Londra merkezli Sivil Toplum Kuruluşu Global Witness, Rusya’nın Ukrayna’yı işgalin sonrası borsada işlem gören dünyanın en büyük beş petrol şirketi, BP, Shell, Chevron, ExxonMobil ve TotalEnergies’in 281 milyar dolar kâr elde ettiğini açıkladı.
Sadece Birleşik Krallık merkezli BP ve Shell’in işgalin başladığı 24 Şubat 2022’den bu yana toplam karı 94,2 milyar dolar oldu. Global Witness’a göre bu kâr oranının ülkedeki tüm hanelerin elektrik faturalarını 17 ay boyunca karşılamaya yetiyor.
Avrupalı ve ABD’li Chevron, ExxonMobil ve TotalEnergies’ın bu süreçteki kârı da 187 milyar dolar oldu.
Global Witness’ın kıdemli araştırmacısı Patrick Galey, “Rusya’nın Ukrayna’yı işgali, savaşın gölgesi altında yaşayan Ukraynalılardan Avrupa’da evlerini ısıtmak için mücadele eden hanelere kadar milyonlarca insan için yıkıcı oldu” dedi ve “Araştırmamız, cephede ne olursa olsun, fosil yakıt devlerinin Ukrayna’daki savaşın asıl kazananları olduğunu gösteriyor” diye ekledi.
Öte yandan rekor kâr açıklayan sadece petrol şirketleri değil. Uluslararası nakliye şirketleri ve gıda maddesi tedarikçileri de kârlarını son 2 yılda arttı.
Massachusetts Üniversitesi’nden ekonomist Isabella Weber, Avrupa Parlamentosu’na yaptığı sunumda, firmaların krizden yararlanarak kâr marjlarını ve hissedar kâr paylarını müşteriler aleyhine artırmalarını önlemek için hedeflenen fiyat kontrollerine ihtiyaç olduğunu söyledi.
Weber “Enerji krizi çoğu Avrupalı için en kötü ancak enerji şirketleri için en iyi zamanlardan biri olarak tarihe geçti. Yeni bir acil durum ekonomisi kitabına ihtiyacımız var” dedi.
(HA)
