönetmeni ve eş başkanı Cameron Bailey, Twitter hesabından yaptığı açıklama ile Hajooj Kuka’ya destek olma çağrısı yaptı:
“Hajooj Kuka harika bir sinemacı. Son iki filmi olan Beats of the Antonos ve Akasha, festivalimizde gösterilmişti ve Kuka kısa süre önce Akademi’ye katılmıştı. Şimdi ise Sudan’da hapiste. Bu konuda sesimizi duyurmalıyız.”
Hajooj Kuka is an exceptional filmmaker. His last two films, Beats of the Antonov and Akasha, played at our Festival. He was recently invited to join @TheAcademy. Now he’s been jailed in Sudan. We need to make some noise about this. https://t.co/EmrIjXukwd
— Cameron Bailey (@cameron_tiff) September 18, 2020
Berlin Uluslararası Film Festivali yönetimi de Sudanlı film yapımcısı Hajooj Kuka ve diğer dört sanatçının tutuklanmasına karşı başlatılan uluslararası protestoya katıldı ve Sudanlı yetkililere Kuka’yı derhal serbest bırakmaları çağrısında bulundu.
The Berlinale joins the international protest against the arrest of Sudanese filmmaker Hajooj Kuka and four other artists and calls for their immediate release by the Sudanese authorities. #ReleaseTheArtistsSudan @hajooj https://t.co/lhvEvNZamJ pic.twitter.com/pq3Kz0vp0m
— Berlinale (@berlinale) September 21, 2020
El Beşir'in ideolojisi devam ediyor
18 Eylül'de tutuklanan ve dünyadan gelen destek sayesinde telefon hakkı elde eden Kuka, hücresinden BBC Focus on Africa radio ile röportaj yaptı. İlk tutuklandığında kötü muameleye ve kırbaç cezasına maruz kaldığını ancak dayanışma kampanyaları sayesinde şartlarının iyileştiğini aktardı. Kuka bu tutuklamanın 1989'da iktidara geldiğinde sinemayı da yasaklayan Ömer el Beşir rejiminin üyelerinin hâlâ iktidarda olduğunu gösterdiğini söyledi.
Sudan ve sinema
1989 yılında Ömer El Beşir darbe ile iktidara geldiğinde hak ihlalleri, kapatmalar, baskılar ve kısıtlamalar hayatın her alanına dokunduğu gibi darbe ile birlikte Sudan'da sinemaya da dokunur. Sinema salonları ve tiyatro mekanları kapatılır. Sanat için bütçe ayrılmaz ayrıca yurt dışından film çekebilmek için malzemede getirilemez.
Geçen yıl aylarca süren halk ayaklanmaları sonrasında El- Beşir tutuklandı. Sudan Sinemasının yeniden kurulması ve sinema salonlarının tekrar açılması için mücadele eden dört arkadaşın mücadelesini anlatan Ağaçlardan Bahsetmek belgeselinin yönetmeni Suhaib Gasmelbari bu tarihi değişiklik için yaşadağı mutluluğu İstanbul Film Festivali Ödül Töreni'ne gönderdiği mektupla paylaşmıştı:
"Sudan devriminin hayallerinin gerçekleşmesine doğru bir başlangıç adımı olduğundan eminim: Hakiki bir özgürlük ortamında Sudan sinemasının yeniden kurulması ve kısıtlama ya da baskı olmaksızın sinema salonlarının yeniden açılması..."
(YK)
Hajooj Kuka kimdir? Sudanlı yönetmen ve yapımcı. Sinema Sanatları ve Bilimleri Akademisi üyesi. Yönetmenin çalışmaları dünya çapında övgü aldı. Sudan'da doğan Kuka, Lübnan ve Amerika Birleşik Devletleri'nde okudu ve şu anda Sudan'da yaşıyor. Savaş, müzik ve Mavi Nil ve Nuba Dağları halkının dayanıklılığı hakkındaki belgeseli Beats of the Antonov, 2014 Toronto Uluslararası Film Festivali'nde Halkın Seçimi Ödülü'nü kazandı. Çalışmaları nedeniyle Foreign Policy dergisinde 2014'ün Önde Gelen Küresel Düşünürlerinden biri olarak yer aldı. 2016 yılında Berlinale Talents'a katıldı. Berlinale World Cinema Fund tarafından desteklenen ilk uzun metrajlı filmi Akasha, prömiyerini 2018'de Venedik Film Festivali'nde yaptı. Ayrıca Hartum'daki genç sanatçılara drama ve film yapımcılığı dersleri veren Kuka, çalışmaları geçici göç durumu farkındalığını yansıtan Sudanlı sanatçıların birliği olan Refugee Club'ın kurucu ortağı. |
