Avrupa Birliği’nin polis teşkilatı Europol uyuşturucu üzerine bir rapor hazırladı.
Kenevir, kokain, amfetamin, metamfetamin, MDMA (ekstazi), eroin ve diğer opioidler (haşhaştan üretilen uyuşturucular) ile psikoaktif maddeleri kapsayan rapora göre AB’nin uyuşturucu pazarının büyüklüğü en az 31 milyar Euro. Yani 1 trilyon TL’den fazla.
Ayrıca Avrupa genelinde uyuşturucuya ulaşılabilirlik giderek artıyor. Suç şebekeleri tarafından kontrol edilen yasadışı uyuşturucu pazarının AB için ciddi bir güvenlik tehdidi oluşturduğunu belirten Europol raporda bunun yolsuzluk ve şiddet nedeniyle toplumsal dokuyu giderek daha fazla yıprattığını söylüyor.
AB’nin uyuşturucu pazarı ateşli silah kaçakçılığı ve kara para aklama gibi diğer suç alanlarıyla da kesişiyor.
AB’nin uyuşturucu piyasaları ekosistemi
Daha yüksek kaçakçılık verimliliği: Avrupa'nın lojistik merkezleri üzerinde artan baskı
Rapora göre uyuşturucu kaçakçılığında kritik rol Avrupa’nın lojistik altyapının istismar edilmesinde yatıyor. Özellikle de limanlar.
Europol, yönelimin deniz yoluyla ve konteynerlerle küresel lojistik merkezlerine olduğunu söylüyor. Trafiğin de her geçen yıl arttığına vurgu yapıyor.
Sonuç olarak, son 10 yılda Avrupa Birliği'nde ele geçirilen uyuşturucu miktarı önemli ölçüde arttı. Ancak çoğu uyuşturucu türünde ele geçirme sayısı azaldı.
Europol yakalama sayısındaki azalmayı bazı üye devletlerin uyuşturucu suçlarına daha az odaklanmasıyla açıklıyor.
Son 10 yılda AB'de ele geçirilen uyuşturucu miktarındaki değişim
Üretim de Avrupa’ya kayıyor
Europol’ün raporda bahsettiğine göre artık AB'de de hem iç hem de uluslararası pazarlar için endüstriyel ölçekte esrar, amfetamin, metamfetamin, MDMA ve katinonlar gibi sentetik uyuşturucu üretimi yapılıyor.
Bir başka değişle uyuşturucu üretimi artık Avrupa’ya kayıyor. Bunun nedeni sentetik uyuşturucu üretiminin karmaşıklığı.
Yöntem ile ekipmanlardaki yenilikler ve ihtiyaç duyulan temel kimyasalların mevcudiyeti üretimin Avrupa’ya kaymasındaki etken.
Hatta büyük ölçekli kokain işleme faaliyetleri de artık Avrupa Birliği sınırları içinde gerçekleştiriliyor.
Şiddet: Uyuşturucu toplum üzerinde baskı yaratıyor
Bazı AB üye devletleri, genellikle kokain ve esrarla bağlantılı olmak üzere, uyuşturucu piyasasıyla ilgili daha önce görülmemiş düzeyde şiddet olayları yaşandığını rapor ediyor.
Europol bu şiddet olaylarının dağıtım merkezlerinde ve rekabetçi perakende piyasalarında yoğunlaştığı söylüyor.
Şiddet olayları cinayet, işkence, insan kaçırma ve gözdağı vermeyi içeriyor ve genellikle suç şebekeleri arasında gerçekleşiyor. Ancak masum insanlar da mağdur oluyor.
Bu durum toplumun geneli üzerinde ciddi bir etki yaratıyor ve kamusal güvensizlik algısını artırıyor.
Türe göre durum: Kenevir
Esrar, Avrupa Birliği'nde en yaygın kullanılan uyuşturucu türü. Tahminen 22,6 milyon yetişkin son bir yıl içinde esrar kullandı. Bu da Avrupa Birliği'nin esrar için en büyük pazar olmasına yetiyor.
2021’de Avrupa Birliği'nde ele geçirilen 256 ton bitkisel esrar ve 816 ton reçine ile esrar yakalamaları rekor seviyelere ulaştı.
Son yıllarda suçlular arasında yaşanan şiddet olaylarının büyük bir kısmı, çeşitlik ve kârlılık nedeniyle esrar piyasasıyla bağlantılı.
