* Fotoğraf: AA
Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan, Berlin’de düzenlenen Libya Konferansı sonrası Türkiye’ye dönüşü sırasında uçakta gazetecilerin sorularını yanıtladı.
Konferansa ilişkin, "Biz bir güçlü devletsek, bir güçlü devlet olarak bizden birçok beklentiler var. Türkiye barışın anahtarıdır. Libya konusunda attığımız adımlar sürece bir denge getirdi. Hem sahada hem de masada siyasi sürece destek olmaya devam edeceğiz" diye konuştu.
Libya Konferansı'nda Hafter'in metinlere imza atmamasının manidar olduğunu söyleyen Erdoğan, "Olay, sözlü olarak katılımcıların şahitliği ile kalmış oldu. İnşallah neticesi hayırlı olur” dedi.
Erdoğan, Libya'da Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile birlikte çağrısını yaptıkları ateşkese uyulması halinde siyasi sürecin de önü açılacağını belirtti.
Soru-Cevap
Bugün yaşananları özetlediniz fakat gerçekten bir ateşkes hayata geçirilebilirse Türkiye’nin bundan sonrası için beklentisi nedir? Hafter’in masadan kalktığını, kaçtığını görüyoruz, takip ediyoruz. Eğer ateşkes gerçekleşemezse bundan sonra herhangi bir revizyon olabilir mi Türkiye’nin politikasında? Bir de sizin batı basını için kaleme aldığınız makalede bir ifadeniz vardı Avrupa liderleriyle ilgili. “Daha az konuşup daha çok somut adım atmaları gerekli artık” demiştiniz. Bugün buna dair bir ışık gördük mü?
Bize verilen sözler eğer yerine gelirse, biz de bunlara karşı örneğin ateşkes hususunda kesinlikle Sarrac’ı hiçbir şeye zorlamayız. Ama biz Sarac’ı şöyle görüyoruz. Sarrac, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin kabul ettiği bir liderdir. Hafter’in böyle bir özelliği yok. Bununla ilgili de özellikle Merkel hiçbir aksi bir ifade kullanmadı. Tablo böyle olunca, bizi oraya davet eden meşru bir hükümetin başı, diğeri ise gayrimeşru. Gayrimeşru bir kişinin davetine icabet edenler mi bizim için önem arz eder, yoksa meşru bir yönetimin davetine icabet eden mi? Biz meşru olanı yaptığımıza göre atılması gereken adımlar da yeri geldiği zaman rahatlıkla atılabilir ve bu konuda bizim önümüz açık. Kaldı ki biz burada önemli bir adım daha attık. Nedir o? Türkiye Büyük Millet Meclisi’nden bununla ilgili yasal düzenleme yaparak bunu da geçirdik. Sayın Putin’e soruyorum, onlarda böyle bir şey söz konusu değil. Biz işin yasal sürecini de en ideal şekilde yapmışız ve adımlarımızı da buna göre atmışız. Dolayısıyla bu adımların neticesini de biz Libya’da göreceğiz. Libya halkının huzuru bizim için çok çok önemli.
Mesela bugün gerek Salame gerek Pompeo, petrol limanları ile ilgili aynen bizim düşüncemizi ortaya koydu. Petrol limanları ile ilgili konuyu onlar da gündeme getirdiler. Bu bizim ne kadar önemli bir yerde durduğumuzun bir defa ispatı.
“Türkiye barışın anahtarıdır” dediniz. Sosyal medyada bir kampanyaya dönüştü “Turkey for Peace” diye… Aslında Türkiye uluslararası krizlerde bu rolü üstleniyor. Çok önemli bir görev. Masada bir ağırlığı oluyor Türkiye’nin uluslararası krizlerde. Bu diplomasi hamleleri de aslında ülkemizin belirleyici rolünü göstermiş oluyor. “Türkiye dış politikasında yalnızlaştı” eleştirisi yapılırken bunun önemli olduğunu düşünüyorum. Bu tür küresel sorunlara ilişkin diplomasi hamleleriniz devam edecek mi?
Şu anda eğer biz bir güçlü devlet isek, bir güçlü devlet olarak bizden birçok beklentiler var. Bu beklentiler karşısında eli kolu bağlı durmak mümkün değil ama bunları da uluslararası hukuk çerçevesinde her zaman hayata geçirmemiz lazım. Bu tür şeylerde de bu tür talepler karşısında geri durmamız mümkün değil. Wagner diyoruz. Sudan’dan gelenler var. Ve bunlar da paralı tipler. Bu paranın kaynağı neresi Abu Dabi. Para da bol ama lafa gelince de “Ben yokum bu işlerin içerisinde” diyor. Biz bu gerçekleri de görüyoruz. Dolayısıyla bir yerde mazlum varsa, bir yerde mağdur varsa biz burada onlara yardımcı olmanın gayreti içerisinde olacağız.
Mesela biz bugün sadece Libya’yı işlemedik, İdlib’ide işledik. İdlib konusunu hem Libya ile ilgili yaptığım konuşmada işledim hem de Sayın Putin ile etraflıca uzun uzadıya İdlib konuştuk. Kendisine durumu anlattık. Kendisi de “İlgili arkadaşlarımız dışişleri, savunma, istihbarat bu ilişkilerini süratle devam ettirsinler” dedi. Onlar şimdi “kendilerinin canını yaktığını söyledikleri” bizim ise “ılımlı muhalif” olarak baktığımız kişilere terörist olarak bakıyorlar. Ben kendisine şunu söyledim “Bunlara terörist diyorsunuz da Esed devlet terörü estiriyor. Bu adam yüzbinlerce insan öldürdü ve hala şu anda İdlib’de bombalar yağdırılıyor” tabii bunu kabul edemiyor.
