Enkazlar profesyonel ekipler tarafından mı kaldırılıyor?

* Fotoğraflar: Anadolu Ajansı.

Halkların Demokratik Partisi (HDP) İzmir Milletvekili Serpil Kemalbay, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay'ın yanıtlaması istemiyle deprem bölgelerindeki enkaz kaldırma çalışmalarının nasıl yürütüldüğüne dair Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Başkanlığına soru önergesi verdi.

HDP'li Kemalbay, depremin ilk günlerinden itibaren sahada yaptıkları gözlemler ve basında yer alan görüntülerden yola çıkarak "İnşaat ve Hafriyat Atıkları", "Tozla Mücadele", "Tehlikeli Atıklar", "Asbestli Çalışmalarda İş Sağlığı ve Güvenliği" gibi yasa ve yönetmeliklere uyulmadığını söyledi.

Maraş merkezli 6 Şubat depremlerinde uydu görüntüleri ve güncel hava fotoğrafları üzerinden yapılan analizlere göre: Antep'te bin, Hatay'da bin 750, Maraş merkezde 950, Adıyaman merkezde 650 ve Osmaniye merkezde 100 binanın yıkıldığı tespit edildi.

Asbest yoğun alanlar

Kemalbay'ın soru önergesinde yer alan bilgilere göre, Türkiye Asbest Yatakları Haritası'na göre depremden etkilenen bölgeler Türkiye'de çevresel asbestin yoğun olduğu alanlar arasında. 

Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği'ne (TMMOB) bağlı Jeoloji Mühendisleri Odası da başta Hatay ve Maraş olmak üzere depremde yıkılan ve ağır hasarlı oldukları için yıkımına karar verilen çok sayıda binada asbest katkılı malzeme kullanıldığı tespit etti.

Hijyen üniteleri kuruldu mu?

Kemalbay, bu bağlamda yanıtlaması için Oktay'a şu soruları yöneltti:

• Deprem bölgesindeki enkazlar profesyonel ekipler tarafından mı kaldırılmaktadır?
• Asbestli binaların yıkımında çalışan ekipler için FFP2, FFP3 toz maskesi, koruyucu kıyafet için anti-statik özelliğe sahip partiküllere karşı koruyucu tek kullanımlık TS EN ISO 13982-1'e göre Tip 5: havada uçuşan katı partiküller standardına ve TS EN 13034 'e göre Tip 6: sıçrayan sıvı partiküllere karşı limitli koruma standardına sahip tulumlar temin edilmiş midir?
• TS EN 149+A1 uyumlaştırılmış standardı ile EN149:2001+A1:2009 standardına göre FFP3 koruma seviyesine sahip veya daha fazla koruma faktörü ile partiküllere karşı tek kullanımlık solunum koruyucular ile TS EN 143 uyumlaştırılmış standardı ile EN143+A1/AC standardına göre P3 koruma seviyesine sahip partikül filtresi ile tam yüz maskesi temin edilmiş midir?
• Enkaz kaldırma çalışmalarında kaldırılan tozun etkisinin azaltılması amacıyla ıslak yöntemlerle temizlenme sağlanmakta mıdır?
• Kaldırılan enkazlar sonucu oluşan hafriyatın sulak alanlar veya temiz su kaynakları, yer altı suyu kaynakları, tarım toprakları ve sulama alanlarına dökülmesinin engellenmesi amacıyla döküleceği yerler konusunda doğru ve merkezi bir planlama belirlenmiş midir?
• Temizlik işine katılan kişiler için basit ve anlaşılması kolay bilgiler sağlanmış ve asbestin ne olduğunun, nerede bulunabileceğinin, tehlikelerin neler olduğunun ve nasıl güvenli bir şekilde taşınacağının eğitimi verilmiş midir?
• Eğitimli personel tarafından, asbest içeren malzemelerin bulunabileceği sahalar ile malzemelerin türü, arz ettikleri tehlike açısından güvenli bir eylem planı oluşturulmuş mudur?
• Çalışmaların yapıldığı sahalarda karantina alanı kurulmuş ve negatif basınç ünitesinin karantina alanına konumlandırılması sağlanmış mıdır?
• Çalışmaların yapıldığı sahalarda hijyen üniteleri kurulmuş mudur?
• Hafriyat taşıma işlemlerini yerine getirecek olan kamyonların üstü kapalı olacak mıdır?
• Çalışmaların yapıldığı sahalarda ki Atıkların Sağlık Ekolojik etkilerinin yönetilmesi amacıyla oluşturulmuş bir eylem planı bulunmakta mıdır?

(TY)