Click here to read the article in English / Haberin İngilizcesi için buraya tıklayın
TIKLAYIN - Üç Müzisyen Seslendirdi: Biz Erkekler 2015'te 284 Kadın Öldürdük
bianet'in yerel ve ulusal gazetelerden, haber sitelerinden ve ajanslardan derlediği haberlere göre, erkekler 2015'te 284 kadın ve yanlarındaki 19 çocuk ile 18 erkeği öldürdü; en az 133 kadın ve kız çocuğuna tecavüz etti; 370 kadını yaraladı / şiddet uyguladı; en az 208 kadın ve kız çocuğunu taciz etti.
Erkekler 2014’te en az 281 kadın öldürmüş, 109 kadın ve kız çocuğuna tecavüz etti / tecavüz girişiminde bulunmuş, 560 kadını yaralamış, 140 kadın ve kız çocuğuna cinsel tacizde bulunmuş.
TIKLAYIN – ERKEKLER 2014’TE 281 KADIN ÖLDÜRDÜ
TIKLAYIN – ERKEKLER 2013’TE 214 KADIN ÖLDÜRDÜ
* bianet’in erkek şiddeti çetelesinde sadece erkek şiddeti sonucu hayatını kaybeden kadınlara yer veriyoruz. Toplumsal cinsiyet temelli olmayan şiddet vakalarını çeteleye almıyoruz. Faili henüz belirlenememiş cinayetler ve şüpheli ölümlere ise çetelenin tam metninde yer versek de, bu vakaları başlığa taşıdığımız sayıya dahil etmiyoruz. Ayrıca ağır ruhsal hastalıklara sahip bireylerin işlediği cinayetleri de çeteleye dahil etmiyoruz. Tecavüz istatistikleri için topladığımız veriler arasında çocuğun cinsel istismarı vakaları yer almıyor çünkü bu konu için bambaşka bir medya taraması gerekiyor. Rızaları dışında zorla seks işçiliği yaptırılan kadınları ise tecavüz kategorisinde değerlendiriyoruz. |
Cinayet
Erkekler 2015’te 284 kadın ve yanlarındaki 19 çocuk ile 18 erkeği öldürdü.
bianet’in aylık erkek şiddeti çetelelerinde 2014’ten beri “faili belirlenmemiş cinayet”, “şüpheli ölüm” kategorilerine yer veriyoruz. Bu kategorilerde yer alan vakalardan altısının failleri yıl içinde belli oldu. Dolayısıyla Aralık 2015 raporunda 278 olarak belirtilen öldürülen kadın sayısı, senelik raporda 284’e çıktı.
Öldürülen kadınlardan en az dördü erken yaşta zorla evlendirilmişti.
Cinayet sonucu öldüğü tespit edilen 19 kadının failleri hala bulunamadı (ya da haberlere yansımadı); 26 kadın ise şüpheli bir şekilde ölü bulundu ya da intihar ettikleri iddia edildi.
Kadınların yüzde 54’ünü partnerleri (sevgili, nişanlı, koca), yüzde 10’unu eski partnerleri (eski sevgili, eski nişanlı, eski koca), yüzde 13’ünü ise erkek akrabaları öldürdü.
103 kadını resmi nikahlı kocaları, 10’unu dini nikahlı kocaları, 37’sini sevgilileri, 20’sini eski kocaları, 13’ünü babaları, 9’unu kardeş/ağabeyleri, 14’ünü diğer akrabaları, 11’ini damatları, 1’ini eski damadı, dördünü kocasının ailesinden erkekler, dördünü nişanlıları, altısını eski sevgilileri, altısını oğlu, dokuzunu arkadaşları ya da tanıdıkları erkekler, dördünü annesinin ya da kızının sevgilisi ya da kocası, dördünü arkadaşlarının yeni ya da eski kocaları ya da sevgilileri, birini kocasının oğlu, birisini işyerinden bir tanıdığı, üçünü müşterileri, üçünü komşuları, dördünü tecavüzcü erkekler, üçünü ilişki teklifini reddettiği erkekler, altı kadını hırsızlık amacıyla evine giren vb gibi erkekler, birini tanımadığı bir erkek öldürdü. Beş kadının katiliyle tanışıklık derecesine haberlerde yer verilmedi.
