İzmir'deki Noterlik Türkiye’nin Paralimpik Oyunlar'a katılan ilk Türkiyeli kadın tenisçisi Büşra Ün’den, 25 basamağı asansör olmadığı için çıkamaması üzerine 17 lira yol masrafı aldı.
Ün, başına gelen olayı twitterda "'#Engellilik nedir diye soranlara "Noterde 25 basamak merdiven çıkamadığımda kişilerin aşağı gelmesi için 17,74 TL ödemektir’ deyin” mesajıyla paylaştı. Mesajına kendisinden ücret alınan makbuzu da ekledi.
#Engellilik nedir diye soranlara "Noterde 25 basamak merdiven çıkamadığımda kişilerin aşağı gelmesi için 17,74 TL ödemektir." deyin. pic.twitter.com/fGwZg1DCYH
— Büşra Ün (@BusraUn) 27 Şubat 2017
Bunun üzerine Türkiye Noterler Birliği basın açıklaması yaparak noterlikler erişilebilir olmadığı durumda engellilerden yol masrafı alınmamasına dair bir karar olduğunu ancak Büşra Ün olayında buna aykırı davranıldığı için personel hakkında işlem başlatıldığını belirtti.
Bir daha yaşanmaması dileğiyle
Yine twitter’da açıklama yapan Büşra Ün, bu olayın aynı noterde iki kez başına geldiğini hatırlatarak şöyle dedi:
“Acı bir tecrübeydi fakat olumlu sonuçlandığı için mutluyum. Amacım ne 17,74 TL'yi geri almaktı ne de bir özür duymak. Bu girişimde bulunma sebebim benimle aynı sorunu yaşayanların sesi olmak ve aynı sorunların bir daha yaşanmasını engellemekti. Sesim olan herkese teşekkürler!"
"Çoğu noterlikler erişilebilir değil"
bianet’e konuşan Toplumsal Haklar ve Araştırmalar Derneği (TOHAD) Başkanvekili Süleyman Akbulut, Türkiye’deki noterliklerin büyük bölümünün yasaya aykırı bir şekilde hala engelliler için erişilebilir olmadığına dikkat çekti.
“Engelliler çeşitli sebeplerle noterliklerden oldukça sık hizmet alan bir sosyal grup. Ancak sahadaki gözlemlerimiz noterliklerle ilgili engellilerin çok ciddi sıkıntı yaşadığını ortaya koyuyor. Noterliklerin çoğu erişilebilir değil, özellikle görme engelliler şahit meselesinde ciddi sıkıtılar yaşıyor. Hal böyleyken 2005 yılındaki Engelliler Kanunu’na göre noterliklerin erişilebilirlik meselesinde duyarsız kalması kabul edilemez.”
Noterlik şahit istediği için dava açtı
Görme engelli avukat Olgun Yılmaz, Ankara’da gittiği bir noterlikte kendisinden yasaya aykırı bir şekilde şahit istenmesi üzerine ayrımcılık davası açmıştı.
Türkiye Körler Federasyonu ve Engelsiz Erişim Derneği üyeleri de Aralık 2016’da Noterler Birliği’ne 1200 dilekçe vererek noterlerin yasaya uyarak iki tanık istemekten vazgeçmesini talep etmişlerdi.
Yasa 10 yıldır yürürlükte
Türkiye’de erişilebilirlikle ilgili en önemli yasa Temmuz 2005’te Engelliler Kanunu adı altında yürürlüğe girdi.
Yasaya göre kamuya açık alanlar, binalar ve toplu taşıma araçlarının engelliler için (uzatma süresiyle birlikte) 10 yıl içinde erişilebilir hale gelmesi gerekiyordu. 7 Temmuz 2015’te süre doldu. Ancak aradan geçen 10 yılda bir arpa boyu yol alınmadı. (NV)
Noterliğin açıklamasıBüşra Ün olayıyla ilgili Noterler Birliği'nin açıklaması şöyle: "Noterlik işlemlerinin kural olarak noterlik dairelerinde yapılması gerekmekle birlikte 1512 Sayılı Noterlik Kanununun öngördüğü durumlarda işlemin noterlik dairesi dışında da yapılması mümkündür. İşlemin noterlik dairesi dışında yapılması durumunda ise yine Kanuna göre yol ücreti alınması zorunluluğu bulunmaktadır. "Ancak, 5378 Sayılı Özürlüler ve Bazı Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun Geçici 2nci maddesi hükmünde belirtilen şekilde noterlik dairelerinin tamamının engellilerin erişebilirliğine uygun olmadığı Türkiye Noterler Birliği tarafından değerlendirilerek; noterlik dairesine kadar gelmesine rağmen daireye erişemeyen işlem ilgilisi engellilerden yol ücreti alınmamasının uygun olacağı belirtilerek bu konuda Adalet Bakanlığından görüş sorulmuş, anılan Bakanlık Hukuk İşleri Genel Müdürlüğü tarafından da bu durumda ücret alınmamasının uygun olacağı yönünde görüş bildirilmiş olmakla, Konu 2012/ 101 Sayılı Genel Yazımız ile tüm noterliklere duyurulmuş ve 11.09.2012 tarihinden itibaren uygulama bu yönde yapılmaya başlanmıştır. "Ancak, kamuoyuna yansıyan haberlerden Milli Tenisçi Büşra ÜN'ün işlem için gittiği noterlikte belirtilen Genel Yazımıza aykırı olarak kendisinden yol ücreti alındığından haberdar olunması üzerine mevzuata aykırı işlemi tesis eden noterlik personeli hakkında disiplin işlemi başlatılmıştır. Ayrıca alınan ücretin iadesi de sağlanacak olup Milli tenisçimiz ile de kurumsal olarak iletişime geçilerek süreç hakkında bilgilendirmede bulunulmuştur." |