Rapora göre AB’de tüketilen esrarın çoğu yine AB’de üretiliyor. En büyük ekim alanı ise İspanya.
İspanya’yı Batı Balkanlar izliyor. Fas ise en büyük kenevir reçinesi tedarikçisi olmaya devam ediyor. Ancak bununla birlikte, AB’e reçine üretiminin arttığına dair bulgular da var.
Raporda dünyada ve AB içinde esrarla ilgili devam eden yasallaştırma tartışmalarının kolluk kuvvetleri ve ceza adaleti sistemleri için ek zorluklar yarattığı da belirtiliyor.
Kokain
Rapora göre kokain, AB’de en yaygın kullanılan ikinci yasadışı uyuşturucu türü. Bununla paralel elde edilen gelir bakımından da ikinci en büyük pazar.
Europol düşük maliyetli, yüksek saflıkta kokainin eşi benzeri görülmemiş bulunabilirliğinden bahsediliyor. Ayrıca kokainin pazarının yükselişte olduğuna vurgu yapıyor.
Üretim de AB içine kayıyor. Kanıtlar, Latin Amerikalı ve Avrupalı suç şebekelerinin AB’de kokain üretiminde işbirliği yaptığını gösteriyor.
AB’de 2017'den bu yana her yıl rekor miktarda kokain ele geçiriliyor. 2021’de üye devletler tarafından 303 ton kokain ele geçirildi.
Belçika, Hollanda ve İspanya, kokain için giriş noktaları. Ön veriler, Antwerp (Belçika) gibi kilit giriş noktaları da dahil olmak üzere 2022'de ele geçirmelerin daha da arttığını gösteriyor. Kokain nakliye konteynerleri içinde Avrupa limanları üzerinden kaçırılıyor. Europol raporda “Bu durum Avrupa Birliği'nde daha önce görülmemiş bir kokain bulunabilirliğine yol açmıştır” diyor.
Yolsuzluk ve liman çalışanlarının sindirilmesi kokain kaçakçılığının başlıca etkeni. Ancak bu pazarla ilgili yolsuzluk toplumun diğer sektörlerine de yayılıyor. Kokain ticaretini suç şebekelerinin tekelinde.
Eroinde Türkiye vurgusu
Rapora göre kokaini eroin ve diğer opioidler (haşhaştan üretilen uyuşturucular) izliyor. Raporda eroinin büyük çoğunluğunun Afganistan’dan geldiği belirtilirken Taliban’ın ülkeyi yönetmeye başlamasıyla eroin ticaretinin sekteye uğradığı belirtiliyor.
Bu durumun AB genelinde eroinin bulunabilirliğinde bir azalmaya yol açabileceği belirtilirken raporda eroinle ilgili Türkiye vurgusu yapılıyor:
Avrupa Birliği'ne eroin kaçakçılığı giderek artan bir şekilde deniz yollarına ve özellikle de küresel konteyner trafiği ile Türkiye'den kalkan gemilerin kullanımına dayanmaktadır
Türk suç şebekeleri Avrupa pazarına toptan eroin kaçakçılığını domine etmeye devam etmektedir. Bu şebekeler, ana üretim bölgesindeki tedarikçilerle ve Avrupa Birliği'ndeki kilit dağıtım merkezlerindeki ortaklarla işbirliği yapmakta, kaçakçılık rotaları boyunca yasal olarak kurulmuş, satın alınmış veya sızılmış şirketlerden yardım almaktadır.
Eroin üretimi için gerekli ana kimyasal olan asetik anhidritin Avrupa Birliği'nden kaçakçılığı da Türkiye üzerinden 'ters Balkan rotası' üzerinde gerçekleşmeye devam etmektedir.
Bununla birlikte, Balkan rotasında eroin kaçakçılığının son zamanlarda belirgin bir şekilde azalması gelecekte değişikliklere yol açabilir.
Raporda amfetamin, metamfetamin, MDMA ve yeni psikoaktif maddelerin ticaretinin ve kullanımının da arttığı belirtiliyor.
Europol 2021’de AB içinde 90 ton amfetamin kullanıldığı belirtilirken, 2022’de 30,6 ton yeni psikoaktif madde ele geçirildiğini aktarıyor. Raporda bu verilerin rekor olduğu belirtiliyor. (HA)
