Geçtiğimiz Pazar,Güney Ekvador'daki Machala Cezaevi'nde patlak veren şiddetli isyanda 31 mahpusun öldürülmesi, onlarcasının yaralanması ülkede daha sert bir cezaevi rejiminin tesis edilmesini savunan hükümet ile uzmanlar ve Cezaevi Reforumu için çaba gösteren STK'ler arasındaki tartışmayı da kızıştırdı.
Şiddet olayları, mahkumların yeni inşa edilen bir yüksek güvenlikli cezaevi yerleşkesine sevk planlarının duyulması üzerine sabaha karşı 03:00 dolayında başladı. Öldürülen ilk 4 ve yaralanan 33 mahpusun ardından özel harekat polisleri kontrolü yeniden ele geçirdi.
Olaylar sonrasında kesinleşen ölüm sayısı 31 oldu, ancak öldürülenlerin 27'sinin hücrelerinde asılmış halde bulundukları haberi cezaevi rejiminin kendisinin başlıbaşına bir sorun olup olmadığı sorusunu da gündeme taşıyor.
2021'den bu yana çıkan isyanlarda 500'ü aşkın mahpus öldürülürken cezaevleri uyuşturucu çeteleri arasındaki ölümcül savaş alanına dönüştü. Rakip çetelerin Kolombiya ve Peru arasındaki çok büyük paraların döndüğü kokain ihracat güzergahlarını kontrol için çatıştıkları bir dönemde, Ekvador, Latin Amerika'nın en tehlikeli ülkelerinden biri haline geldi.
Çeteler sebep mi sonuç mu?
Devletteki kaynaklar Ekvador'daki ölümcül cezaevi şiddetini, bölgeyi denetim altına almak ve büyük paraların döndüğü narkotik güzergahları üzerinde hakimiyet uğruna mücadele eden uyuşturucu kaçakçılığı çetelerine bağlıyor. Cezaevleri de bu suç örgütlerinin operasyon merkezleri konumuna yerleşiyor.
Medya: Olayları hükümetin sevk planları çığrından çıkarttı
Rakip medya kuruluşları, şiddetin, çetelerin Başkan Noboa'nın cezaevlerinin denetimini ellerinden alma çabaları kapsamında patlak verdiği, hükümetin bu amaçla mahkumları yeni bir yüksek güvenlikli tesise sevk planlarından kaynaklandığı konusunda hemfikir.
Ekvador’da cezaevlerinin, müzmin aşırı kalabalık, yolsuzluk ve zayıf devlet kontrolü nedeniyle Latin Amerika'nın en ölümcül kurumları arasına girdiği konusunda yagın bir kanaat var.
2020'den bu yana çıkan isyanlarda 500'den fazla mahkum öldürüldü. Bu sayılar, hükümetin denetlemekte zorlandığı daha büyük çaplı bir güvenlik krizini yansıtıyor.
Yüksek Güvenlikli Cezaevi Stratejisi çare oluyor mu?
Hükümet ve Sistemli Cezaevi Reformu yanlılarının olaylara yaklaşımı Ekvador’daki cezaevi krizinin derinliğini kanıtlayan güçlü bir gösterge sunuyor.
Hükümet, yüksek güvenlikli cezaevlerinin, yetkililere uyuşturucu çetelerini ve tehlikeli çete liderlerini kontrol altına almakta yardımcı olacağını savunurken reform yanlıları, cezaevi sevkleri ve yeni tesislerin, çetelerin şiddetli direnişini tetiklerken cezaevlerindeki aşırı kalabalık ve yolsuzluk türü temel sorunların üstesinden gelmede başarılı olamadığını değerlendiriyor.
Cezaevindeki şiddetin nedeni?
Hükümet şiddetin, rakip çetelerin cezaevlerindeki uyuşturucu kaçakçılığı faaliyetleri üzerinde bölgesel kontrol ve hakimiyet kurma mücadelesinden kaynaklandığını ileri sürerken reformcular cezaevi şiddetinin, aşırı kalabalık, yolsuzluk ve çetelerin çoğalmasına fırsat veren zayıf devlet kontrolü gibi sistemsel başarısızlıklardan kaynaklandığı görüşünde.
Hükümetin suça “sert” yaklaşımının payı
Hükümet, Cumhurbaşkanı Noboa'nın anayasal değişiklikler ve yabancı askeri üsler de dahil suça karşı sert tutumunun, örgütlü suçla mücadele için gerekli önlemleri temsil ettiğini öne çıkarırken reformcular yönetimin güvenlik odaklı yaklaşımının, cezaevi sisteminin başarısızlıklarının altındaki nedenleri ele alamadığını ve sert taktiklernin şiddetin tırmanmasına katkıda bulunduğunu saptıyor.
(AEK)
