AKP'nin Anayasa Mahkemesinin iptal kararlarını düzenleyen, ilk imzacıları Kahramanmaraş Milletvekili Mevlüt Kurt, Burdur Milletvekili Mustafa Oğuz ve Uşak Milletvekili İsmail Güneş olan 16 Mayıs 2025 tarih ve 92 sayılı "Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair [Torba] Kanun Teklifi" TBMM'ye sunuldu.
AKP'nin TBMM Başkanlığına sunduğu Anayasa Mahkemesinin (AYM) iptal kararlarını düzenleyen [torba] kanun teklifi 35 maddeden oluşuyor. AYM kararıyla iptal edilen düzenlemeler doğrultusunda, Türk Silahlı Kuvvetleri, Yüksek Öğretim Kurumu, Karayolları Trafik Kanunu'nu gibi alanlarda düzenlemeler yapılması öngörülüyor.
Erdoğan'a TSK'den subay ihraç yetkisi
AKP’nin kanun teklifinde yer alan bir dizi hüküm, partinin Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı Türk Silahlı Kuvvetleri'nin tayin-terfi süreçlerine doğrudan doğruya müdahil olacağı yeni Cumhurbaşkanlığı yetkileriyle donatmayı hedefliyor.
Teklif kabul edildiği takdirde haklarında disiplinsizlikle ilgili işlemlerin sürdürüldüğü subayların TSK’den çıkarılmasına dair Cumhurbaşkanı yetkisi, AYM kararı uyarınca 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu'na doğrudan hüküm olarak konulacak.
Erdoğan generallik rütbesi altındaki subayların sicil amiri gibi
Kanun teklifinin 4. Maddesi 703 sayılı KHK ile yapılan değişikliğin Anayasa Mahkemesinin 07/12/2023 tarih, 2018/117 E. 2023/212 K. sayılı kararıyla iptal edilmesiyle doğan yasal boşluğu giderme gerekçesiyle "Cumhurbaşkanınca teğmen-Albay rütbesinde bulunan subaylardan uygun görülenler hakkında ayırma kararının verilebilmesi[nin] amaçlan[dığını]" kayıt altına alıyor.
Bu yetki artırımının gerekçesi de "Türk Silahlı Kuvvetleri'nin harekat etkinliğini akamete uğratabilecek vahim disiplinsizlik olaylarına karşı hızlı ve etkili sonuçların alınmasına yönelik tedbirlere başvurulması zaruri [olması]" dolayısıyla, "Maddeyle Türk Silahlı Kuvvetlerinin gücü ve güvenilirliğinin korunması[nın] amaçlanması" şeklinde ifade edilyor.
Kanun teklifi, bu kapsamda "926 Sayılı, Türk Silâhlı Kuvvetleri Personel Kanunu"nun aşağıdaki gibi değiştirilmesini öngörüyor:
MADDE 4- 926 sayılı Kanunun 50 nci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (3) numaralı alt bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"3. Teğmen-Albay rütbesinde bulunanlardan Cumhurbaşkanınca Türk Silahlı Kuvvetle.rinden çıkarılması uygun görülen subaylar;"
Cumhurbaşkanının teğmen-albayları ordudan ayırma yetkisi, Anayasa Mahkemesinin 7 Aralık 2023 tarihli kararıyla iptal edilmiş ve hükümete 4 Haziran 2025 tarihine kadar düzenleme süresi vermişti. Teklif bu tarihe kadar yasalaşmaz ise Cumhurbaşkanı teğmen-albayları TSK'dan ayırma yetkisini kullanamayacak.
AKP teklifi AYM'nin iptal ettiği kararnameyi yasalaştırıyor
AYM, 7 Aralık 2023’te verdiği kararda, TSK’den ihraç yetkisinin Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle düzenlenmesini Anayasa’ya aykırı bulmuştu.
Gerekçede, "askeri personelin statüsüne dair düzenlemelerin ancak kanunla yapılabileceği" ve yürütmenin yasama yetkisini gasp edemeyeceği vurgulanmıştı.
AYM’nin bu kararı, aslında doğrudan Erdoğan’ın yetki genişletmesine karşı yargısal bir sınırlama niteliğindeydi. Bu kararname iptalinin yerine getirilen AKP'nin kanun teklifi, AYM'nin bozma gerekçesini yeniden üreterek, Cumhurbaşkanı'nı bu kez kararname yerine yasayla yargısal yetkilerle donatıyor.
(AEK)