Kadınların yüzde 56’sı ateşli silahlarla, yüzde 29’u bıçak ve kesici aletlerle öldürüldü: 96 kadın tabancayla, 63’ü tüfekle, 81’i bıçak ve kesici aletler, 19’u boğularak, 10’u boğazı kesilerek, yedisi darp edilerek, beşi cisimle darp edilerek, biri yakılarak, biri arabayla ezilerek öldürüldü. Bir kadının ölüm şekli haberlerde belirtilmedi.
Kadınların yüzde 19’u kocasından/sevgilisinden ayrılmak istediği, barışma ya da ilişki teklifini kabul etmediği için öldürüldü: 53 kadın öldürülmeden önce kocasından boşanmak/sevgilisinden ayrılmak istediğini beyan etmiş, boşanma davası açmış ya da evden ayrılarak başka bir evde yaşamaya başlamış, partnerinin barışma teklifini ya da partneri olmayan bir erkeğin ilişki teklifini reddetmişti.
Kadınların yüzde 10’u ise devlet koruyamadığı için öldürüldü: 27 kadın cinayetten önce koruma tedbir kararı çıkartmış ya da mülki amirlikler veya kolluk kuvvetlerine şiddet ve ölüm tehditleri nedeniyle şikayette bulunmuştu.
Cinayetlerin yüzde 16’sında katiller intihar etti; yüzde 3’ünde intihara teşebbüs etti. Katillerin yüzde 11’i cinayetin ardından kolluk kuvvetlerine teslim oldu.
Katillerin yüzde 3’ü daha önce kadına şiddet, taciz, cinsel saldırı gibi suçlardan hüküm giymiş ya da yargılanmıştı.
Tecavüz
* Çetelede yer alan meslek grupları, sadece tecavüz olayının meslekle bağlantılı olduğu durumları kapsamaktadır. Örneğin “tecavüzcülerin yüzde 6’sı taksi-dolmuş şoförleriydi” cümlesi, kadınların ulaşım için bindikleri aracın şoförü tarafından tecavüze uğradığını anlatmaktadır. |
Erkekler 2015’te 133 kadın ve kız çocuğuna tecavüz etti.
Tecavüzcülerin yüzde 64’ü kadınların bir şekilde tanıdığı erkeklerdi.
Tecavüzcülerin yüzde 12’si kadınların partnerleri (eski/yeni koca/sevgili) ya da ilişki teklifini reddettikleri erkeklerdi. Yüzde 10,5’i işyerinden tanıdıkları ya da işverenleri, yüzde 6’sı taksi-dolmuş şoförleri, yüzde 6’sı erkek akrabaları, yüzde 5’i sosyal medyadan tanıştıkları erkeklerdi.
35 kadına tanımadıkları erkekler, 26’sına arkadaşları olan ya da tanıdık erkekler, 10’una sevgilileri, üçüne eski sevgilileri, birine ilişki teklifini reddettiği bir erkek, birine kocası, birine eski kocası, sekizine taksi veya dolmuş şoförleri, yedisine işverenleri, yedisine işyerinden tanıdıkları erkekler, yedisine sosyal medyadan tanıştıkları erkekler, beşine babaları, dördüne kamu görevlileri, ikisine erkek akrabaları, ikisine komşuları, birine müşterisi, birine öğretmeni, ikisine bir arkadaşının eski/yeni partneri, birine kayınbiraderi, birine arkadaşının babası, birine kendini din insanı olarak tanıtan bir kişi, birine hizmet aldığı bir çalışan tecavüz etti. Altı tecavüz vakasıyla ilgili haberlerde, kadınlar ve tecavüzcünün tanışıklık durumuna yer verilmedi.
Tecavüzlerin yüzde 35’i evde, yüzde 21’i kadınların alıkonuldukları mekanlarda, yüzde 10,5’i sokakta, yüzde 9,7’si kadınların zorla götürüldüğü ormanlık alanlarda, yüzde 8’i işyerlerinde yaşandı.
