Fotoğraf: AA
Haberin İngilizcesi için tıklayın
Barınma krizi büyükşehirler başta olmak üzere tüm Türkiye'de gün geçtikçe derinleşiyor.
Krizin yaşandığı illerin başında gelen İstanbul'da Eva Gayrimenkul değerlendirmesine göre 2023 Ocak'ta kira fiyatları ortalama 12 bin 500 TL seviyelerindeyken Haziran ayında bu ortalama 17 bin 500 TL oldu.
Aynı araştırmaya göre Kadıköy'de ise kira ortalaması 21 bin TL'nin üzerinde.
Asgari ücretin 11.402 TL, yoksulluk sınırının 33 bin 788 TL olduğu Türkiye'de bekâr bir çalışanın yaşama maliyeti ise aylık 13 bin 471 TL.
Yalnız yaşamanın imkânsızlaştığı konusunda hemfikir olan kiracılar İstanbul'da yaşamaya devam edebilmek için paylaşımlı ev kullanımına yöneliyor.
"Önce ben, sonra kız arkadaşım ağabeyimin yanına taşındık"
27 yaşındaki Mirza D. 9 senedir İstanbul'da yaşıyor. Ev sahibiyle yaşadığı problem nedeniyle evden atılınca 'geçici olarak' ağabeyinin yanına taşındığını ancak o günden beri ev bulamadığını anlattı:
"2021'de ev sahibim kira nedeniyle beni evden çıkardı. Ben de geçici olarak ağabeyimin yanına taşındım. Bir ev bulur çıkarım diye düşünüyordum ama kiralar bir anda inanılmaz yükseldi. Artışlar nedeniyle ev bulamadım. Birkaç ay önce de ev sahibi kız arkadaşımı evinden çıkarttı. O da bizim eve taşınmak zorunda kaldı. Şu an ikimiz de özel sektörde çalışmamıza rağmen kendimize uygun ev bulamıyoruz. Ev bulamadığımız sürece de ağabeyimle yaşamaya devam edeceğiz."
"Mutfağı olmayan bir yerde yaşıyordum"
Erkek arkadaşı ve bir ev arkadaşıyla birlikte yaşayan 30 yaşındaki Kübra A. kiralarını karşılayamadıkları için evlendikten sonra da ev arkadaşlarıyla yaşamaya devam edeceklerini söyledi:
"Önceki evim de Kadıköy'deydi ama bir ev sayılmaz, stüdyo daire bile değildi, ofisti. Mutfağı yoktu, ufak bir banyosu vardı sadece. Orayı bir tek uyumak için kullanabiliyordum. Vakit geçiremiyordum, çünkü çok küçüktü. Barınma sorunum olduğu için eş dost sayesinde ancak öyle bir yere çıkabildim. Şu an oturduğum eve de kiranın ve depozitonun inanılmaz yüksek olması nedeniyle erkek arkadaşımla yalnız çıkamadık. Bir arkadaş bularak çıktık. Yakında evleneceğiz ama evlendikten sonra da ev arkadaşımızla yaşamaya devam edeceğiz çünkü ikimiz de çalışmamıza rağmen ev kiramızı başka türlü karşılayamıyoruz."
"Kiramı ödeyemediğim için ailemi yanıma çağırdım"
32 yaşındaki Helin A. üç yıldır yalnız yaşadığını ancak işsiz kalınca kirasını ödeyemediği için ailesini yanına çağırmak zorunda kaldığını aktardı:
"Üç yıldır yalnız yaşıyorum, öncesinde de arkadaşlarımla yaşıyordum. Uzun yıllardır ailemden ayrıyım yani. Ev kiraları çok yükselince kirayı yalnız karşılayamaz hale geldim. Üstüne bir de bu süreçte işsiz kaldım. İşsiz kalınca kiramı ödeyemez hale geldim ve ailemi yanıma çağırmak zorunda kaldım. Ya onlar gelecekti ya da ben gidecektim. Onların yaşadığı yerde iş bulmak daha zor olduğu için, onlar benim yanıma geldi. Şu an ailemle yaşıyorum, kiramı onlar ödüyor. Benim için çok zor bir durum ama başka çarem yok."
"Maaşımın tamamından fazlası ev kirası"
Altı aydır ev aradığını ve birçoğunun eski, depreme dayanıksız olduğunu vurgulayan Ezgi Y. Şöyle konuştu:
"Kira fiyatları çok yüksek ve güvenlikli yerlerde ev bulmak da mümkün değil. Büyük bir deprem beklenen İstanbul'da dayanıklı ev bulmak çok zor. Maraş'taki depremlerin ardından özellikle İstanbul'da yaşayan insanlarda bir deprem kaygısı gelişti. Ev bakarken başlarda depreme dayanıklı ev arıyorduk. Bugün ise sadece depreme kadar yaşayabileceğimiz bir yer arıyoruz. Baktığım her evde kendime mezar seçtiğimi hissediyorum. Yoksulluk sınırının 33 bini aştığı bu dönem, fahiş kira ücretleri bir kişinin tek başına bir eve çıkmasını zaten imkânsız kılıyor ama çalışan iki kişi bile konut ücretlerini karşılayamıyor.
"Yaklaşık altı aydır sayısız ev baktık. Bu süreci özetleyecek olursam İstanbul'da kiralık ev bakmak ev sahiplerinin maaşımın tamamından fazlasını istemesi demek. Ev sahiplerinin kiracılardan talepleri de oldukça ilginç. Meslek grubuna göre ev kiralayan ev sahipleri olduğu gibi evi tutmak için gelen kişinin kılık kıyafetinden tutun da yaşam tarzına kadar bilgi edinmeye çalışılıyor."
"Altı ayım emlakçıda geçti"
16 yıldır yalnız yaşadığını söyleyen Barış B. ise artan kirasından dolayı geçinmekte zorlandığını ve evini paylaşıma açmak istediğini belirtti:
"Kadıköy'de oturuyordum. Geçen yıl ev sahibim beni evden çıkardı ve üç aylık bir süre tanıdı evi boşaltmam için. Üç aylık süre bana yeterli geldi başta, bir ev bulup çıkarım diye düşündüm. Ama fiyatların yüksekliğinden dolayı, o üç aylık sürede ev bulamadım. Evi de boşaltmak zorundaydım. Eşyalarımın bir kısmını bir arkadaşıma, bir kısmını başka bir arkadaşıma bıraktım. Bir kısmını çalıştığım yerdeki depoya koydum. Ben de arkadaşlarımın evlerinde kaldım. Çok zorlandım tabi, göçebe hayatı gibiydi.
"Toplamda altı ay boyunca pazar günleri dışında neredeyse her günüm emlakçıda geçti. Bazen sabah dokuzda bazen akşam ondaydı emlakçı randevularım. İşim dolayısıyla Kadıköy'de ev bakıyordum ama bu sınırı Üsküdar'a kadar genişlettim, istemediğim halde. Orada da bulamadım. Çok kötü bir süreçti. Ekonomik koşullardan dolayı geçinmekte zorluk çeken bir arkadaşım annesinin yanına taşınınca, onun çıktığı eve ben taşındım. Şu an yalnız yaşıyorum ama kiramı ödemekte zorlanıyorum. Haftada birkaç gün ya da hafta sonları bir odamı kiraya vermeyi düşünüyorum."
(ZA/AÖ)