Avrupa Komisyonu'nun Brüksel'de düzenlediği "Yolsuzlukla Mücadelede Sivil Toplumun Rolü" toplantılarının bir katılımcısı da, kısa zaman önce Hırvatistan'daki örgütlü suçlarla araştırmalar yaptığı için hedef alınan gazeteci Dusan Miljus oldu.
Yolsuzlukla mücadelenin etkili araçlarının ulusal ve uluslararası düzeyde ittifaklar yapmanın önemine işaret edilen etkinliği önemsediğini, bunun yararına kendi deneyiminden de anladığını söyleyen Miljus, "Yolsuzlukla mücadelede daimilik önemli. Onun kadar etkin koruma için araştırmacı gazetecilere ilginin de sürekli olması zorunlu" diyor.
Miljus, Hırvatistan'da örgütlü suçların etkinliğini anlatmak için, Zagreb merkezli "Nacional" isimli siyasi gazetenin sahibi Ivo Pukanik ile mali işlerden sorumlu müdürü Niko Franjic'in, araçlarına yerleştirilen bombayla 23 Ekim 2008'de öldürülmelerini anımsatıyor. Dusan Miljus bianet'e, örgütlü suçları ve kendisinin hedef alan saldırıyı konuştu:
Hırvatistan'daki saldırı nasıl yaşandı?
2005 yılına kadar 19 yıl çalıştığım Vecernji List (Gece Postası) gazetesine, Balkanlar'da etkin olan, ancak artık sınır tanımaz olduğu için Hırvatistan'da da yoğunlaşan örgütlü suçlarla ilgili yazılar kaleme aldım.
Saldırıdan altı ay önce de üç yazılık bir diziyi 2005'ten bu yana çalıştığım Jutarnji List (Gündüz Postası) gazetesine hazırladım. Yayımlanan yazılarda "Zagrep'te birini öldürmekten dokuz yıl hapiste kalan bir örgüt lideri nasıl olur da, Karadağ'da bir maden suyu açacak parayı nasıl bulabilir?" diye sordum.
Batıdaki mücadelelerden de örnekler vererek, yolsuzlukla etkin mücadelenin bu kişinin paralarına el koymaktan geçtiğini yazdım. Kendi kaynaklarımdan, bu örgüt liderinin öldürülecek kişiler listesine alındığını yazdım. Polis, önce yalanladı, üç gün sonra da bilgiyi teyyit etti.
2 Haziran 2008 günü, saat 20.00 sıralarıydı. Yakındaki otoparktan evime giderken baseball sopalarıyla bana saldırdılar. Başıma bir darbe aldım, diğer darbeyi de elimle engelleyemeseydim, belki bugün yaşamıyor olacaktım. Üç gün hastanede kaldım. Vücudumun çeşitli yerlerinde yaralar ve ezilmeler vardı. Bana göre yalnızca bir saldırı değil bir cinayet girişimiydi.
Polis ve yargının tepkisi ne oldu?
Polis, saldırıyı ciddi yaralanma olarak nitelendirirken savcılık bu tespite katılmadı. Dolaylı kaynaklardan polisin bana saldıranların kim olduğunu bildiğini ancak maddi delil olmadığı için bir şey yapamadıklarını ve bu nedenle kamuoyuna bir şey açıklamadığını öğrendim. Şu an 24 saat koruma altındayım. Hırvatistan'da örgütlü suçlarla ilgili durum çok karışık.
"Jutarnji List" gazetesi sahibine yönelik geçmişte de bombalı saldırı düzenlenmişti. Diğer yandan baktığınızda, geçmişin suçluları günümüzün medya patronları oldular. Düşünün, geçmişte yıllarca emek verdiğim "Vecernji List" gazetesi, mafya liderinin ailesine, benim üstü örtülü şekilde tehdit edildiğim bir ilan vermesine olanak sağlayabiliyor.
Peki, meslektaş dayanışması ne düzeydeydi?
Çok destek gördüm. Ancak etkin mücadeleyi sanırım dayanışmayı uluslararası düzeye çıkardığımızda sağlayabiliyoruz. Çünkü birçok durumda ve benimkinde de, dış tepkiler ulusal düzeydeki ortamı belirlemese de etkiliyor. Ve ne yazık ki, yolsuzluklar öyle bir boyutta ki, ancak uluslararası baskıyla ortaya çıkabiliyor.
Ben saldırıya uğradığımın ertesi günü Avrupa Komisyonu, ABD Büyükelçiliği'nden ve uluslararası basın özgürlüğü örgütlerinden tepkiler geldi. Bu zaten harekete geçmiş olan meslektaşlarıma cesaret de verdi. Saldırıyı izleyen günlerde ve üç ay sonra da saldırganların bulunması ve soruşturmanın ciddiye alınması için büyük çaplı eylemler yaptılar.
Hırvatistan'da son 15 yılda 50'den fazla gazeteci, bu türden araştırmaları nedeniyle tehdit ve saldırıya uğradıklarına dair raporlar yayımlandı. Öte yandan, parlamentoda vekillerle ilgili 800'e yakın yolsuzluk dosyası tozlu raflarda duruyor.
17 yılda 50 gazeteci saldırıya uğradı
Miljus'a yönelik cinayet girişimi, Hırvatistan Gazeteciler Derneği (CJA) Araştırmacı Gazetecilik Komisyonu'nun 1992-2008 dönemine ilişkin habercilere yönelik saldırıları ele alan bir rapor hazırlamaya da itti.
Hırvatistan, Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF) örgütünün 22 Ekim'de yayımladığı son Dünya Basın Özgürlüğü Sıralaması'nda 173 ülke içerisinde 45. sırada yer alıyor. (EÖ)