Tecavüz olaylarının 35’i kadınların kendi evleri ya da o an bulundukları evlerde, 21’i kadınların rızası dışında alıkondukları evlerde, yedisi kadınların alıkonduğu diğer mekanlarda, 14’ü sokakta, 13’ü ormanlık alanda, 11’i işyerinde, biri apartmanda, altısı araçta, üçü okul-yurt ve okul servisinde, altısı otel-market-bar gibi hizmet alınan mekanlarda, ikisi hastanede, biri toplu taşıma aracı durağında yaşandı. 13 tecavüz olayının nerede gerçekleştiği haberlerde yer almadı.
Tecavüze uğrayanların yüzde 8,2’si T.C. vatandaşı değildi; yüzde 1,5’i ise engelliydi.
Tecavüze uğrayanların yüzde 42’si 18 yaşından küçük kız çocuklarıydı.
Fuhşa zorlama
Erkekler 201 kadın ve kız çocuğuna zorla seks işçiliği yaptırdı. Seks işçiliğine zorlananların yüzde 5’i 18 yaş altı kız çocuklarıydı.
Seks işçiliğine zorlananların yüzde 76,6’sı T.C. vatandaşı değildi. Çoğu iş bulma vaadiyle Türkiye’ye gelen kadınlar, pasaportlarına el konularak ve alıkonularak seks işçiliğine zorlandı.
Kadınların yüzde 3,4’ü ise kocaları veya sevgililerinin zorlama ve tehditleriyle seks işçiliği yapmaya zorlandı.
Seks işçiliği yapmaya zorlanan 201 kadından 154’ü T.C. vatandaşı değildi. Beş kadın kocalarının, iki kadın sevgililerinin tehditleriyle seks işçiliğine zorlandı. Dört kız çocuğuna daha önce kendilerine tecavüz eden erkekler şantajla seks işçiliği yaptırdı. İki kadını ise çocuklarını öldürmekle tehdit ederek seks işçiliğine zorladılar.
Şiddet - Yaralama
2015’te erkekler 370 kadını yaraladı / şiddet uyguladı.
Kadınların yüzde 11’i boşanmak/ayrılmak istediği ya da barışmayı/konuşmayı/ilişki teklifini reddettiği için şiddete maruz kaldı.
Kadınların 4,5’sı koruma tedbir kararlarına rağmen, yüzde 3’ü ise 6284 nolu yasa kapsamında şikayetçi olduğu halde şiddete maruz kaldı.
Kadınların yüzde 57,8’i partnerlerinden (koca, sevgili, nişanlı), yüzde 11,6’sı eski partnerlerinden, yüzde 11’i ise erkek akrabalarından şiddet gördü.
167 kadın resmi nikahlı kocaları, 14’ü dini nikahlı kocaları, 29’u sevgilileri, dördü nişanlıları, 26’sı eski kocaları, 12’si eski sevgilileri, ikisi eski nişanlıları, üçü ilişki teklifini reddettikleri erkekler, 14’ü babaları, dokuz oğulları, ikisi kardeşleri, 16’sı diğer erkek akrabaları, üçü annesinin/kızının ya da arkadaşının eski veya yeni partnerleri, dördü hırsızlar, altısı arkadaşları, biri şoför, altısı işyerinden tanıdığı patron ya da çalışanlar, biri öğrencisi, biri yurt müdürü, dokuz kadın futbolcuya erkek taraftarlar, yedisi damatları, ikisi evlendiği erkeğin akrabaları, beşi müşterileri, üçüne tacizciler, beşi komşuları, 13’ü tanımadığı erkekler, biri doktorundan şiddet gördü. Altı erkek şiddeti vakasında mağdur ile failin tanışıklık derecesi haberlerde yer almadı.
Şiddet-yaralama olaylarının yüzde 36,7’si ölüme sebebiyet verebilecek yöntemlerle gerçekleşti. Kadınların yüzde 13,2’si ateşli silahlarla, yüzde 17,5’i bıçak ve kesici aletlerle yaralandı.
