Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın İran ziyaretini bianet'e değerlendiren İstanbul Üniversitesi öğretim üyesi Dr. Hakan Güneş, "Türkiye'nin son 20 yıllık dış politikalarına baktığımızda Doğu'ya yapılan her ziyaretin altında Batı'dan bir şeyler koparma kaygısı yatıyor" dedi.
Bu ziyaretin, İran'la özellikle nükleer silah iddiaları nedeniyle mücadele halinde olan Amerika Birleşik Devletleri'nin (ABD) Türkiye'yle ilişkilerini etkilemeyeceğini savunan Güneş, "Ancak, İsrail'in özellikle cumhuriyetçi kanadı ABD'ye baskı uygulamaya çalışacaktır" diye ekledi.
Erdoğan, Pakistan'ın ardından gittiği İran'da Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinecat ve diğer yetkililerle görüştü.
Batı'yla pazarlık aracı
Ziyarette iki buçuk yıldır masada duran doğalgaz alım sözleşmesi imzalanırken, Erdoğan basın toplantısında "İran'ı ziyaret sebebinin ABD-İran arasında arabuluculuk yapmak olmadığını, ana amacın ticari ilişkileri geliştirmek olduğunu" söyledi.
ABD'nin uyguladığı İran'la ticaret ambargosunu son 20 yıldır Almanya ve İtalya başta olmak üzere birçok ülkenin dolaylı olarak deldiğini belirten Güneş, "Türkiye'nin yüzünü Doğu'ya döndüğü" yorumlarına dair şunları söylüyor:
"Batı medyası, daha önce satır aralarında yer verdiği bu tespitleri son İran ziyaretinin ardından manşete taşıdı. ABD ve Avrupa basını ve yetkililerin bu ziyaretten büyük kaygı duyduğu görülüyor. Ancak, Türkiye ne zaman batıdan almak istediği bir şey olsa yüzünü batının ilişkilerinin gergin olduğu ülkelere dönüyor. Ya da dönmüş gibi yapıyor."
Nükleer silah konusu
Erdoğan, İran'ın nükleer silahları konusunda da, ' İnsani amaçlı olarak nükleer enerjiyi kullanmak her ülkenin en tabii, doğal hakkıdır. Bu İran'ın da Türkiye'nin de hakkıdır'' ifadesini kullandı.
Güneş'in değerlendirmesi şöyle:
"Bu konuda Türkiye'nin çekinceleri ciddi. Son ziyarette ilişkileri geliştirmiş olsa da İran bölgedeki önemli rakiplerinden biri hâlâ. Türkiye kendi sahip olmadığı nükleer silahlara İran'ın sahip olmasını kendi güvenlik konsepti açısından çok da olumlu görmüyor."
"Ancak" diyor Güneş, "Türkiye bu konuda Batı'nın kılıcı olmaya da niyetli değil."
Erdoğan'ın ABD ve Avrupa'nın sürdürmüş olduğu görüşmelerde Türkiye'nin "etkisiz eleman" olduğunu bildiği için İran'la yakınlaştığını ifade eden Güneş, başbakanın ziyarette "kopardığı" doğalgaz anlaşması nedeniyle İran'a "mavi boncuk dağıttığı" görüşünde.
"Erdoğan, doğalgaz anlaşmasının imzalanmasının ardından Ahmedinecat'a ve İran'a sempatik sözler etme gereği duydu. Ama her iki lider de biliyor ki Türkiye İran'la batı arasındaki ilişkilerde bir aktör değil."
İran ziyaretini tamamlayan Erdoğan dün akşam saatlerinde Türkiye'ye döndü.(BÇ)
