Şanlıurfa Kadın Merkezi'nden (KAMER) Mehtap Baran, bu nedenle Birleşmiş Milletler (BM) Türkiye Temsilciliği'nin altı ilde yaptığı araştırmanın sonuçlarının şaşırtıcı bulmuyor.
Baran: Yaşlı kadınlar töre/namus cezasında sertler
"Kadınlarla yaptığımız çalışmalarda benzeri söylemlerle karşılaştığımız oluyor. Bu biraz da toplumsal kuralların kanıksanmışlığından kaynaklanıyor. Kadın 'ben bir kadınım, namusuma sahip çıkmak zorundayım' diye düşünüyor ve kurallara sıkı sıkıya sarılıyor."
Baran, "aile içinde yaşından dolayı prestij sahibi olan kadınlar, bu konularda daha sertler" diyor: "Evin prestijli kadını, aile içindeki tüm kadınlara ne kadar sahip çıkarsa, o kadar prestij sahibi oluyor. Bu nedenle de bu tür cezaların gerekli olduğunu söylüyorlar."
Ağduk: Araştırma Türkiye'yi değil 6 ili kapsıyor
Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu (UNFPA) Proje Koordinatörü Meltem Ağduk da, Birleşmiş Milletler (BM) Türkiye Temsilciliğinin raporunun bir kamuoyu araştırması olduğunu söylüyor.
"Bu proje, 'Kadın ve Kız çocuklarının insan haklarının korunması ve geliştirilmesi' programıyla ilgili bir ön kamuoyu araştırmasıdır. Tüm Türkiye'yi kapsamıyor. BM projeli İçişleri Bakanlığı, Kadın Adayları Değerlendirme ve Eğitme Derneği (KA.DER) Ankara şubesi ile yürütüyor. Sabancı Vakfının da katkısı verdiği projedir. Şanlıurfa, Van, Kars, Trabzon, Nevşehir ve İzmir'de yerel yönetimlerin ve sivil toplum kuruluşlarının (STK) desteklendiği bir programdır."
Kamuoyu araştırmasını yürüten ekip Prof. Dr Ayşe Güneş Ayata, Yrd. Doç. Dr. Aykan Erdemir ve Ayça Ergun Özbolat'tan oluşuyor. Projenin koordinatörlüğünü Nevin Şenol'un yürüttüğü araştırma, altı ildeki kadın ve erkeklerin, kadının insan hakları alanındaki bilgilerini ölçmeyi hedefliyor. Kamuoyu araştırmasının soruları arasında şunlar var:
Kamuoyu araştırmasına 3 bin 153 kadın ve erkek katıldı
"Kadın erkek eşitli hakkında ne kadar bilgi sahibisiniz"; "Erkek eşini aldatırsa hoş karşılanır mı?"; Ailenizde kadın namusunu zedeleyecek davranışta bulunursa, töreler gereğince cezalandırılmalıdır"; "yerel yönetimlerin kadınlara yönelik hizmetlerinden haberdar mısınız?"
Birleşmiş Milletler (BM) Türkiye Temsilciliği'nce kadınların ve kız çocuklarının durumunu gösteren araştırmada yine çarpıcı sonuçlar ortaya çıkıyor. 3 bin 153 kişiyle görüşülerek yapılan kamuoyu araştırmasına göre, kadınların 5'te biri şiddet görüyor.
Şanlıurfa'da kadınların yüzde 95'i bu nedenle sığınma evi isterken, yine aynı ilde töre nedeniyle kadınların cezalandırılmasına onay veren kadınların oranı yüzde 26. Töreye onay veren Urfalı erkeklerin oranı ise yüzde 30.
Dışarıda Eşitlikçi, Evde Despot
* Araştırmaya katılanların yüzde 90'ı kadın erkek eşitliği hakkında bilgi sahibi. Ancak özel yaşamda geleneksel değerler geçerli.
* Töre / namus cinayetleri 'insanlık suçu' olarak görülüyor. Ancak bu cinayetlerin en fazla işlendiği Şanlıurfa'da erkeklerin yüzde 39'u, kadınların yüzde 27'si değerlendirmeye katılmıyor. Van'da erkeklerin yüzde 23'ü, Kars'ta yüzde 17 ve Trabzon'da yüzde 15'i töre /namus cezasını onaylıyor.
* Kadınların yüzde 30 ile 40'ı "Kadının yeri evidir" yargısına katılıyor. Şanlıurfa'da ise bu oran kadınlar arasında yüzde 62'yi buluyor.
*"Erkek eşini aldatırsa hoş karşılanabilir" diyen erkeklerin oranı Kars'ta yüzde 67. Kadınlar aynı soruya Urfa'da yüzde 50, Kars ve İzmir'de ise yüzde 30 oranında 'evet' yanıtını veriyor. (AD)
* BM Türkiye Ofisi'nin Kamuoyu araştırması için tıklayınız.