65 kadın bıçakla, ikisi boğularak, 225’i darp edilerek, altısı cisimle darp edilerek, üçü yüksekten (balkon gibi) atılarak, 32’si tabancayla, 17’si tüfekle, sekizi işkenceyle, biri benzinle yakılarak, biri kurusıkıyla, ikisi çeşitli patlayıcılarla yaralandı. Dört kadın kaçırıldı, biri fiziksel şiddetle tehdit edildi.
Taciz
Erkekler 2015’te en az 208 kadın ve kız çocuğunu taciz etti.
Tacize uğrayanların yüzde 28,3’ü 18 yaşın altında kız çocuklarıydı.
Tacizcilerin yüzde 11’ini öğretmen ve eğitmenler; yüzde 4,3’ünü eski ve yeni partnerler; yüzde 75’ini ise kadınların tanımadıkları erkekler oluşturdu.
157 kadın ve kız çocuğunu tanımadıkları erkekler (bunlardan dokuzu hizmet veren mekanların çalışanları, ikisi hırsızlar, biri şoför, 145’i ise hiçbir tanışıklığı olmayan erkekler); dördü kocaları, ikisi eski kocaları, ikisi eski sevgilileri, ikisi annesinin eski sevgilisi, ikisi babası, ikisi üvey babası, üçü komşuları, 23’ü öğretmenleri, dördü işyerindeki üstleri ya da patronları, üç kız çocuğu ise bir imam tarafından taviz edildi.
Taciz vakalarının yüzde 48,5’i sokakta, yüzde 9,6’sı evde, yüzde 2,8’si toplu taşıma araçlarında, yüzde 2,4’ü apartman girişi veya asansörlerde yaşandı. Yüzde 12’si ise telefon veya internet aracılığıyla gerçekleşen dijital taciz olaylarıydı.
101 kadın ve kız çocuğu sokakta, 20’si evlerinde, dördü internet, 21’i telefon aracılığıyla, dördü işyerinde, 24’ü okulda, altısı toplu taşıma araçlarında, dördü hizmet aldığı mekanlarda, sekizi ısrarlı takip şeklinde, beşi asansör ya da apartman girişlerinde, üçü mağazalarda (genellikle soyunma kabinlerinde), biri karakolda, üçü Kuran kursunda, biri mektupla, biri yurtta tacize uğradı. İki taciz olayının yaşandığı mekan haberlerde yer almadı.
Kadın ve kız çocuklarının yüzde 57,6’sı fiziksel taciz, yüzde 12’si dijital taciz, yüzde 10,5’i teşhircilik, yüzde 7,69’u sözlü taciz, yüzde 5,7’si ısrarlı takip, yüzde 2,8’i gözetleme, yüzde 3,3’ü tehdit ve şantaja maruz kaldı.
120 kadın ve kız çocuğu fiziksel taciz, 25’i dijital taciz, 22’si teşhircilik, 16’sı sözlü taciz, 12’si ısrarlı takip, altısı gözetleme, dördü tehdit, üçü şantaja maruz kaldı.
Bölgelere göre
* Bu veriler, 2015'te medyaya yansıyan şiddet vakalarına dayandırılarak hazırlanmıştır. Farklı illerde yaşanan erkek şiddeti olayları her zaman medyaya yansımamaktadır. Dolayısıyla çalışmada sunulan tablo sadece medyanın gördüğü, "haber olabilmiş" erkek şiddeti vakalarının bölgesel dağılımını yansıtmaktadır.
2015’te 1194 erkek şiddeti, cinayet, cinayete teşebbüs, taciz, cinsel şiddet, tecavüz ve yaralama vakası basına yansıdı. Bu vakaların 1192’sinin gerçekleştiği iller haberlerde yer aldı.
Medyada yer alan haberlerin sayısı üzerinden incelendiğinde, en çok şiddet haberi Marmara bölgesinden geldi. Haberlerin yüzde 26,4’ü Marmara; yüzde 20,9’u Ege; yüzde 15,8’i Akdeniz, yüzde 13’ü Karadeniz, yüzde 10,8’i İç Anadolu; yüzde 8,2’si Güneydoğu Anadolu; yüzde 4,6’sı Doğu Anadolu’dan geldi. (ÇT)
* 2015 yılı boyunca, bianet erkek şiddeti çetelesinin raportörlüğünü Begüm Baki yapmıştır.