Haberin İngilizcesi / Kürtçesi için tıklayın
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan partisinin grup toplantısında bir kez daha faizle ilgili konuşunca döviz kurları rekor kırdı.
Piyasalar, yarın yapılacak Merkez Bankası Para Politikası Kurulu öncesinde Erdoğan’ın konuşmalarını faiz indirim sinyali olarak algıladı.
Dolar/TL 10,48’i Euro/TL de 11,85 ile rekor tazeledi. Erdoğan’ın açıklamaları öncesinde dolar/TL 10,38, Euro/TL de 11,70 seviyesindeydi.
Erdoğan tam olarak ne dedi?
Erdoğan’ın konuşması ekonomiyle ilgili olan kısmı şöyle:
AK Parti TBMM Grup Toplantısı https://t.co/Sow3WPFJrY
— Recep Tayyip Erdoğan (@RTErdogan) November 17, 2021
2022 ve 2023'ü herhangi bir kırılmaya meydan vermeden, geride bırakabilirsek önümüzde hakikaten çok parlak bir gelecek bizi bekliyor.
Çok net söylüyorum, faiz sebeptir, enflasyon neticedir. Bunu farklı yere çevirme gayretine girenlere diyorum ki boşuna uğraşmayın. . Biz faiz belasını bu milletin sırtından kaldıracağız.
Biz milletimizi faize kesinlikle ezdiremeyiz. Bunu kabulleneceğiz, başka çıkışı olamaz. Hala kalkıp da bu mücadelede beraber yürüdüğümüz arkadaşlarımızdan faizi savunanlar kusura bakmasınlar. Bu yolda ben faizi savunanla olamam, olmam.
Bu konu sıradan bir konu değil. Şu anda dünyaya bakalım. Amerika’ya bakın, Batı'ya bakın, İsrail'e bakın. Bütün bunlarda faiz aşağılara çekilmişken, bizim arkadaşlarımıza ne oluyor ki onlar faizi savunur hale geliyor. Enflasyonun buralarda ne hale geldiğini görüyorsunuz. Peki bizim arkadaşlarımıza ne oluyor? Bu görevde olduğum sürece faizle mücadelemi sonuna sürdüreceğim, enflasyonla mücadelemi sürdüreceğim.
Bir diğer tarafta biz işadamlarına diyoruz ki, sen düşük faizle kredi istiyordun. Hadi gel, işte al, niye almıyorsun. Ondan sonra bir araya geliyorlar, TÜSİAD’ı vesairesi, yüksek faizden bahsediyorlar. Ya siz nasıl insansınız. Sen işadamıysan buyurun size kredi, düşük faizle. Hadi alın krediyi ve yatırımı yapın. Ben sizden yatırım istiyorum, istihdam istiyorum, üretim istiyorum, ihracat istiyorum. Hadi gelin bunları yapın. O zaman kaçıyorlar. Bunlar nasıl işadamı? Sonra da bize sallıyorlar. İstediğiniz kadar sallayın tutmaz.
Erdoğan'ın faiz ve enflasyon söylemleri ne kadar doğru?
Mahfi Eğilmez, Erdoğan'ın "Faiz sebep enflasyon sonuçtur" teorisiyle ilgili kendi blogunda kaleme aldığı onca yazının bir tanesinde şöyle demişti:
"Bilimsel gerçekler yüksek faizin yüksek enflasyonun sonucu olduğunu gösterdiği halde bunun tersinin geçerli olduğunu, yani yüksek enflasyonun yüksek faizin sonucu olduğunu iddia edenler var. İddia etmekle kalmıyor kanıtlamaya ve Merkez Bankası'nın faizini düşürerek enflasyonu düşürmeye uğraşıyorlar. Bilimsel gerçeğin tersini kanıtlama çabası yeni bir yaklaşım değil. Türkiye aynı iddiayı 1994'de ortaya atıp uygulamaya kalkınca büyük bir kriz yaşamıştı.
"Aşağıdaki grafik Merkez Bankası faizi (sol eksen), Enflasyon (sol eksen) ve USD/TL kuru (sağ eksen) arasındaki ilişkiyi gösteriyor (bu grafikte kullanılan MB Faizi verileri TCMB sitesinden, enflasyon verileri TÜİK'den ve USD/TL kuru verileri ay sonu kurları esas alınarak Bloomberg HT sitesinden alınmıştır.)
"Grafik, Merkez Bankası’nın, yüksek enflasyonu düşürmek amacıyla faizi düşürdüğünü ve düşürdüğü andan itibaren kurun ve enflasyonun düşmediğini, tam tersine yükseldiğini açık ve net bir biçimde gösteriyor.
"Sosyal bilim dediğimiz şey yaşanmış olayların gözlemlenmesi ve defalarca test edilmesi sonucunda kesinlik derecesine göre hipotez, teori ve kanun haline getirilerek tasnif edilmesi çabasından ibarettir. Sosyal bilimler ve onun bir parçası olan ekonomi bilimi birçok konuda evrensel sonuçlara sahip olsa da bu sonuçlar yerel koşullara göre bazı farklılıklar gösterebilir. Mesela ABD gibi parası rezerv para konumunda olan bir ülkede kur enflasyon üzerinde önemli bir etki yaratmazken Türkiye gibi parası rezerv para olmayan ve dolarizasyon etkisinde olan bir ülkede kur enflasyon üzerinde çok önemli bir etki yaratabilir. Dolayısıyla enflasyonun nedenleri arasında böyle farklılıklar çıkabilir. Onun için her zaman ilk nedene bakmak gerekir diyoruz: Türkiye’de kur artışında ve onun etkisi altında ortaya çıkan enflasyon artışında ilk neden risk artışıdır. Bu ortamda faizi indirmek demek risklere ilave yapmak demektir. Risklere yapılan her ilave kuru ve ardından da enflasyonu yükseltir.
"Bir zamanlar ‘bilimden ayrılanı kurt kapar’ demiştim, bu sözümü kurdaki yükseliş çerçevesinde bugüne uyarlayayım: ‘Bilimden ayrılanı kur kapar."
(HA)