Fotoğraf: Ali Balıkçı / AA
Haberin İngilizcesi için tıklayın
AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan Milli Uzay Programı tanıtım toplantısında konuştu.
“Yüzyıllar boyunca yeryüzünde adaletin, ahlakın ve barışın öncülüğünü yapan medeniyetimizin gökyüzündeki yolculuğuna kapı aralıyoruz" diyen Erdoğan, hedeflerinin bir hayal ürünü değil, havacılık ve uzay teknolojilerinde bugüne kadar başardıklarının bir üst noktaya taşınması olduğunu söyledi.
Erdoğan’ın açıklamaları özetle şöyle:
“Kendi uydularımızı üretip test edebiliyoruz”
“Türkiye'nin kozmik rekabetteki mücadelesi 1985'ten bu yana sürüyor. Bu mücadelenin asıl altyapısını ise son 18 yıldaki yatırımlarımızla oluşturduk.
“Hamdolsun bugün her alanda olduğu gibi uzay çalışmalarında da insan kaynağı, tasarım ve mühendislik kabiliyetleri açısından çok daha güçlü bir Türkiye var. Ülkemizi kendi uydularını geliştirebilen, üretebilen, test edebilen bir seviyeye çıkardık.
“Kendi imkanlarımızla ürettiğimiz ve 2012 yılında uzaya fırlattığımız istihbarat uydumuz GÖKTÜRK-2 bunun ilk örneklerinden biridir. Böylece dünyada uydu üretme kabiliyetine sahip sayılı ülkeler arasına girdik. Şimdi sırada GÖKTÜRK-3 var.
"TÜBİTAK Uzay tarafından geliştirilen ilk yerli ve milli yüksek çözünürlüklü yer gözlem uydumuz İMECE'nin de entegrasyon işlemleri tamamlandı, testleri sürüyor. İnşallah 2022 yılında bu uydumuzu da uzaya fırlatılacağız.
“Geçtiğimiz ay başında başarılı bir şekilde uzaya fırlattığımız Türksat 5A uydusu ile faal haberleşme uydularımızın sayısını dörde yükselttik. İnşallah yerli ve milli imkanlarla ürettiğimiz ilk haberleşme uydumuz Türksat 6A'yı da 2022'de uzaydaki yörüngesine yerleştireceğiz.
"Yüksek çözünürlüklü uzay kamerası, yeni nesil uçuş bilgisayarı ve yazılımları, elektrikli itki motoru, yönlendirilebilir anten, tepki tekeri, yıldız izler, güneş algılayıcı gibi birçok kritik alt sistemi özgün olarak geliştirip ürettik.
"Çok az sayıda gelişmiş ülkenin sahip olduğu Uzay Sistemleri Entegrasyon ve Test Merkezimiz, 2015 yılından beri bu görevi yürütüyor.
“Uydu bileşenlerinin radyasyona dayanıklılığının test edildiği Türkiye'nin ilk parçacık radyasyonu test altyapısı olan ODTÜ Saçılmalı Demet Hattını 2019 yılında hizmete aldık. Şu anda en önemli eksiğimiz fırlatma konusudur.
“Kendi ürettiğimiz uyduları kendi roketlerimizle uzaya fırlatacak seviyelere henüz gelemedik ancak bu konuda da önemli adımlar attık.
“Türk-Müslüman alimlerin çalışmaları sayesinde...”
"Biz, astronomi, matematik ve tıp gibi temel bilimlere öncülük etmiş, çığır açmış bir medeniyetin mirasçılarıyız. Türk ve Müslüman alimlerin asırlar önce yaptığı çalışmalar sayesinde bugün uzay çağını konuşabiliyoruz.
“Güneşin kendine özgü hareketi olduğunu ilk keşfeden, Batılıların 'Alfraganus' adıyla bildiği İlk Türk ve Müslüman astronom El Fergani'dir. Andromeda gök adasını ilk kez gözlemleyen Batı dünyasında 'Azopi' adıyla tanınan El Sufi'dir. Jeodezi biliminin kurucusu, yer çekimi fikrini Newton'dan yedi asır önce dile getiren, güneşin hareketlerinden mevsimlerin başlangıç dönemine hesaplayan ve yaşadığı asra ismini veren El Biruni'dir. Gök cisimlerinin yere olan uzaklığını, yerkürenin eksenindeki eğikliğini günümüz hesaplamalarına en yakın değerde bulan, İstanbul'un enlem ve boylam derecesini belirleyen Ayasofya'nın ilk müderrisi Ali Kuşçu'dur. Sibernetikin kurucusu, su saatlerinden şifreli anahtarlara kadar birçok otomatik mekanizmayı tasarlayanın El Cezeri’dir. Trigonometri ilminin babası Takiyüddin’dir. Gökkuşağı ve halenin oluşumunu inceleyen, optik bilimi ve astronomi alanında döneminin en büyük otoritesi Mirim Çelebi’dir.
