EŞİK'ten Danıştay'a İstanbul Sözleşmesi çağrısı

Eşitlik İçin Kadın Platformu (EŞİK), Cumhurbaşkanlığı kararı ile Türkiye’nin İstanbul Sözleşmesi’nden çekilmesine ilişkin, sözleşmenin geçerliliğini yitirme tarihi olan 1 Temmuz’a kadar sözleşmeye sahip çıkma çağrısı yaptı. 

"Danıştay yürütmeyi durdurma kararı vermek için ne bekliyor?" 

“Kaybedeceklerimiz İstanbul Sözleşmesi’yle sınırlı kalmayacak!” diyen EŞİK, çağrısında sözleşmenin feshi halinde Türkiye’nin uluslararası insan hakları hukukundan kopacağına dikkat çekti. 

EŞİK, 1 Temmuz’a kadar, toplumun her kesiminin bu hukuksuz gidişe itirazını yükseltmesini, tek kişi kararının geri alınması için hükümete çağrı yapmasını, sözleşmede kalma ve etkin uygulama talep ve kararlılığını dile getirmesini talep etti.

Eşitlik İçin Kadın Platformu’nun 1 Temmuz’un dönüm noktası olacağının altını çizen çağrı mesajı şöyle:

“Toplumun tüm kesimlerine çağrı: 1 Temmuz dönüm noktası!

"Şu andan başlayarak 1 Temmuz’a kadar, toplumun her kesimini İstanbul Sözleşmesi’ne sahip çıkmaya, demokratik ve yaratıcı bir yöntem, söylem, eylemlilik sürecine, birlikte değiştirmeye çağırıyoruz. Aksi takdirde kaybedeceklerimiz İstanbul Sözleşmesi’yle sınırlı kalmayacak!”

“İstanbul Sözleşmesi “mor. Öldürüldük, sokak ortasında öldüresiye dövüldük. İşsiz kaldık, daha da yoksullaştırıldık. Evde, işte, sokakta, emeğimiz yok sayıldı. Kadın ve LGBTİ+ hareketi açık hedef haline getirildi. 

“İşte bu hayatta kalma mücadelesi sırasında, ev içi şiddeti ve kadına, LGBTİ+lara, toplumun diğer dezavantajlı gruplarına yönelik ayrımcılığı önlemede hayati bir öneme sahip olan İstanbul Sözleşmesi tek kişinin kararıyla feshedilmek istendi. Karar açıkça hukuk dışı ve yok hükmünde. Bu gerekçe ile kadın örgütlerinin ve demokratik kitle örgütlerinin açtığı sayısız dava var. Soruyoruz: Danıştay yürütmeyi durdurma kararı vermek için ne bekliyor?

“1 Temmuz dönüm noktası…

"Türkiye’nin İstanbul Sözleşmesi’nden çekilmesine ilişkin hukuk dışı karar, 1 Temmuz itibariyle kesinleşecek. Böylece devlet, kadına karşı şiddeti önleme görevinden vazgeçme kararını tescillemiş olacak.

"Bu aynı zamanda Türkiye’nin uluslararası insan hakları hukukundan kopması demek; çok yönlü olumsuz etkileri olacağı kesin ve toplumun tüm kesimlerince öncelikli sorun olarak görülmesi gerekiyor. Yani yalnızca kadın hareketinin değil tüm Türkiye'nin meselesi.”

“Tehlike hepimiz için büyük…Çünkü İstanbul Sözleşmesi'nden çıkılması kadınların haklarına göz dikenlerin ilk adımı olacak ama son olmayacak. Kadın erkek eşitliğinin sağlanmasına yönelik kazanılmış tüm hakların tek tek kaybedilmesi tehlikesiyle karşı karşıya kalacağız. Sıra nafaka hakkına, çocuk istismarından ceza alanların affına, 6284 sayılı yasaya, çocukları istismardan koruyan Lanzarote  Sözleşmesi’ne ve belki de Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne, medeni yasaya gelecek.”

“Bu ülkenin demokrasiye inanan, yaşananları geride bırakmayı isteyen bireylerinin sayısının hiç de az olmadığını biliyoruz. Biz çokuz; bir araya gelerek, hayatlarımızı, geleceğimizi, çocuklarımızın mirasını korumak için bu gidişe izin vermemeliyiz.

“Sen de harekete geç…

"Her gün en az 3 kadın erkekler tarafından öldürülürken; kadınlar toplum yaşamından soyutlanırken-yoksullaşır ve ev içi işlere mahkûm edilirken; çocuk istismarcıları için af girişimleri gündemdeyken; şu andan başlayarak 1 Temmuz’a kadar, toplumun her kesiminin bu hukuksuz gidişe itirazını yükseltmesini, tek kişi kararının geri alınması için hükümete çağrı yapmasını, sözleşmede kalma ve etkin uygulama talep ve kararlılığını dile getirmesini talep ediyoruz.”

