Dünya Günü kutlu olsun: "Saat aleyhimize işliyor"

* Fotoğraf: Pixabay

İklim krizinin gezegenimizi en derininden sarstığı günlerin gölgesinde 22 Nisan Dünya Günü hepimize kutlu olsun.

22 Nisan Dünya Günü, küresel ısınma ve çevre kirliliği gibi konulara dikkat çekmek amacıyla uluslararası çapta çeşitli etkinliklerin düzenlendiği bir gün.

Öte yandan iklim krizi tek bir gün değil, her gün. Dünya neredeyse her an yeni bir rekorla karşı karşıya. Sıcaklık rekorları, emisyon rekorları, ekolojik kayıp rekorları, buzullarda erime rekorları, kuraklık rekorları gibi üst üste gezegenin ve tüm canlıların aleyhine rekor kırılıyor.

TIKLAYIN - İklim Krizi: Ülkeler ve Taahhütleri Yetersiz, Yanıyoruz

Bugünün bir diğer önemi ABD ev sahipliğinde 22-23 Nisan tarihlerinde gerçekleşen İklim Zirvesi ile aynı zamana denk düşmesi.

İklim aktivistleri, doğa ve yaşam savunucuları, ekolojistler de bilimsel veriler ışığında tespit edilmiş bu üst üste yaşanan rekorları hatırlatarak, “Dünyanın bekleyecek vakti kalmadı, harekete geçme zamanı” sözleriyle liderlere çağrı yapıyor. 

TIKLAYIN - Dünya liderlerine mektup: Saçmalığa son verin

Bugün başlayan ve yarın da devam edecek zirve boyunca Paris İklim Anlaşması’ndaki hedefler, iklim değişikliğiyle uyumlu teknolojiler, emisyonlar gibi iklim krizinin tüm boyutlarıyla ele alınacağı söyleniyor. 

• PARİS İKLİM ANLAŞMASI: Aralık 2015'te Paris'te yapılan 21. BM İklim Değişikliği Taraflar Konferansı'nda (COP21) onaylanan anlaşmanın  temel hedefi, küresel ortalama sıcaklık artış limitinin yüzyılın sonuna kadar 1,5 ile 2 derece arasında sınırlandırılması. 

Greenpeace Akdeniz İklim ve Enerji Proje Sorumlusu Gökhan Ersoy, Ekosfer Derneği Kampanyalar Sözcüsü Özgür Gürbüz ve WWF-Türkiye (Doğal Hayatı Koruma Vakfı) Doğa Koruma Direktörü Dr. Sedat Kalem ve 22 Nisan Dünya Günü özelinde İklim Zirvesi ve taleplerini konuştuk.

Ersoy: Bahanelerin arkasına saklanmadan...

Greenpeace Akdeniz İklim ve Enerji Proje Sorumlusu Gökhan Ersoy:

“1970’lerden bugüne çevre hareketi, dünyanın pek çok yerinde devletlerin ve şirketlerin yarattığı çevresel yıkımlara karşı mücadele ederek büyüdü. Bugün elde ettiğimiz kazanımların temelinde, Rachel Carson’dan Greta Thunberg’e bireylerin milyonlara ilham olduğu kitlesel hareketlerin ve yerel hareketlerle birlikte sivil toplum kuruluşlarının yarattığı mücadele azmi var.  

“Krizler çağında kutladığımız dünya gününde, karar alıcılardan Paris Anlaşması’nı bir an önce onaylamasını ve iddialı bir sera gazı azaltım hedefi koymasını talep ediyoruz. Saat aleyhimize işliyor, daha fazla bahanelerin arkasına saklanmadan herkes sorumluluğu orantısında karbon ayak izini azaltmalı ve güneşli yarınlara umutla bakmalıyız.”

Gürbüz: Türkiye Paris Anlaşması’nı artık onaylamalı

Ekosfer Derneği Kampanyalar Sözcüsü Özgür Gürbüz: 

“Dünya Günü’nün amacı gezegenin karşı karşıya kaldığı durumları hatırlatmak ve aynı zamanda buradan, yaşamın ne kadar güzel olduğunu söylemek. Ama biz güzel tarafa pek odaklanamıyoruz çünkü iklim krizi nedeniyle ciddi bir ekolojik kriz yaşıyoruz. Fazla vaktimiz yok, bilim insanlarının söylediğine göre, 1,5 derecenin altında kalmak için sadece 8 ya da 9 yılımız var ve verilen taahhütler yeterli değil. 

“Dolayısıyla ilk beklentimiz ülkelerin sera gazı ve karbon emisyonlarını azaltmak için verdikleri taahhütleri çok daha ileriye götürmesi. İkinci beklentimiz ise, genelde siyasetçiler bir masa etrafında oturup konuştuğunu görüyoruz. Ama bu işin asıl sorumluları olan fosil yakıt (petrol, kömür, doğalgaz) üreticileri arka planda lobi faaliyetleri yürütüyorlar. Biz artık bu şirketlerin de çok uzun yıllardır konuştuğumuz karbon vergisinin hayata geçirilmesi gibi ciddi yaptırımlarla karşı karşıya bırakılmasını istiyoruz. 

