* Fotoğraf: Pixabay
Otomobil ve tırlarda kurşunlu benzin kullanımı Cezayir'in elindeki stokların tükenmesiyle tüm dünyada sona erdi. Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP) dünya çapında kurşunlu benzin kullanımının tamamen bittiğini duyurdu.
BM Genel Sekreteri Antonio Guterres bu gelişmeyi "bir uluslararası başarı öyküsü" olarak nitelendirdi.
Guterres "Kurşunlu benzin kullanımının sona ermesi bir milyon kişinin ecelinden önce kalp hastalığı, felç, kanser gibi sebeplerle ölmesini engelleyecek ve çocukların zekaları kurşun nedeniyle zarar görmeyecek" diye konuştu.
Greenpeace de gelişmeyi "bir zehir çağının sona ermesi" olarak değerlendirdi.
Kurşunlu benzinin tarihi
20'nci yüzyılın en tehlikeli kirletici yakıtı olarak adlandırılan tetraetil kurşun katılmış benzin ilk defa 1922'de motorun performansını arttırmak amacıyla kullanılmaya başladı.
Kurşunun zehirlediğine dair ilk olay 1924'te ABD’de bir rafineride yaşandı. Rafineride çalışan beş işçi hayatını kaybetti, başka kimse hastaneye kaldırılmadı, ancak halk sağlığı yetkilileri ve çevrecilerin uyarılarına rağmen kurşunlu benzin kullanımı yüz yıldır çevre ve insan sağlığını tehdit etmeyi sürdürdü.
Zengin ülkeler 1970'lerden itibaren kurşunlu benzin kullanımını azaltmaya, 1980'lerden itibarense yasaklamaya başladı. Ancak kullanım 2000'li yılların başında 80'den fazla ülkede devam etti.
Londra'da kurşunlu benzin kullanımı 1999'da yasaklanmıştı.
Zararları nedir?
Dünya Sağlık Örgütü'ne (DSÖ) göre bu benzin türü, kurşun içeren diğer bütün maddelerden daha fazla zehir saçıyor. Havayı, tozu, toprağı, içme suyunu ve gıda ürünlerini kirletiyor.
ABD Çevre Koruma Ajansı kurşunsuz benzine maruz kalmanın en çok çocukları etkilediğini belirtiyor. Ürün kandaki kurşun seviyesini çok tehlikeli düzeylere çıkarıyor ve bu durum çocukların zeka gelişimini olumsuz etkilediğinden akademik başarılarını düşürüyor.
TIKLAYIN - "Dünyadaki çocukların üçte biri kurşun zehirlenmesiyle karşı karşıya"
Sonuç nasıl olacak?
20 yıldır bu konuda kampanya yürüten UNEP'e göre kurşunlu benzinin tamamen ortadan kaldırılması sayesinde yılda en az 1,2 milyon kişinin kalp hastalıkları, felç ve kanser gibi rahatsızlıklardan dolayı erken ölümü önlenecek.
Çocuklar kurşunun yol açtığı geri dönülmez etkilerden korunacak ve kurşun zehirlenmesi sonucu harcanacak olan 2 buçuk trilyon dolara yakın maliyetten tasarruf edilmiş olunacak.
Toprakta biriken kurşun hala havayı kirletiyor
Ancak uzmanlar yıllardır toprakta biriken kirliliğin kurşunlu benzin kullanımının bitmesiyle hemen temizlenemeyeceği uyarısında bulunuyor.
Son yapılan bir çalışma bu durumun olumsuz sonuçları konusunda önemli fikir veriyor. Haziran ayı sonunda yayınlanan çalışma Londra'da 20'nci yüzyıl boyunca araçlardan havaya salınan kurşunun toprakta biriktiğini ve kentin bugünkü hava kirliliğine katkıda bulunduğunu ispatlıyor.
“Benzinden tamamen kurtulmalıyız”
ABD’nin kurşunlu benzini yasaklamasıyla sonuçlanan bir araştırma üzerinde çalışan bilim insanı Phillip Landrigan ise motor yakıtlarının tamamen yasaklanması gerektiğini söylüyor.
“Dizelin halk sağlığı üzerinde olumsuz etkileri var. Kesinlikle kansere neden olan, solunum yolu tahrişine ve astıma neden olan, dizel egzozunun yaptığı her şey halk sağlığı için kötü. Benzinden gerçekten kurtulmamız gerekiyor. Dünya artık elektrikli araçlara geçişe odaklanmalı.”
(TP)
Kaynak: Euronews, Yeşil Gazete