İdlib konusu çok önemli. Türkiye dışında başka ülke var mı bilmiyorum Suriye’de Libya’da barışı getirmek için bu kadar mücadele etsin. Ama bakıyoruz İdlib’de insani kriz yaşanırken dünyadan tık yok. Rusya ile bu süreçte arada bir mayhoşluk olur mu, bir kırgınlık olur mu? Önce onu sorayım İdlib konusunda Rusya ile anlaşmamıza bir zarar getirir mi? Bir de Hakan Fidan’ın Suriyeli mevkidaşı ile teması diğer alanlara da yayılır mı?
Rusya ile bizi birbirine bağlayan şu andaki bağlar biraz farklı. Buna “stratejik” diyebiliriz ve bu stratejik bağlar bizi biraz farklı birbirimize bağlıyor yani klasik değil. Şimdi bu stratejik bağlar aramızdaki ilişkileri de çok daha güçlü bir seviyeye doğru taşıyor. Burada herhangi bir sıkıntı yaşayacağımıza da zaten benim ihtimal vermem söz konusu değil.
Kılıçdaroğlu, “Fizan çöllerinde askerimizin ne işi var” demişti…
Fizan’ın yerini de bilmez. Biz Fizan’a göndermiyoruz ki Trablus’a gönderiyoruz.
CHP üzerinden bariz bir tablo var ortada. Siz “Yaşam odaları yapalım ki sınırımıza yaklaşan insanların yağmurdan korunmalarını sağlayalım” dediniz. Kılıçdaroğlu “İdlib’den gelenlerin tamamı teröristtir” dedi; oradan gelen birinin söylediklerini referans göstererek. Bunu nasıl yorumlamak lazım?
Bu insanlar şu anda ölümden kaçıyor. O anne ile 6 çocuğunu ekranda görünce bizim hanımla beraber adeta kanımız dondu. O yavrulara biz nasıl terörist deriz? 2, 3, 4, 5, 6 o yaşlardaki çocuklar... 3 tanesi okulda, 3 tanesi orada, ayaklar çıplak, çocuklar donuyor. Onlara “terörist” demek akıl tutulmasıdır. Bu Bay Kemal'in ilk yanlışı değil. Bir defa “Suriye’den gelenleri tekrar Suriye’ye göndereceğim” diyen bu değil mi? Bu insanlar keyfinden zevkinden mi geldiler bizim topraklarımıza?
Türkiye’de öyle bir hava estirdi ki, bizi eleştirdiler. Bize “bunları yediriyorsunuz, içiriyorsunuz, bunlara maaş veriyorsunuz…” dediler. Maaş falan verdiğimiz yok. Biz maaşı kendi vatandaşlarımızın yoksullarına veriyoruz.
“Suriye’de daha da ilerleyeceğiz” dediniz. Bunu İdlib üzerinde mi düşünmemiz lazım yoksa bizim sınırlarımızın tamamı konusunda mı?
Birinci derecede şu anda İdlib. İdlib’de biliyorsunuz gözlem noktalarımız var. Gözlem noktalarında son zamanlarda Halep’ten oralara bazı saldırı atışları oldu. Gereken cevaplar gerektiği anda gerektiği şekilde de veriliyor. Ayrıca malum Tel Abyad ve Resulayn arası bizim kontrolümüz altında. Orada da bizim işi bırakmamız mümkün değil. Biz bu Resulayn ile Tel Abyad arasındaki yeri öyle bir hale getirmek istiyoruz ki burada dünyadan bize destek gelmezse, gerekirse biz yardım da toplayarak,buralarda kendi plan projemizi hayata geçirelim. Bunu yaparsak gerçekleştirirsek burası çok daha farklı bir hale gelmiş olur. Buralar Barış Şehirleri halini alır.
CHP “FETÖ’nün siyasi ayağı araştırılsın komisyonu” önergesi verdi. AK Parti ve MHP karşı durdu. Sayın Bahçeli “Hakim değiliz, savcı değiliz. Meclis’te araştırılması doğru değil. Bunun yerine sözde ‘Yurtta Sulh Konseyi’ araştırılsın” dedi. Siz ne diyorsunuz buna?
Sayın Bahçeli’nin bu yaklaşımı işin bir boyutu. İşin bir başka boyutu da bana göre şudur: İddia sahibi kim? CHP... Sen iddia sahibi olduğuna göre bir defa bu iddianı ispatlamakla mükellefsin. İspatla bunu. Parlamentonun içinde veya herhangi siyasi partide, AK Parti’de, MHP’de bu tür adamlar mı var? Hadi ispatla. Eğer ispatlayamıyorsan demek ki bunlar sende... Ya CHP içinde var, ya İP’te var, ya HDP’de var. Çıkar o zaman sen bunları, ispat et. Bunu ispatlayamayan bu parti parlamentonun tamamını zan altına almak için böyle bir yola başvurdu. Daha geçenlerde Urla Belediye Başkanı’nın FETÖ’cü olduğu ortaya çıktı. Şu anda ne oldu? Tutuklu içeride. Mahkemesi devam ediyor.
Seçimden önce de babası uyarmış. Seçimden önce babası Kılıçdaroğlu’na gidiyor diyor ki “Benim oğlumu aday yapmayın, FETÖ’cüdür, sizin başınıza iş açar” diyor...
Daha bunların neleri neleri çıkacak. Var. Bu süreç bu şekilde devam eder. Zira bu terazi bu kadar sıkleti çekmez. Şimdi bu pisliklerden kurtulmak için parlamentonun üzerine bunu yıkmak istiyor.
Bunun bedelini bir defa ödeyecekler. Önce sen iddia sahibisin, bu iddianı ispatla. Meclis’i buna karıştıramazsın. (TP)
