Fas İnsan Hakları Derneği'nin Larache bürosu başkanı Fathiya ile göçmen sorunları, özellikle de kadın işçiler üzerine konuştuk.
Larache şehri yasadışı göç adayları için neden bir hareket noktası haline geldi?
Fas'taki tüm şehirler ve bölgeler yasadışı göç fenomeninden kaygı duyuyor. Gençlerimizin ülkeyi terk etmek istemesinin nedenleri çok farklılıklar gösterse de, her seferinde başka bir yerde daha iyi bir gelecek arayışı öne çıkıyor.
Nedenler temelde maddi ve ekonomik faktörlerdir. Aynı zamanda, gençler ve Fas toplumunun diğer öğeleri için, devletin vatandaşlarını korumadığı bir ülkede ufuk yoktur. Bu da, daha çok özgürlüğün ve kurtuluş olasılığının olduğu, insan hakları kültürünün daha köklü olduğu yurtdışındaki ülkelere gitmenin çekiciliğini açıklıyor.
Fas İnsan Hakları Derneği bu ülkeden göç etme eğilimine karşı ne gibi önlemler alıyor?
Ulusal düzeyde, faaliyetlerimiz, yaşam hakkının en önemli hak olduğu anlayışından yola çıkarak, okuldaki gençler arasında insan hakları kültürünü yaymayı, göçün insan hayatını tehlikeye atmadan yapılması gerektiğini tartışmayı amaçlıyor.
Denizin ötesindeki gerçeklerin çok da hoş olmadığını anlatmaya çalışıyoruz. Aynı zamanda, henüz reşit olmayan çocukların göçü ile de ilgileniyoruz. Çocukların aranması konusunda ailelerine yardımcı oluyoruz.
Devlet gençleri burada tutmak için ne yapmalı?
Yasadışı göç problemi izole bir problem değildir ve ülkenin diğer siyasi ve ekonomik problemlerinden ayrı tutulamaz. Öyleyse, anayasamızda bir reform yaparak ülkemizi daha demokratik hale getirmekten başlayalım. Daha adil bir servet dağılımı ile Faslılara haysiyetleri geri verilmelidir çünkü zengin ve fakir arasındaki uçurumun çok derin olduğu bir ülkede yaşıyoruz.
Eğitim, sağlık ve adalet alanlarında gerçek reformlara ihtiyaç var. Bunlar çok önemli alanlardır. Bu konularda devletin, özel sektör lehine geri planda durduğu fark ediliyor.
Faslı kadın çalışanlarla yapılan geçici sözleşmeler hakkında ne düşünüyorsunuz?
Kadınların, küçük çocukları olması şartı ile işe alınmaları ve böylece Kuzey'deki komşumuzun, bu kadınların Fas'a döneceklerinden emin olmaya çalışması insanlık dışı bir yaklaşımdır.
Dahası, bu kadınların sağlıklı olmaları gerekmektedir, ne şişman, ne zayıf... Kuzey Sahilinde, bu tarım işçilerinin çalışma şartları çok kötü.
Aslında, altı aylık bir süre boyunca Huelva ve Murcia'daki çilek tarlalarında çalışan bu binlerce kadının çoğunun, o yerden ayrılsalar da eve dönmek gibi bir niyetleri yok.
Bu gerçek de bu yaklaşımın yanlışlığını kanıtlıyor. İnsanların serbest dolaşımı Fas İnsan Hakları Derneği için kutsal bir ilkedir. (HC-AAT/CT/EÖ)
* Hajar Şafayi / Abu Ammar Tafnut'un metnini Fransızca'dan İngilizceye Elizabeth Grech, İngilizceden Türkçeye Esra Aygın Yalgın çevirdi. (Haziran 2010)