“Dünya yeni dönüşümün arifesinde”
“Pozitif bilimlerdeki üstünlüğün son yüzyıllarda Batı'ya geçerek onları kalkındırdığını elbette biliyoruz. Coğrafi keşiflerle değişen güç dengelerinin farkına varmada geç kaldık ve bunun bedelini ağır şekilde ödedik.
“Ama bugün dünya yeni bir değişimin, yeni bir dönüşümün arifesindedir. Yeni dönemde güç dengelerini, uzay keşiflerinin, bu alandaki yeni teknolojilerin belirleyeceği açıkça görülüyor. Milli teknoloji hamlesi vizyonumuzla Türkiye'yi kritik ve özgün teknolojilerin üreticisi yapma hedefimize kilitlenmemizin sebeplerinin en başında bu gerçeği görmemiz geliyor.
“Afrikalı kardeşlerimiz için başarmalıyız”
"(…) Temsil ettiğimiz medeniyetin dünyaya yeniden öncü olabilmesi, Türkiye'nin uzay yarışındaki kat edeceği mesafeye bağlıdır.
“İnsanlığın bir kısmının değil, tamamının barışa ve huzura kavuşması için medeniyetimizi yeniden şahlandırmak mecburiyetindeyiz. Asırlar boyunca topraklarına her ayak basan tarafından sömürülen Afrikalı kardeşlerimiz için bunu başarmak mecburiyetindeyiz.
“Ecdadımızın elinde kan yok, sizin var”
“Şu anda bakıyorum da Fransa'nın başındaki zat durmadan bana saldırıyor. Senin benle ne işin var? Sen önce Cezayir'in hesabını ver. Senin büyüklerin Cezayir'de 1 milyon insanı öldürdü, onun hesabını ver. Sen önce Ruanda'nın hesabını ver, 100 binlerce insanı öldürdünüz.
“Ama Türk'ün ve Türkiye'nin ne de ecdadımızın geçmişinde böyle bir şey söz konusu değil. Bizim ellerimizde kan yok ama sizde kan var. Sürgünlerle yerinden, yurdundan edilen, dinini, dilini, ismini değiştirmeye zorlanan Asyalı kardeşlerimiz için bunu başarmak mecburiyetindeyiz.
“Gettolara sıkıştırılmış, faşizmin ve suç şebekelerinin insafına bırakılmış Batılı kardeşlerimiz için de bunu başarmak mecburiyetindeyiz.
TIKLAYIN - 19. ve 20. Yüzyıl Manşetlerinde Ermeni Soykırımı
TIKLAYIN - Ermeni Soykırımı Sürecinde “Fırat’ın Doğusu”
“İnşallah Ay'a gidiyoruz”
"Şimdi Türkiye'nin uzaydaki 10 yıllık vizyon, strateji, hedef ve projelerinin yer aldığı Milli Uzay Programı'mızı bugünlerde meşhur olan sloganı ile tüm dünyaya ilan ediyor ve diyorum ki 'Gökyüzüne bak, Ay'ı gör’.
"Milli Uzay Programı'ndaki birincil ve en önemli hedefimiz Cumhuriyet'imizin 100'üncü yılında Ay'a ilk teması gerçekleştirmektir. İnşallah Ay'a gidiyoruz. Hazırlıklarına başladığımız Ay Programı ile bu hedefi iki aşamada tamamlamayı planlıyoruz.
"İlk aşamada, 2023 yılı sonuna yakın Dünya yörüngesinde ateşleyeceğimiz kendi milli ve özgün hibrit roketimizle Ay'a ulaşarak sert iniş gerçekleştireceğiz. Uzay aracımızı yakın yörüngeye çıkaracak ilk fırlatmayı uluslararası iş birliği ile hayata geçireceğiz.
“Bu görevi tamamladığımızda hem Ay'a ulaşmayı başaran ülkelerden biri olacağız hem de ikinci aşama Ay misyonu için gerekli bilgileri toplamış olacağız.
“2028'de hayata geçirmeyi planladığımız ikinci aşamada ise aracımızı yakın yörüngeye çıkaracak ilk fırlatmayı bu kez kendi milli roketlerimizle yapmayı hedefliyoruz. Ay'a yumuşak iniş gerçekleştireceğimiz bu aşamayı da tamamladığımızda Ay'da bilimsel faaliyetler yapabilen sayılı ülkelerden biri konumuna geleceğiz.
“Böylece, medeniyet coğrafyamızın da sembolü olan hilali, al bayrağımızla Ay'a göndermenin gururunu milletimize yaşatacağız. Hazırlıklarına başladığımız Ay Programı, fırlatma, roket ve kontrol teknolojilerindeki atılımlarımız için bir kaldıraç görevi görecektir.
“Bu program yüksek radyasyona dayanıklı teçhizat teknolojisinden haberleşmeye, otonomiden yapay zekaya kadar birçok alandaki çalışmalara zemin oluşturacaktır. Böylece yerli ve milli olarak geliştirdiğimiz alt sistemlerin ticarileştirilmesinin de önü açılacaktır.