“Bugün başlayacak olan iklim zirvesinden beklentilerimiz de aynı yönde. Paris hedeflerine uygun bir şekilde başta Amerika olmak üzere bütün ülkelerin sorumluluk almasını, taahhütlerinin üzerine çıkmalarını bekliyoruz. Zirveye katılması beklenen Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın da orada bir açıklama yaparak Türkiye’yi enerjide dışa bağımlı hale getiren yakıtlardan kurtarıp güneş ekonomisi kurmasının önünü açacağı Paris Anlaşması’nı onaylamasını talep ediyoruz.”

• NOT: Paris Anlaşmasına bugüne kadar 197 ülke imza attı, bunların 191’i anlaşmaya taraf olarak süreci tamamladı. Türkiye ise anlaşmaya taraf olmayan altı ülkeden biri. Onaylama sürecini tamamlamayan ülkeler Eritre, İran, Irak, Libya, Yemenve Türkiye. Ayrıca Türkiye, Paris Anlaşması’nı onaylamayan tek G20 ülkesi. 

Kalem: Bütüncül iklim krizi politikası

WWF-Türkiye (Doğal Hayatı Koruma Vakfı) Doğa Koruma Direktörü Dr. Sedat Kalem: 

“Dünya Günü’nde liderler İklim Zirvesi için bir arada. İklim krizi ve biyoçeşitlilik kaybı tehdidi altındaki dünyamız için liderlerden artık kararlı adımlar ve işbirliği bekliyoruz. Dünyanın en büyük 20 ekonomisinden biri olan Türkiye de Paris İklim Anlaşması’na taraf olarak güçlü bir emisyon azaltım hedefi ortaya koymalı, kömürden çıkışı kapsayan bütüncül bir iklim kriziyle mücadele politikasını önceliklendirmelidir.

"Çok kayıplar vermekte olduğumuz bu zorlu pandemi süreci ile birlikte daha net görüldü ki, insan doğanın ayrılmaz bir parçası ve doğanın sağlığı, insanın sağlığı için vazgeçilmez bir koşul. İçinden geçtiğimiz krizden gereken dersi çıkarmak için doğayla ilişkimizde yeni bir başlangıç yapmamız gerekiyor. Bunun için 'Yeşil İyileşme' yaklaşımını benimseyerek doğayı kirleten, tüketen, yok eden yatırımlardan artık vazgeçerek, bozduğumuz, kirlettiğimiz ekosistemleri geri kazanmamız, tarımda, enerjide, sanayide doğa dostu uygulamaları teşvik etmemiz hayati önem taşıyor.”

Dünya Günü hakkında

Kökenleri 1970'e uzanan ve ilk uluslararası çalışma olma özelliğine sahip etkinlik hakkında bilinmesi gereken 5 önemli madde:

• 22 Nisan Dünya Günü, aktivist John McConnell'in önerisi ve güneş enerjisi kullanımının yaygınlaşmasına yönelik çabalarıyla bilinen çevreci Denis Hayes'in organizatörlüğünde ilk kez Amerika Birleşik Devletleri'nde (ABD) 1970 yılında düzenlendi. Bu kutlamalara 20 milyonu aşkın kişi katıldı. Bu etkinlik sayesinde ABD’nin ilk 'Temiz Hava Yasası' ve 'Temiz Su Yasaları' hazırlandı. Çevre felaketleri, küresel ısınma, kirlilik gibi birçok konunun uluslararası gündem olması sağlandı.
• İklim değişikliğine karşı küresel çapta verilen mücadelede tarihi bir dönüm noktası olarak görülen Paris İklim Anlaşması (COP 21) da Dünya Günü'nün kutlandığı 22 Nisan 2016'da imzalandı.
• 22 Nisan Dünya Günü'nü tetikleyen olay 28 Ocak 1968'de gerçekleşti. Bu tarihte ABD'nin Kaliforniya eyaletinde Santa Barbara kıyısı açıklarına yaklaşık 12 milyon litre petrol döküldü. O güne kadar görülen en büyük çevre felaketlerinden biri olan olayda 10 bini aşkın kuş, yunus, fok balığı ve deniz aslanı öldü. Bu atıklar bin 300 kilometre kareyi aşkın bir alana yayıldı.
• 2000 yılında organizasyon ilk kez internet üzerinden bildirisini yayımladı ve resmi sunumu Hollywood yıldızı Leonardo Di Caprio yaptı.
• 1990'dan itibaren ise Dünya Günü, ABD'yi aşan ve uluslararası çapta kutlanan bir güne dönüştü. 200'e yakın ülkedeki kutlamaları Washington merkezli Earth Day Network organize ediyor.

(TP)