"İlçemiz dahilinde ve hatta ilçemize bağlı köylerinde Ermeni ve Ermeni vatandaşların bulunmadığı, yaptığım dahili ve harici gizli soruşturmamdan anlaşılmış olup, işbu rapor ileride tahkikata esas olmak üzere tanzimle tarafımdan imza ederim."
Bu satırlardaki "Ermeni" ifadesi "Yahudi" olarak değiştirilse Hitler Almanyası'nda Holokost öncesi yapılmış bir istihbarat çalışması sanılabilirdi. Ancak Hitler Almanyası'nda değil, 25 yıl önce Türkiye'de, hem de vatandaşlık bağı ile ülkeye bağlı vergi veren, askerlik yapan Ermeniler için yapıldı.
Yıl 1982... Dönemin Genelkurmay Başkanı Orgeneral Kenan Evren'in liderliğinde gerçekleştirilen darbenin üzerinden iki yıl geçmiş. Parlamento ve hükümet feshedilmiş. Tüm yurtta sıkıyönetim uygulanıyor. Hapishaneler tıklım tıklım dolu. Resmi olmayan rakamlara göre 650 bin kişi gözaltına alınırken, 1 milyon 683 bin kişi de fişlenmiş.
İşte tam bu dönemde Sıkıyönetim Komutanlığı aracılığı ile Emniyet Teşkilatı'na iletilen bir emir insanın kanını donduracak nitelikte. "Ermeni asıllı vatandaşların tespit edilerek, gözaltında kontrol edilmesi" isteniyor.
8 Eylül 1982 tarihli belgeye göre il sıkıyönetim komutanlıkları aracılığı ile Emniyet Teşkilatı'na "sorumluluk bölgesinde Ermeni asıllı (Ermeni) şahısların bulunup bulunmadığının tespiti ve tespit edildiği an gözaltında kontrol edilmesi için gerekli tahkikatın yapılması" emrediliyor.
Eski bir Emniyet mensubu anlatıyor
Eski bir Emniyet mensubu kendilerine gelen genelgeyi şöyle anlattı:
"Sıkıyönetim Komutanlığı tarafından yazılı emir geldi. Sorumluluk bölgemiz içinde araştırma yaptık. Eşrafla konuştuk. Ermeni asıllı vatandaş olup olmadığını sorduk. Kim, hangi dilden anlıyorsa, onun anlayacağı dille konuşmak lazım. İşin sırrı bu. Zaten sıkıyönetim dönemi. Herkes korkuyor. Ermeniler 'bölücü' sayıldığı için eğer varsa kimse saklamaya cesaret edemezdi. Benim bölgemde Ermeni yoktu. Eğer olsaydı tespit ettikten sonra isimleri ve adreslerini Sıkıyönetim Komutanlığı'na bildirmemiz gerekecekti. Tabii bir de verilen emir gereği takip etmemiz."
Ankara 78'liler Derneği Başkanı Ruşen Sünbüloğlu, vatandaşların "sırf Ermeni oldukları için" fişlenmesini "Faşist dönemin en büyük özelliği" olarak nitelendirdi.
Sünbüloğlu, "Darbecilerin mantığına göre 'farklı' olan potansiyel düşmandır. Onun için fişlenmeleri ve takip edilmeleri gerekir. Yıllardır devletin elinde bulunan bu tür kayıtların imha edilmesi gerektiğini, bunun toplumsal barış ve huzur için hayati önem taşıdığını söylüyoruz" dedi. (TI/NZ)
