Hitachi Energy, Schneider Elektrik, Grid Solutions Enerji ve Arıtaş Kriyojenik Endüstri’nin 5 şehirdeki 10 fabrikasında greve çıkan işçiler Cumartesi sabaha Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ‘erteleme’ kararıyla uyandılar.
Her ne kadar ‘60 gün süreyle erteleme’ olarak anılsa da bu durum aslında fiili bir yasaklama. Çünkü erteleme süresinin bitiminde grev yeniden başlayamıyor.
Bu işçilerin başına ilk kez gelen bir durum değil. AKP, iktidarındaki yıllarda bugüne kadar 21 kez grev yasakladı. Gerekçeler grevlerin ‘milli güvenliği’, ‘genel sağlığı’, ‘ekonomik ve finansal istikrarı’ ve ‘şehir içi toplu taşıma hizmetlerini bozucu’ nitelikte olması...
1 Temmuz 2003'ten beri tüm yasaklama kararlarının altında şimdiki Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın imzası var.
- Petlas grevi
AKP hükümetinin yasakladığı ilk grev, Petrol-İş’in, Kırıkkale’deki Petlas Lastik’in fabrikasındaydı. 1 Temmuz 2003’te Bakanlar Kurulu tarafından alınan kararla grev daha başlamadan bitirildi. Şirket 1997’de özelleştirilmişti. Grevden 350 işçi etkilenmişti. Gerekçe grevin ‘millî güvenliği bozucu nitelikte’ görülmesiydi. İşçiler, ücret ve çalışma saatlerindeki anlaşmazlık yaşanması sebebiyle grev kararı almıştı.
Petlas Grevine Milli Güvenlik Ertelemesi
- Şişecam grevi
Kristal-İş’in 9 Aralık 2003’te başlatacağı Şişecam Grevi, 8 Aralık 2003’te 60 gün süreyle ertelendi. Resmi Gazete’de yayımlanan karara göre bu grev de ‘milli güvenliği bozucu nitelik’teydi.
Toplu İş Sözleşmesi’nde yaşanan anlaşmazlık üzerine alınan grev kararı Şişecam’a bağlı altı şirketi, 13 işyerini ve 5 binden fazla işçiyi kapsıyordu.
Yasağın kalkmasının ardından Paşabahçe işçileri 2004’te yeniden grev kararı aldı. Ancak bu grev de çok geçmeden yasaklandı. Gerekçeye ‘milli güvenliği bozucu nitelik’in yanı sıra ‘genel sağlığı bozucu nitelik’ de eklendi.
Cam İşçisinin Grevi Ertelendi
- Lastik-İş grevi
Lastik-İş 2004’te Pirelli, Goodyear ve Brisa’nın 20 ayrı fabrikasında 5 binin üzerinde işçisiyle grev yapma kararı aldı.
Toplu İş Sözleşmesi’ndeki anlaşmazlıklar yüzünden alınan grev kararı, Resmi Gazete’nin 21 Mart 2004 tarihli sayısında yayımlanan kararla durduruldu. Gerekçe grevin ‘milli güvenliği bozucu nitelikte’ olmasıydı.
- Maden-İş grevi
Erdemir Madencilik’te çalışan işçiler, Türkiye Maden İşçileri Sendikası çatısı altında grev kararı aldı.
Grev, 1 Eylül 2005’te Bakanlar Kurulu kararıyla 60 gün süreyle ertelendi. Kararla beraber şirketin lokavt hakkı da elinden alındı. Grevin ertelenme sebebi yine “milli güvenliği bozucu nitelikte” görülmesi oldu.
- Şişecam grevi
20 Haziran 2014’te Şişecam fabrikalarında çalışan 5 bin 800 işçi greve çıktı. Şişecam’a bağlı altı şirketteki 10 fabrikada süren grev, 27 Haziran 2014’te ertelendi. Bakanlar Kurulu grevde “milli güvenliği bozucu nitelik” gördü.