“1 Temmuz tarihi bütün Türkiye için yakın gelecekte dönüm noktası olarak adlandırılacak bir tarihtir. Bu hukuk dışı karardan geri dönülmesi için her bireyin ve kurum/kuruluşun yapabileceği ne varsa ortaya koyması günü bugündür.

“Biz kadınlar ve LGBTİ+’lar, hep birlikte sislerin içinde kaybolmadan, sizi de demokratik ve yaratıcı bir yöntem, söylem ve eylemlilik sürecine, İstanbul Sözleşmesi’ne sahip çıkmaya, birlikte değiştirmeye çağırıyoruz.

"#İstanbulSözleşmesindenVazgeçmiyoruz #1TemmuzDönümNoktası #SenDeHareketeGeç”

Ne olmuştu?

Türkiye, Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile 20 Mart 2021 Cumartesi İstanbul Sözleşmesi'nin tek taraflı olarak feshedildiğini duyurdu. Fesih kararı 23 Mart 2021 Pazartesi günü Avrupa Konseyi'ne de bildirildi. 

Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı'ndan yapılan açıklamada "Fesih kararının" nedeni olarak "Sözleşme'nin eşcinselliği meşrulaştırıyor olması" iddia edildi.

Kadınlar ve LGBTİ+ hareketi,  20 Mart'tan beri Türkiye'nin birçok ilinde İstanbul Sözleşmesi'ni savunmaya devam ediyor.

İstanbul Sözleşmesi hakkında

Tam adı “Kadınlara Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye İlişkin Avrupa Konseyi Sözleşmesi” 11 Mayıs 2011'de İstanbul'da imzaya açıldı ve ilk imzalayan ülke Türkiye oldu. Sözleşme 1 Ağustos 2014'te yürürlüğe girdi.

Sözleşme, ''kadına yönelik şiddet'', ''aile içi şiddet'', ''kadına yönelik toplumsal cinsiyete dayalı şiddet'', ''kadın'' kavramlarını tanımlıyor.

Uluslararası alanda kadına yönelik ve aile içi şiddetle ilgili ilk bağlayıcı belge olma özelliğini taşıyan sözleşme şunları içeriyor:

İstanbul Sözleşmesi psikolojik şiddet, ısrarlı takip, fiziksel şiddet, tecavüz, zorla evlendirme, kadın sünneti, kürtaja zorlama, zorla kısırlaştırma, tecavüz ve taciz dahil cinsel şiddet olmak üzere kadına yönelik şiddetin tüm türlerini kapsıyor.

Sözleşme çerçevesinde ev içi şiddet, aynı evde yaşıyor olsun ya da olmasın mevcut ya da eski eş ya da partnerler arasında yaşanan her türlü şiddet edimini içerecek şekilde kadının korunmasını esas alıyor.

Kadınları konumlandırırken "aile" olmayı, evlilik birliği içinde bulunmayı ya da aynı evi paylaşıyor ya da paylaşmış bulunmayı gerektirmiyor.

Sözleşmenin getirdiği yükümlülükler öncelikle devlet görevlilerine yönelik. Devlet kendi adına hareket eden görevlilerinin İstanbul Sözleşmesi'nin gereklerini yerine getirmesini sağlamak zorunda.

Devletlerin sorumluluğu bununla sınırlı değil. Şiddeti gerçekleştiren ister kadının sevgilisi, ister kocası, ister babası, ister patronu olsun, yani kim olursa olsun şiddetin önlenmesi, soruşturulması, cezalandırılması, zararın tazmin edilmesi yükümlülüğü de devlete ait.

TIKLAYIN - İstanbul Sözleşmesi'nin tüm maddeleri...

TIKLAYIN - 7 Soru, 7 Yanıt: İstanbul Sözleşmesi Nedir, Ne Getiriyor?

TIKLAYIN - İstanbul Sözleşmesi nedir, ne değildir?

TIKLAYIN - “İstanbul Sözleşmesi 4 partinin de ortak fikriydi”

TIKLAYIN - İstanbul Sözleşmesi'nin tüm maddeleri...

TIKLAYIN - 7 Soru, 7 Yanıt: İstanbul Sözleşmesi Nedir, Ne Getiriyor?

TIKLAYIN - İstanbul Sözleşmesi nedir, ne değildir?

TIKLAYIN - “İstanbul Sözleşmesi 4 partinin de ortak fikriydi”

(BS/EMK)