Meclis Plan ve Bütçe Komisyonu’ndan geçen torba yasadaki düzenlemelerden biri yaşlı aylıklarıyla ilgili. Düzenlemeye göre, 2022 sayılı yasaya göre 65 yaşını dolduran yaşlılar için verilen maaşın hesaplanmasında bundan böyle hane içindeki kişi başına düşen ortalama gelir yerine kişinin kendisi ve eşinin geliri hesaplanacak.
Birçok engellinin maaşı kesilmişti
2022 sayılı yasaya göre, yaşlı aylığı (65 yaşını doldurmuş olanlar için) , yüzde 40-69 arası engelli aylığı (18 yaşından büyük olanlara verilen aylık), yüzde 70 ve üzeri engelli maaşı (18 yaşından büyük olanlara verilen aylık), 18 yaş altı engelli yakını aylığı veriliyor. 2828 sayılı yasaya göre kendi ihtiyaçlarını gideremeyecek durumda olan engelli ve yaşlılara bakan kişilere evde bakım aylığı bağlanıyor. |
Hatırlanacağı gibi engelliler geçtiğimiz yıl, engelli maaşı ve evde bakım maaşlarının alımını zorlaştıran 2022 ve 2828 sayılı yasaların değiştirilmesi için birçok eylem yapmıştı.
Söz konusu yasalara göre, ihtiyaç sahibi engelli ve yaşlının maaş alabilmesi için bireyin kendi geliri yerine, aile ve akrabalarının toplam gelirlerine bakılıyor. Bu iki yasada yapılan çeşitli kısıtlayıcı düzenlemeler nedeniyle birçok engellinin maaşı kesilmiş, ayrıca bir kısmına da geriye dönük borçlar çıkmıştı.
Torba yasadaki son değişiklikle 2022 sayılı yasadan maaş alan yaşlılar için bu talebe yakın bir düzenleme yapılarak artık hane içindeki kişi başına düşen ortalama gelir yerine kişinin kendisi ve eşinin geliri hesaplanacak.
Hanenin değil, kişinin geliri baz alınmalı
Engeliler, kendileri için de aynı düzenlemenin yapılarak hane içi ortalama gelir yerine, kişinin kendi gelirinin hesaplanmasını talep ediyor.
bianet’e konuşan Türkiye Sakatlar Derneği Başkan yardımcısı aynı zamanda CHP parti meclis üyesi Turan Hançerli, muhalefet partilerinin hatta bazı AKP’li vekillerin de bu yasaya engellilerin de eklenmesinde hemfikir olduğunu söyledi.
Bireyin bağımsız yaşama hakkı var
“2022 Engelli aylığında ve 2828 evde bakım kanunundaki talebimiz şöyle: 18 yaşından büyük kişilerin ailesinin, akrabalarının ya da aynı evde yaşayan kişilerin gelirine bakılmaksızın o kişinin geliri esas alınarak ihtiyaç sahibi olup olmadığına bakılması lazım.
"Şu andaki yasa Anaysa’ya, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne ve Birleşmiş Milletler Engelliler Sözleşmesi’ne aykırı. Çünkü devlet ve vatandaş arasındaki ilişki aile üzerinden kurulamaz. Bu bireyi yok saymaktır.
"18 yaşından büyük kişilerin aileden bağımsız olması, aile bağımlılığından kurtarılması gerek. Bireyin bağımsız yaşama hakkının koruma altın alınması şarttır.
"Buradaki bakış açısı tabii ki aile çocuğuna bakacak şeklinde. Oysa mevcut yasa, zaten yoksul olan aileyi toptan yoksulluğa ve aile arasında çatışmalara sebebiyet veriyor. Aileyi güçlendirmek yerine onu da bozan bir uygulama.”
Muhalefet destek veriyor
Hançerli, daha önce maaş alıp yeni düzenlemeler nedeniyle maaşını kaybeden ve geriye dönük borç ödemek zorunda kalanlarla ilgili binlerce dava olduğunu, birçok mağduriyet yaşandığını söyledi.
“Aile Bakanı, bu meseleyi yeniden değerlendireceklerini söylemişti. Ancak bu bakanın sözüyle olacak bir durum değil. Yasal mevzuatın değiştirilmesi gerekiyor. Ben her gün en az bu meseleyle ilgili iki itiraz dilekçesi yazıyorum. Mecliste muhalefet partileri bu sorunu birçok kez gündeme getirdi. Komisyon tartışmalarında da AKP’li vekillerden meselenin yeniden ele alınması konuşulmuş. Amacımız Genel Kurul’da torba yasaya engellilerin de maaşlarının kendi gelirleri üzerinden hesaplanmasını sağlayacak maddenin eklenemsini sağlamak.” (NV)