Şişecam Grevi Milli Güvenliği Bozuyormuş
- Kömür grevi
Hükümet, Türkiye Maden İşçileri Sendikası’nın Çayırhan Termik Santrali ile Afşin-Elbistan (B) Termik Santrali`nde aldığı grev kararını 24 Temmuz 2014’te erteledi. Grevi "genel sağlığı ve milli güvenliği bozucu" olarak niteleyen Bakanlar Kurulu, grevi 60 gün süreyle yasakladı.
Afşin-Elbistan B Termik Santrali'nin kömür ihtiyacını karşılayan ve Park Teknik şirketine ait olan Çöllolar Kömür Sahası'nda çalışan maden işçileri, düşük ücret aldıkları gerekçesiyle grev kararı almıştı.
- Birleşik Metal-İş grevi
29 Ocak 2015’te DİSK’e bağlı Birleşik Metal-İş Sendikası 10 kentte, 22 fabrikada 15 bin metal işçisinin katıldığı greve başladı.
Toplu İş Sözleşmesi’nde anlaşma sağlanamadığı için başlayan grev bir gün sonra, 30 Ocak 2015’te durduruldu. Resmi Gazete’de çıkan Bakanlar Kurulu kararıyla 60 gün süreyle ertelendi. Grevin ertelenme gerekçesi yine "milli güvenliği bozucu nitelikte” görülmesi olarak gösterildi.
Metal İşçilerinin Grevine "Milli Güvenlik" Engeli
- Asil Çelik grevi
OHAL döneminin ilk grev ertelemesi 18 Ocak 2017’de yaşandı. Bursa’da bine yakın işçinin çalıştığı Asil Çelik’te Birleşik Metal-İş Sendikası’nın başlattığı grev, aynı gün ertelendi. Resmi Gazete’de yayımlanan kararda grevin ertelenme sebebinin "milli güvenliği bozucu nitelikte" olduğu ifade edildi.
Asil Çelik Grevine "Milli Güvenlik" Gerekçesiyle Yasaklama
- EMİS grevi
Birleşik Metal-İş’in 4 ildeki 13 fabrikada 2 bin 200 işçiyi kapsayan Elektromekanik Metal İşverenleri Sendikası (EMİS) grevi, 20 Ocak 2017’de ertelendi. ‘Milli güvenlik’ gerekçe gösterilerek ertelenen grev, OHAL döneminde engellenen ikinci grev oldu.
Erdoğan: Grevlere OHAL'den İstifadeyle Anında Müdahale Ediyoruz
Bakanlar Kurulu Metal İşçilerinin Grevini Erteledi
- Akbank grevi
21 Mart 2017’de başlamadan bitirilen Akbank grevi, “bankacılık hizmetlerinde ekonomik veya finansal istikrarı bozucu nitelikte olması” sebebiyle ertelendi.
Bu gerekçeyle engellenen ilk grev olan Akbank grevi kararını, Banka ve Sigorta İşçileri Sendikası (BANKSİS) örgütlemişti. Grev yapma kararı ise bankada keyfi işten atmalar yaşanması, toplu sözleşmeden herkesin yararlanması, bir buçuk yıldır verilmeyen zam ve sosyal haklarını ödenmesi taleplerinin karşılanmaması üzerine alınmıştı.
Üç Bankacılık Sendikası Akbank Grevinin Ertelenmesini Eleştirdi
- Şişecam grevi
Şişecam işçilerinin 24 Mayıs 2017’de başlatacağı grev, 22 Mayıs 2017’de Resmi Gazete’de çıkan kararla ertelendi. “Milli güvenliği bozucu nitelikte olduğu” belirtilen grev, Bakanlar Kurulu ve Recep Tayyip Erdoğan’ın imzalarıyla 60 gün süreyle yasaklandı.
- Mefar grevi
Petrol-İş Sendikası’nın aldığı grev kararı, 5 Haziran 2017’de ertelendi. Resmi Gazete’de yayımlanan kararda “grev kararının genel sağlığı bozucu nitelikte görüldüğünden” ifadeleri kullanıldı. Grev gerekçesi ise toplu sözleşmedeki anlaşmazlıktı.
