Bu yıl Uluslararası Engelli Kişiler Günü'nün teması "Engelli Kişilere Ayrımsız İş". Birleşmiş Milletler'in verilerine göre "Her toplumda ancak birkaç engelli insan iş bulabiliyor. Hemen her ülkede engelli kişilerin yüzde 80'i, çalışma çağlarında olmalarına rağmen işsiz. Oysa engelli kişilerin daha yüksek performans gösterdiğine dair somut göstergeler var."
Pek çok ülkede engelliyi koruyan yasa yok
Pek çok ülkede engelli çalışanları koruyacak yasa yok. Bu da işverenin ayrımcılık uygulamasını meşrulaştırıyor. İşveren engelli kişiden iyi performans alamayacağını düşünüyor, bu tutum, kişinin engelinden çok "engellilik" kavramından korkmakta temelleniyor.
BM, "Engelli kişiler için pek çok ülkede iş sahibi olmak tek seçenek göründüğü için, mikro kredi ve finans kredisi olanağına engellileri de dahil ederek, destek olmalılar" diyor.
BM engellilerin dilenciliğe, yardım ummaya bağımlı olmaya sevk edildiğini belirtti ve bu yıl kenarda bırakılmış yetenek havuzundaki becerilerin nasıl kazanılacağı üzerinde durulacağını açıkladı.
Türkiye'de de durum bundan farklı değil.
engelliler.biz platformu yöneticisi Bülent Küçükaslan şu anda Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) hükümetinin sakatlık politikalarını tamamen yanlış buluyor. "Evde bakım parası" gibi hizmetlerin AB sürecinin zorunlu tuttuğu uygulamalar olduğunu belirten Küçükaslan "AKP bunu da minimum düzeyin altında gerçekleştiriyor" diyor.
30 Temmuz 2006'da hükümet, AB müktesebatına uyum çerçevesinde Bakıma Muhtaç Özürlülerin Tesbiti ve Bakım Hizmeti Esaslarının Belirlenmesine İlişkin Yönetmeliği'ni yayımladı, ileri derecede sakatlığı bulunan kişilerin bakım ihtiyaçlarının evde ya da bir kurumda karşılanmasına katkı sunulmaya başlandı.
Küçükaslan: Sakatlar çalışmak istiyor
"İş hayatıyla ilgili seçim öncesinde, yüzde üç sakat çalışan kotasını dolduran iş yerlerinde sakatlığı olan kişilerin sigortasını devletin karşılayacağını söylemişlerdi. Hâlâ ses yok. Primlerin devlet tarafından karşılanması konusu 'ne zaman', 'nasıl', 'kiminle' konuşuldu, bilmiyoruz. Bu uygulama sorunu çözer mi? İşverenler primleri öder, ama sakat çalıştırmaz. Oysa sakatlar çalışmak istiyor."
Küçükaslan, "BM Engelli Hakları Sözleşmesi'nde 'Bütün karar mekanizmalarında sakatlığı bulunanların, derneklerinin yer alması' ilkesinin olduğunu, ancak bizde böyle bir uygulama olmadığını" anımsattı.
İş bulmada ayrımcılık sorununa çözüm, Küçükaslan'a göre, "Özürlüler İdaresi Başkanlığı bünyesinde ya da sivil toplum örgütlerinden oluşan bir konfederasyon kurulması.
"Türkiye'nin her yerinden insanlar iş yaşamında karşılaştıkları ayrımcılıkları bu konfederasyona bildirecek ve yardım isteyecek. İş verenin de hukuki zorunluğu olmalı.
"Biz diyalog istiyoruz."
Engelli Hakları Sözleşmesi Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından 13 Aralık 2006'ta kabul edildi. 30 Mart 2007'de imzaya açıldı. 81 üye devlet sözleşmeyi imzaladı. (NZ)
