Fotoğraf: Perşembe gecesi Paris/Reddit
Perşembe sabah erken saatlerde, Paris'in merkezindeki tarihi Concorde meydanında toplanan binlerce insanın kalabalık çevik kuvvet birlikleriyle korunan parlamento binası önünde başlattıkları hükümete yönelik kitlesel protesto, gece barikatlarda polisle çatışmaya dönüştü.
"Emeklilik Reformu"
Kalabalıklar, aylardır Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron hükümetinin, emeklilerin haklarını budamaya yönelik yeni "emeklilik reformu" tasarısını protesto ediyorlardı. Ancak hükümetin sonunda yasayı Ulusal Meclis'te onaya sunmadan geçirme girişimi Perşembe günkü isyanı tetikledi.
Anayasa'nın 49.3. Maddesi
Fransa Anayasası'nın 49.3. Maddesi parlamentoda yasama sürecinin tıkandığı durumlarda hükümete, gündeme getirdiği yasa tasarısını parlamentonun alt kanadı Ulusal Meclis'te oylamadan yasalaştırma yetkisi veriyor. Buna karşılık muhalefet milletvekillerinin de 24 saat geçmeden hükümete karşı güven oylaması isteme hakkı doğuyor. Ancak, bunun için Ulusal Meclis üyelerinin en az onda birinin bu talebi desteklemesi gerekiyor. Fransa Ulusal Meclisi 577 üyeden oluşuyor.
Fransa Anayasası'na General Charles de Gaulle'ün Başkanlığındaki 5. Cumhuriyet döneminde 1954'te sokulan Madde, yürütmeyi kriz dönemlerinde yasama karşısında tahkim etmeyi amaçlıyor ve anti-demokratik karakteri dolayısıyla sert eleştirilere hedef oluyor.
Protestolar
Emeklilik Reformu yasası, emeklilik süreleri ve haklarında yeknesaklık getirme gerekçesi ardında kazanılmış özel emeklilik avantajlarını budama, emeklilik yaşını 62'den 64'e çıkarma, yeni yasayla birlikte gelen kimi avantajlarınsa geriye dönük olarak işlememesi türünden önlemlerle emeklilerin kazanımlarını ortadan kaldırdığı için aylardır süren protestoları körüklüyor.
TIKLAYIN-Fransa'da yüzbinler 'emeklilik reformunu' protesto etti
Gece ateşler yanınca
Impressionnantes images de la Place de la #Concorde ce soir pic.twitter.com/yDsb329YIz
— Florent Derue (@florentderue) March 16, 2023
Saat 20.00 civarında polis, 200 yıla yakın bir süredir meydanın merkezinde duran Mısır'dan kaçırılmış dikilitaş yakınında ateş yakılması üzerine protestocuları alandan temizlemek üzere göz yaşartıcı gaz ve tazyikli suyla harekete geçti.
Concorde meydanında tutunamayan protestocular, son haftalarda emeklilik reformuna karşı grevlere katılan temizlik işçilerinin kaldırılmayan çöpleri ateşe vermeye başladıkları Paris'in merkezine akmaya başladı.
Il est 22h00. Paris est en feu depuis maintenant 4h00. #revolution #Concorde #ReformedesRetraites pic.twitter.com/oIN2JrSHo5
— Florian Poitout (@FlorianPoitout) March 16, 2023
Saat gece 22:00, Paris saat 4'ten beri ateşler içinde
Madeleine Meydanı ve 8. bölgedeki ünlü Paris Opera binası Garnier Sarayı çevresindeki sokaklarda çöplerle barikat kurularak ateşe verildi.
Protestocular Başkanlık Sarayı Elysée yakınlarındaki Saint-Honoré Caddesi'nde de çöp yığınlarını ateşe verdi.
Kalabalık çevik kuvvet birlikleri protestocuları dağıtmak üzere göz yaşartıcı gaz bombalarıyla Paris'in merkezine hücuma geçerken göstericiler de ellerine geçirdiklerini onlara atarak karşılık verdi.
Yanan barikatları söndürmek üzere itfaiyeciler harekete geçti.
Polis saat 22.30 sularında Fransa'nın başkentinde en az 120 protestocunun tutuklandığını açıkladı.
Batıdaki Rennes'in yanı sıra Lyon ve Nantes'ta da protestocular ve polis arasında benzer çatışmalar yaşandı.
Güneydeki Marsilya kentindeki protestolar sırasında da birkaç mağaza yağmalandı.
"Kutuplaşma artacak"
Düşünce kuruluşu Fondation Jean-Jaures'de kamuoyu araştırma uzmanı Antoine Bristielle, AFP'ye verdiği demeçte, böylesine önemli bir yasanın parlamentoda oylanmadan yürürlüğe girmesinin ülkeyi daha da kutuplaştırma ve Macron karşıtı duyguları derinleştirme riski taşıdığını söyledi.
Bristielle, "Protestolara destek daha da artacak. Bu kükümet üzerindeki basıncı artırabilir" dedi.
23 Mart'ta büyük sendikalar eyleme geçiyor
Perşembe günkü gelişmeler üzerine ülkenin en büyük sekiz sendika konfederasyonu bir günlük seferberlik ilan etti.
Genel hizmet işçileri sendikası CGT sözcüsü Catherine Perret, sekiz sendika adına yaptığı açıklamada hafta sonu yerel sendika mitingleri ve ardından 23 Mart'ta da büyük seferberlik çağrısından bulundu.
(AEK)