- MESS grevi
Türkiye Metal Sanayicileri Sendikası (MESS) ile metal işçileri sendikalarının sözleşme sürecinde sonuca ulaşamaması nedeniyle 2 Şubat 2018'de greve başlayacaktı. Ancak grev, 24 Ocak 2018’de Bakanlar Kurulu tarafından alınan kararla 60 gün süreyle ertelendi.
Birleşik Metal-İş, Türk Metal Sendikası ve Çelik-İş'in 179 iş yerinde 130 bin işçiyle yapacağı grev için 26 Ocak 2018’te işverenlerle görüşme yapılacaktı.
Metal İşçilerinin Grevi “Milli Güvenlik” Gerekçesiyle Ertelendi
- Soda Kromsan-Şişecam grevi
Şişecam Kimyasallar Grubu’na bağlı Soda Sanayi ve Kromsan fabrikalarında ve tuz işletmelerinde 23 Mayıs 2018’de grev başladı. Toplu iş sözleşmesi görüşmelerinden bir sonuç alınamaması üzerine, Petrol-İş’in örgütlü olduğu bu fabrikalarda 528 işçi greve çıktı. Ancak grev aynı gün Bakanlar Kurulu kararıyla ertelendi. Grevin ertelenmesine yine “milli güvenliği bozucu nitelikte olması” sebep gösterildi.
- İZBAN grevi
İzmir Banliyö Sistemi A.Ş.’de (İZBAN) işçiler 10 Aralık 2018’de greve başladı. Yaklaşık bir ay süren grev 8 Ocak 2019’da Cumhurbaşkanlığı kararıyla 60 gün süreyle ertelendi. Grevin ertelenme gerekçesi ise "şehir içi toplu taşıma hizmetlerini bozucu nitelikte” olması gösterildi.
342 işçinin bir aydır sürdürdüğü grevde, Demiryol-İş Sendikası ile İzmir Büyükşehir Belediyesi ve TCDD, zam görüşmelerinde sonuca varamamışlardı. İZBAN grevi üzerinden CHP’ye yüklenen Erdoğan, “İzmir'de İZBAN'da grev var. Hadi buyur neden çözmüyorsunuz? CHP, mantığında grev var. CHP çiledir. Ama biz halkımıza bu çileyi çektirtmedik” ifadelerini kullanmıştı.
İZBAN Grevi Cumhurbaşkanlığı Kararıyla Durduruldu
- Şişecam grevi
Petrol-İş Sendikası’nın Şişecam’a ait Mersin ve Adana’daki tuz işletmesinde aldığı grev kararı, “genel sağlığı ve milli güvenliği bozucu nitelikte görüldüğü” gerekçesiyle 9 Ekim 2020’de 60 gün süreyle ertelendi. Petrol-İş 8 toplantı sonrasında anlaşma sağlanamaması üzerine grev kararı almıştı.
Şişecam grevine “milli güvenlik” engeli
- Bekaert grevi
13 Aralık 2022’de Birleşik Metal-İş ve Özçelik-İş’in örgütlü olduğu Kocaeli’de iki farklı Bekaert fabrikasında çalışan işçilerinin grevi “Milli güvenliği bozucu nitelikte” görüldüğünden yasaklandı. 960 işçi grevden etkilendi.
AKP DÖNEMİNDE ERTELENEN 19. GREV
Greve 'milli güvenlik' engeli: Erdoğan iki grevi durdurdu
- Schneider Enerji grevi
24 Ocak 2023’te Birleşik Metal-İş’in örgütlü olduğu Schneider Enerji işçilerinin grevi "milli güvenliği bozucu nitelikte" görüldüğü gerekçesiyle 60 gün süreyle yasaklandı.
Schneider Enerji’de greve Erdoğan engeli
- Birleşik Metal İş grevi
Son olarak 14 Aralık 2024’te Hitachi Enerji, Grid Solutions, Schineider Elektrik ve Arıtaş Kriyojenik’taki grevler milli güvenliği bozucu nitelikte olduğu gerekçesiyle yasaklandı.
ERDOĞAN'DAN "GREV ERTELEME" KARARLARI
Birleşik Metal grevleri "milli güvenlik" gerekçesiyle 60 gün yasaklandı
(HA)
