Biyolojik çeşitlilik kayıplarını 2030 yılına kadar tersine çevirmek amacıyla bir araya gelen dünya liderleri Doğa ve İnsan için Liderler Taahhüdü ile doğa kayıplarının önüne geçmek ve iklim krizi ile mücadele etmek için acil adımlar atmaya söz verdi.
Taahhüt, biyolojik çeşitlilik, iklim ve sağlık gibi birbiriyle bağlantılı krizlerinin yönetimi için ihtiyaç duyulan acil, küresel kararların ivedilikle hayata geçirilmesi yönünde atılmış güçlü bir adım. Nature for Life Hub (Yaşam için Doğa Merkezi)’nin girişimiyle Doğa ve İnsan için Liderler Etkinliği ile açıklanan taahhüt, WWF (Dünya Doğayı Koruma Vakfı’nın da aralarında bulundu çok sayıda sivil kurum ve kuruluş tarafında destekleniyor. Taahhüdü imzalayan ülkeler arasında başta Almanya, Birleşik Krallık, İtalya, İspanya, Kanada olmak üzere Bangladeş, Butan, Fiji, Fransa, Kenya, Kolombiya, Meksika gibi ülkeler yer alıyor.
“Acilen kararlı adımlar atmalıyız”
Geçen yıl dünya genelinde yayımlanan bir dizi bilimsel rapor, doğa kayıplarının insanlık tarihi boyunca daha önce görülmemiş bir düzeye ulaştığına; küresel biyolojik çeşitlilik krizine dikkat çekti. WWF’in 2020 Yaşayan Gezegen Raporu üretim ve tüketim şekillerimizden kaynaklanan nedenlerle son 50 yılda omurgalı türlerin popülasyonlarının yüzde 68 azaldığını ortaya koydu.
WWF (Dünya Doğayı Koruma Vakfı) Küresel Direktörü Marco Lambertini şöyle dedi:
“Doğa kayıpları artık sağlığımızı, gıda güvenliğimizi, geçim kaynaklarımızı tehdit edecek noktaya ulaştı. Salgınlar, orman yangınları, yaban hayatı kayıpları ve iklim değişikliği, insanın doğayla tehlikeli derecede uyumsuz ilişkisinin göstergeleri. Bunları daha fazla görmezden gelemeyiz; acilen kararlı adımlar atmak zorundayız.”
“Liderler Taahhüdü” nedir?
Biyoçeşitlilik kaybını 2030 yılına dek tersine çevirmeyi vaat eden “Liderler Taahhüdü” ülkelerin en yüksek siyasi kademede liderlik sergilediği çok önemli bir aşama. Tüm dünya liderlerini, BM Biyoçeşitlilik Zirvesi'nde bu kararlılıkla hareket etmeye çağırıyoruz. Biyolojik Çeşitlilik Zirvesi ve önümüzdeki yıl gerçekleşecek iklim müzakerelerinde herkes için karbon-nötr, doğa-pozitif ve adil bir gelecek sağlayacak ortak bir plan geliştirilmeli ve mutabakat sağlanmalı. Doğa ve insan için harekete geçmek, şimdiye kadar hiç bu denli hayati önem taşımamıştı."
Liderler Taahhüdü, biyoçeşitlilik krizinin, yoksulluğu ve eşitsizlikleri şiddetlendirerek, hayvan kaynaklı hastalık risklerini artırarak ve iklim krizini tetikleyerek yaşam destek sistemlerimizde geri dönüşü olmayan zararlara neden olduğunu vurguluyor. İklim krizini durdurmak, Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerine ulaşmak istiyorsak biyolojik çeşitlilik kaybının ivedilikle durdurulması ve tersine çevrilmesi gerektiğinin altı çiziliyor.
Liderler Taahhüdünde öne çıkan vaatler:
Sürdürülebilir kalkınma için 2030 yılına kadar biyoçeşitlilik kaybını tersine çevirmek amacıyla acil önlemler almak; bu doğrultuda:
1. Önümüzdeki yıl Çin'in Kunming kentinde 2020 Sonrası için yeni bir Küresel Biyolojik Çeşitlilik Çerçevesinin geliştirilmesi, hedeflerin güncellenmesi ve tam olarak uygulanması;
2. İnsanların ihtiyaçlarını, gezegenin sınırlarını zorlamadan karşılayacak sürdürülebilir üretim ve tüketim biçimlerine ve sürdürülebilir gıda sistemlerine geçilmesi; ormansızlaşmanın durdurularak, yenileyici tarımın benimsenmesi;
3. Denizlerdeki plastik kirliliğinin durdurularak kara ve hava kirliliğin azaltılması;
4. Denizel kaynakların sürdürülebilir bir şekilde yönetilmesi ve BM Deniz Hukuku Sözleşmesi uyarınca müzakerelerin sonuçlandırılması;
5. Tek Sağlık* yaklaşımı benimsenerek biyolojik çeşitlilik, iklim ve çevrenin hükümetlerin iyileştirme stratejilerinin, yatırım başta olmak üzere tüm kararlarının merkezine yerleştirilmesi; mevcut sağlık krizine ve ekonomik krize yeşil ve adil bir çözüm sunulması;
6. Biyolojik çeşitliliğe ve doğa temelli çözümlere daha fazla yatırım yapılması; doğaya zarar veren yatırımların ve desteklerin terk edilmesi ya da yeniden değerlendirilmesi. Finansal kaynakların akışının, doğa ve insanın refahı ve sağlığı gözetilerek çevresel taahhütler ve Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleriyle uyumlu hale getirilmesi.
Liderler, etkinlikte Küresel Acil Durum için hesap verebilirlik yaklaşımını benimseyen anlamlı bir adım daha atarak 2021 Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nda yeniden buluşmayı; kat ettikleri yolu gözden geçirerek taahhütleri yeniden onaylamayı da vaat etti. BM’nin girişimiyle, 10 yıl önce Japonya’da dünyanın biyolojik çeşitliliğini korumak için Aichi 2020 Hedefleri olarak adlandırılan 20 hedef belirlenmişti. Doğa ve İnsan için Liderler Taahhüdü, dünyanın bu hedeflerden birini bile karşılamaya yaklaşamadığını ortaya koyan BM Biyolojik Çeşitlilik Raporu’nun açıklanmasından iki hafta sonra imzalandı. BM Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi kapsamında, önümüzdeki yıl, Çin’in Kunming kentinde 2020 sonrası 10 yıl için doğa koruma ve biyolojik çeşitlilik hedeflerini ortaya koyan yeni bir küresel çerçeve kabul edilecek. (EMK)
