Barış ve Demokrasi Partisi (BDP) milletvekili Sebahat Tuncel, Türkiye'de ev işçilerinin güvencesiz iş gücünün ne kadarını oluşturduğunun tespit edilmesi, ev işçiliğinin nicelik ve nitelik olarak tanımlanması, iş kazalarının istatistiklerinin çıkarılması ve çözüm önerilerinin çıkarılması için bir meclis araştırma komisyonu kurulması için önerge verdi.
İmece Kadın Sendikası Girişimi'nden Serpil Kemalbay, bu önergenin ev işçilerinin sorunlarının görünür kılınması için çok önemli olduğunu, yapılacak resmi araştırmadan çıkacak somut verilerin ev eksenli çalışanların mücadelesine katkı sunacağını söylüyor:
"Ev işçilerinin, gündelikçi kadınların durumu oldukça kötü. İş kazaları, meslek hastalıkları, çalışma şartlarının olumsuzluklarını yaşıyoruz ve uzun süredir bu konuya dikkat çekmeye çalışıyoruz. Ama çeşitli gerekçeler gösterilerek ev işçilerinin talepleri gözardı ediliyor. Bu da şimdiye kadar konuya dair hiçbir istatistik yapılmamasından kaynaklanıyor. Kimse ne kadar ev işçisi olduğunu, kaçının meslek hastalığı ya da iş kazası geçirdiğini, kaçının taciz-tecavüz-mobbing gibi ayrımcılıklarla yüzyüze olduğunu bilmiyor. Bu konu bir belirsizlik, bilinmezlik içinde. Eğer resmi bir araştırma yapılırsa ev işçiliğiyle ilgili bilimsel, gerçekçi bir tabloyu karşımıza alıp, onun üzerinden konuşabileceğiz. Bu tablonun çok çarpıcı olacağı kesin
"Aslında bunlar bilinmiyor değil ama somut verilere dayanmak bizim mücadelemizde kullanacağımız araçlardan bir tanesi. Hem ev işçilerinin kendi durumlarını görmesi hem de ev işçilerinin sorunlarını çözmekten sorumlu olan kurumlara yapacağımız baskı açısından önemli. Dolayısıyla bu önerge de çok önemli.
"Daha önce konuya yönelik bilimsel veriler çıkarılması için başvurduğumuz Çalışma Bakanlığı müsteşarı TÜİK'e başvurmamızı söylemişti. Ama biz biliyoruz ki bizim İmece olarak TÜİK'e başvurduğumuzda bizi orada ciddiye almayacaklar. O nedenle bunun meclisten talep edilir olması çemberi daraltacaktır.
"Umuyoruz ki bu önergenin sonucunda somut bir adım atılsın. Bu ev işçilerinin sosyal güvenceye kavuşması ve diğer işçilerle eşit haklara sahip olabilme mücadelelerine katkı sunacaktır."
Ev işçiliği tanımlanmalı, sigorta imkanı sunulmalı
Tuncel'in meclise sunduğu önergede hem mevcut duruma dikkat çekiliyor hem de somut çözüm önerileri sunuluyor. Araştırma önergesinden bazı satırbaşları şöyle:
* Ev işçilerinin sayısına ve çalışma koşullarına dair mevcut ulusal bir veritabanı yok.
* Türkiye'de ev eksenli çalışanlara dair hiçbir hukuki düzenleme ve güvence bulunmuyor. Öncelikle ev eksenli çalışma" ve "ev işçiliği"nin kanunlarca tanımlanması gereklidir.
* "İsteğe bağlı sigorta" seçeneği, kadınların çoğunun aldığı ücretin düşüklüğü ve işlerinde sürekliliğinin olmadığı göz önünde bulunduğunda sorunu çözmüyor.
* Kadınların çalıştıkları evlerde yaşadıkları taciz, mobbing karşısında hukuken haklarını aramaları ya da bu sorunu çözecek bir devlet kurumuna gidebilmeleri mevcut durumda olanaksız.
* Meslek hastalıkları iş sağlığı ve güvenliği önlemleri alınmamasından kaynaklanıyor. Tüm şirketler için geçerli olan denetim mekanizması ev-eksenli çalışma koşullarında uygulanmıyor.
* ILO'nun 189. nolu "Ev işçilerine insanca iş" sözleşmesinin hükümet tarafından onaylanarak, iç hukukun bu sözleşmeye göre düzenlenmesi sorunun çözümü için önemli bir adım. Fransa örneğinde olduğu gibi gündelikçi ev işçilerine ücret çeki uygulamasıyla sosyal güvence kapsamına alınabilir. Fransa'da ev işçisine gazete bayiinden ya da marketten kolayca ulaşılabilecek ücret çekleri ile ödeme yapılıyor. Bankalarda çek bozdurulurken işçi kayıta da alınıyor ve sigorta primleri kesiliyor.
* Ev işçilerinden sigorta primi kesilmemesinin sağlanması ve kesilmesi engellenemiyorsa da sigorta primleri sembolik bir miktarda olmalı. Devlet daha önce defalarca belli gruplar için prim teşvikleri yasası çıkarmıştı. Yine benzer bir yasa çıkarılarak, sistem oturuncaya kadar en az 5 yıl boyunca ev işçilerinin sigorta primleri devlet tarafından genel bütçeden karşılanması sağlanabilir. (ÇT)
* Önergenin tam metni için tıklayın.
.jpg)
