Ekofeminist sanatçı Agnes Denes'in mekâna özgü eseri "Yaşayan Piramit", 29 Ocak 2023'e kadar Sabancı Üniversitesi Sakıp Sabancı Müzesi'nde (SSM) görülebilir.
Çevre kirliliği ve iklim krizi gibi konuları tüm eser ve eylemlerine yansıtan Denes, son kırk yılının büyük bir kısmını ekolojik ve felsefi fikirlerini her coğrafyada topluluklara sunarak geçirdi.
Sakıp Sabancı Müzesi Müdürü Dr. Nazan Ölçer sergi ile ilgili olarak şunları söylüyor:
"1960'lardan beri sürdürdüğü büyük ölçekli ekolojik müdahaleleriyle tanınan Agnes Denes ile yakın iş birliği içinde gerçekleştirilen 'Yaşayan Piramit,' 13 Eylül 2022-29 Ocak 2023 arasında Sakıp Sabancı Müzesi'nin bahçesinde yer alıyor. Bu dünyadaki varlığımızın bir metaforu olarak doğayla ilişkimizi 'canlandıran' bu eserle birlikte, Denes'in 1969'da kaleme aldığı 'Manifesto' da sergileniyor.
"Agnes Denes, New York'ta yaşayan, Macar asıllı bir Amerikalı sanatçı olarak ekolojiye odaklanan kavramsal eserleriyle tanınıyor. Sanatsal pratiğinin 1960'lardaki erken dönemlerinden itibaren dünyanın dört bir yanındaki müze ve galerilerde yüzlerce sergiye katıldı. Büyük ölçekli çevresel projelerinin yanı sıra, Denes'in çizimleri, resimleri ve üç boyutlu eserleri dünyanın birçok büyük kurumunun koleksiyonlarında yer alıyor. 'Yaşayan Piramit,' Türkiye'de sergilenen ilk eseri olacak."
10 Eylül'de katılımcıların bitki ekimiyle üretim süreci tamamlanan "Yaşayan Piramit", binlerce tohum çimlere ve çiçeklere dönüşürken büyüyecek, biçim ve renk değiştirecek.
Ölçer ayrıca, sanatçının arzusu doğrultusunda bu sergi için özel olarak üretilen, mermer üzerine yazılı "Manifesto"nun da müze bahçesinin kalıcı bir parçası olacağını belirtti.
Yaşayan Piramit hakkında
İlk olarak 2015 yılında New York'taki Socrates Heykel Parkı'nda ve ardından 2017'de documenta 14 kapsamında Kassel'deki Nordstadtpark'ta inşa edilen, mekâna özgü bir eser olan "Yaşayan Piramit," doğal yaşam döngüsüne sahip bir heykel olarak da değerlendirilebilir. Dört ton toprakla doldurulmuş ahşap basamaklı teraslardan oluşan piramit, gökyüzüne uzanan dokuz metrelik bir kavis çiziyor. Piramidin teraslarında, her bir cephesine düşen güneş ve gölge miktarına göre belirlenerek İstanbul'un kent florası içinden sanatçının seçtiği, yaklaşık altı yüz türde iki bin adet bitki ve çiçek var. Piramit bahçede sergilendiği sürece evrim geçirecek; bitkiler filizlenecek, çiçek açacak, bazıları tohuma kaçacak, bazıları ölecek.
Doğanın insan uygarlığının en ikonik biçimlerinden biri olan piramit ile etkileşime girerken geçirdiği organik gelişimi gözler önüne sermeyi amaçlayan Denes, "Piramitler matematiğe dayalıdır ve böylece bir tür kusursuzluğa erişirler, fakat aynı zamanda temsil ettikleri ve görselleştirdikleri tüm kusurları da içerirler" diyor. Yaklaşık yarım yüzyıldır piramit formunu desenden heykele farklı mecralarda bir metafor olarak kullanan Denes, bu form aracılığıyla düşünsel kavrayışımızdaki toplumsal hiyerarşileri de sorguluyor.
(AÖ)
