Erzurum Bölge İdare Mahkemesi, Bitlis’in Tatvan ilçesinde, 2019 yerel seçimlerinde belediye meclisi çoğunluğunu kazanan Halkların Demokratik Partisi (HDP) üyelerinden 9'u hakkında "terör örgütü üyeliği"nden soruşturma başlatılması üzerine İçişleri Bakanlığının bu üyeleri görevden uzaklaştırma kararına karşı açılan davada üyeler lehine karar verdi.
| Tatvan Belediye Meclis üyesi ve Avukat Diyar Orak'ın 2019'daki açıklaması |
Erzurum Bölge İdare Mahkemesi kararı
Üyelerin görevden alınmasıyla Tatvan Belediye Meclisinde çoğunluk AKP'ye geçmiş, HDP’li Tatvan Belediye Meclis üyesi Ahmet Sağnıç, hakkında yürütülen terör örgütü üyeliği soruşturması gerekçesiyle İçişleri Bakanlığı tarafından görevden uzaklaştırılmasına karşı dava açmıştı.
Van 3. İdare Mahkemesi, yürütülen adli soruşturmayı gerekçe göstererek bu kararı onayladı.
Bunun üzerine Sağnıç'ın vekili ve kendisi de Tatvan Belediye Meclis Üyesi olan Avukat Diyar Orak, dosyayı istinafa taşıdı. İstinaf mahkemesi sıfatıyla davaya bakan Erzurum Bölge İdare Mahkemesi, 26 Mayıs 2025'te oy birliğiyle aldığı kararda görevden uzaklaştırma kararının keyfi olduğuna ve Anayasanın 127. maddesine aykırı olduğuna karar verdi.
Mahkeme kararında şöyle yazdı:
"Söz konusu soruşturmada belirtilen suçun doğrudan davacının göreviyle ilgili olduğuna dair (örn. görevin terör örgütü amaçları doğrultusunda kullanılması) herhangi bir bilgi belgenin sunulmadığı görülmektedir. Davacı hakkında görevleri ile ilgili bir suç sebebi ile adli bir soruşturma veya kovuşturma açılmadığı, bu haliyle Anayasanın 127. maddesinin 4. fıkrasında belirtilen şartların gerçekleşmediği anlaşılmaktadır."
Dava dosyası
Dava dosyasına göre, İçişleri Bakanlığı İller İdaresi Genel Müdürlüğünün görevden uzaklaştırma kararında, davacı hakkında yürütülen soruşturmanın derdest olması ve suçun ağırlığı temel gerekçe olarak gösterildi. Ancak mahkeme incelemesinde, söz konusu suçlamanın belediye meclis üyeliği göreviyle doğrudan bağlantısı olmadığı tespit edildi. Dosyada, davacının göreviyle ilgili bir suç işlemediği, soruşturmanın sadece şahıs bazında yürütüldüğü ve görevle ilişkilendirilebilecek somut herhangi bir delil bulunmadığı vurgulandı.
Diyar Orak: "Hukukun üstünlüğü ve yargının denetim gücü bir kez daha tescil edildi"
Karar üzerine medyaya açıklama yapan görevden uzaklaştırılan meclis üyesi Ahmet Sağnıç’ın avukatı Diyar Orak, kararın uzun süredir kamuoyunun gündeminde olan kayyım uygulamalarının hukuki sınırlarını belirlemesi açısından son derece önemli olduğunu söyledi.
Siyasi saiklerle ve görevle ilgisi bulunmayan iddialarla seçilmiş temsilcilerin görevden uzaklaştırılması ve yerine atamalar yapılması, hem demokratik iradeye müdahale niteliği taşımakta hem de hukuk devleti ilkesini zedelemektedir. Anayasa açıkça belirtmektedir: Seçilmiş organların görevden alınması ancak görevle ilgili suçlar nedeniyle mümkündür. Bu sınırın dışına çıkılarak yapılan her işlem, idarenin keyfi tasarrufu olup, yargı denetimi ile bertaraf edilmelidir. Erzurum Bölge İdare Mahkemesi’nin kararı, bu anlamda hukukun üstünlüğünü ve yargının denetim gücünü bir kez daha teyit etmiştir. Bizler, demokratik iradeye saygının, seçilmişlerin hukuk dışı yollarla tasfiye edilmesine karşı kararlılıkla savunulmasının ve tüm yurttaşların adil yargılanma hakkının sonuna kadar yanında olduğumuzu kamuoyuna saygıyla duyururuz.
Cumhuriyet Gazetesinin haberine göre, mahkemenin kararını "oldukça cesur" olarak niteleyen son tutuklamalar kapsamında görevinden uzaklaştırılan Şişli Belediye Resul Emrah Şahan'ın avukatlarından Enes Ermaner, karar kapsamında özellikle Şahan hakkında verilen görevden uzaklaştırma kararının hukuki dayanağı olmadığını belirtti:
"Erzurum Bölge İdare Mahkemesi vermiş olduğu bu karar ile mevzuatın yorumlanmasında “görevleriyle ilgili suç” tanımının dar ve doğru yorumlanması gerektiğini ve bunun geniş yorumlanmasının yasaya aykırılık teşkil edeceğine karar vermiştir. Bu durumda özellikle Şişli Belediye Başkanı Resul Emrah Şahan hakkında verilen görevden uzaklaştırma kararının hukuki bir dayanağı olmadığı da ortadadır. "
Ermaner, Esenyurt Belediye Başkanı Ahmet Özer'in avukatlarının açtığı davada İstanbul 9. İdare Mahkemesince Belediye Kanunu’nda düzenlenen kayyım uygulamasının Anayasaya aykırılığı dolayısıyla AYM'ye başvuruda bulunduklarını hatırlattı. "AYM tarafından ilgili hükmün iptaline karar verilmesi halinde kayyum uygulamalarının da yasal dayanağı ortadan kalkacaktır." dedi.
Ermaner, hem görevden alma, hem kayyım kararlarının yasal dayanaksız kalacak olması dolayısıyla bu yöndeki tüm kararların "bir an önce ortadan kaldırılması gerekece[ğini]" söyledi.
(AEK)