TIKLAYIN - Erdoğan: Uzaya Belki Biz de Astronot Vesaire Göndereceğiz
“Belki bayanlardan bile uzaya gitmek isteyen vardır”
“Bir Türk vatandaşını uzaya göndermeyi hedefliyoruz. Eminim ki birçok kişi bu hayali kurarak büyümüştür. Hatta belki aranızda halen bu hayalini sürdürenler var.
“Hatta belki bayanlardan bile ben adayım diyenler vardır. Bak, Pelin Çift diyor ki 'ben adayım.
"Uzaya bir vatandaşımızı göndermeyi, turistik gezi olarak değil, gelecek nesillere yol gösterecek bir bilim misyonu olarak tasarlıyoruz.
"Astronota Türkçe karşılık bulalım"
"Tabii benim özellikle burada bir şerhim var. Mademki bir vatandaşımız uzaya gidecek, artık astronot ya da kozmonot kelimelerine bir Türkçe karşılık bulmamız gerekiyor.
"Buradan dil bilimcilerimize bir çağrıda bulunuyor ve diyorum ki; 'gelin Türk uzay yolcularına Türkçe bir isim bulalım.' Tabii yalnızca dil bilimciler değil 83 milyon vatandaşımız da özgün fikirleriyle bu arayışa ortak olabilir."
Monolit tanıtımın parçasıymışAnadolu Ajansı’nın (AA) aktardığına göre, Göbeklitepe'deki tarlada bulunan ve gizemli şekilde ortadan kaybolduğu söylenen monolitin Türkiye'nin Milli Uzay Programı'nın tanıtımının parçası olduğu anlaşıldı. 5 Şubat Cuma günü Urfa'nın kent merkezine yaklaşık 20 kilometre uzaklıkta, Göbeklitepe yakınlarında yer alan Örencik Mahallesi'ndeki tarlada bulunan monolitin üstünde Göktürk alfabesiyle "Gökyüzüne bak, Ay'ı gör" yazılıydı. Erdoğan, bugünkü konuşmasında "Türkiye'nin uzaydaki 10 yıllık vizyon, strateji, hedef ve projelerinin yer aldığı Milli Uzay Programı'mızı bu günlerde meşhur olan sloganıyla tüm dünyaya ilan ediyor ve diyorum ki gökyüzüne bak, Ay'ı gör" derken monolitin görüntüsü ve "Gökyüzüne Bak, Ay'ı Gör" etiketi, arkadaki ekrana yansıtıldı. |
Uzay ajansı olan ülkeler ve bütçeleriDünya genelinde 21 uzay ajansı bulunuyor. Wikipedia’ya göre bunlar bütçeleriyle birlikte şöyle sıralanıyor:
Uzayda kaç kişi var?Şu an uzayda yedi kişi bulunuyor. Bunlar ABD’li Kate Rubins, Shannon Walker, Victor Glover, Micheal Hopkins, Rusyalı Sergey Ryzhikov, Sergey Kud-Sverchkov ve Japonyalı Soichi Nogichi. Rubins, Ryzhikov ve Sverchkov 118, Walker, Glover, Hopkins ve Nogichi 86 gündür atmosferin dışındalar. Şu ana kadar sadece ABD, Sovyetler Birliği / Rusya ve Çin uzaya kendi sistemleriyle insan gönderebilirken, aralarında Türkiye’nin de olduğu 100’ü aşkın ülkenin uzayda uydusu bulunuyor. Erdoğan-Musk görüşmesiErdoğan iki hafta önce Tesla ve SpaceX’in kurucusu Elon Musk’la telefon görüşmesi yapmıştı. Erdoğan görüşme sonrası yaptığı açıklamada "Görüşmede, Türkiye'deki kamu ve özel sektör kurumları ile şirket arasında uzay teknolojileri başta olmak üzere farklı alanlarda iş birliğine ilişkin hususları ele aldık. Teknoloji alanında ülkemizdeki ve dünyadaki gelişmeleri yakından takip etmeyi ve milletimize fayda sağlama amacıyla bu alanda atılan her adımı desteklemeyi sürdüreceğiz" demişti. Musk ve Erdoğan 2017’de Ankara’da Cumhurbaşkanlığı’nda da görüşmüştü. SpaceXSpaceX (Space Exploration Technologies Corporation, Uzay Keşif Teknolojileri Şirketi), merkezi ABD'nin Kaliforniya eyaletindeki Hawthorne şehrinde bulunan bir Amerikalı uzay taşımacılığı şirketidir Ve SpaceX Falcon 9, Falcon Heavy, Starlink, Dragon Kargo, Starship gibi uzay misyonu araçlarını bünyesinde bulunduruyor. Şirket 2002 yılında, daha önce PayPal'ın da kurucularından olan, Tesla Motors şirketinin CEO'su Elon Musk tarafından, Mars'ın kolonileştirilmesini sağlamak üzere uzay taşımacılığının maliyetini düşürme hedefiyle kuruldu. Şirketin 2019 geliri 2 milyar dolar olarak açıklandı. |
(EKN)