275 sanıklı Ergenekon Davası’nda İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi kararı açıkladı.
21 kişi beraat etti, 11 kişi hakkında yakalama kararı çıktı, eski Genelkurmay Başkanı İlker Başbuğ da dahil 22 kişi hakkında müebbet veya ağırlaştırılmış müebbet kararı verildi.
Dünya basını davayı, çoğunlukla “Eski Genelkurmay Başkanına müebbet hapis cezası” başlığıyla gördü.
Yorumlar da verilen cezaların ayrışmayı derinleştirdiği ya da hükümetin ordu üzerinde egemenlik ve etki tesis etmesi üzerinde yoğunlaştı.
ABD, Avrupa ve Ortadoğu medyası Ergenekon davasının kararıyla ilgili şunları yazdı:
New York Times: Ayrışma açığa çıktı
Dava, laikler ile İslamcılar arasındaki ayrışmayı açığa çıkardı. Bunu demokratik reformları kurmak için atılan bir adım görenlere karşı, bazı analistler davayı, “intikam operasyonu” olarak görüyor.
El Arabiya: İki ayrı değerlendirme
Hükümet yanlısı olanlar, Ergenekon davasını demokratikleşme yönünde bir adım olarak değerlendirirken, ülkenin laik muhalefeti davayı, hükümeti eleştirenleri susturmaya çalışan bir “cadı avı” olarak görüyor.
Huffington Post: Büyük protesto olmadı
Mahkemenin dünkü kararı, Gezi Parkı gösterileri gibi kalabalık ve şiddetli protestolara yol açmadı.
Avrupa Birliği’nin Genişlemeden Sorumlu Komiseri Stefan Füle’nin sözcüsü Peter Stano, mahkeme kararı hakkında bir yorum yapmayacağını ancak AB’nin Türkiye’deki sanık hakları konusundaki endişelerini daha önce de belirttiğini söyledi.
Deutsche Welle: Eski Genelkurmay Başkanına müebbet
Başbakan Erdoğan ile laik yapı arasında on yıldan fazladır süren çatışmanın anahtarı olarak görülen dava, Türkiye toplumundaki derin ayrışmayı su yüzüne çıkardı.
Muhalefet partilerininkiler de dahil yapılan yorumlar, mahkemenin verdiği ağır cezaların laik düzeni kontrol altına alma amacı taşıdığı yönünde.
Guardian: Erdoğan “cadı avıyla” suçlanıyor
Mahkemenin eski Genelkurmay Başkanı ve diğer rütbeli askerlere verdiği ağır cezalar Türkiye'de ayrışmayı alevlendirdi.
Londra merkezli düşünce kuruluşu Chatham House'tan Türkiye uzmanı Fadi Hakura’ya göre, bu cezalar, sivil hükümetin ordu üzerinde kurduğu hâkimiyeti gösteriyor.
Ancak dava kimilerince derin devletle hesaplaşma olarak görülürken, kimileri tarafından da Erdoğan'ın başlattığı bir “cadı avı” olarak değerlendiriliyor.
Çıkan karar, sivil hükümetin ordu üzerinde egemenlik ve etki tesis ettiğini açıkça ortaya koyuyor. Verilen ağır cezalar, hükümetin ordu yapılanmasıyla “ödeştiği” izlenimi veriyor.
CNN: Siyasi dava eleştirisi
Ergenekon davası, siyasi motivasyona sahip olduğu ve muhalefeti sindirme amaçlı olduğu şeklinde eleştiriler aldı.
BBC: Türkiye’yi değiştirdi
Ergenekon davası, Türkiye’de ordunun siyasete müdahalesi konusunu değiştirdi. Bazıları için bu dava, sivil hükümetin orduyu kontrolü altına almasında önemli bir adımdı.
Ancak bazıları da davanın hükümet karşıtlarına yönelik bir “cadı avına” dönüştüğü görüşünde.
Ayrıca, davada adil yargılanma hakkıyla ilgili önemli endişeler de dile getirildi.
El Cezire: “Derin devlet” davası
Türkiye muhalefeti, mahkemenin, siyasi baskı altında karar verdiğini ve soruşturmanın sadece AKP hükümeti karşıtlarıyla sınırlandırıldığını düşünüyor. Hükümet ise bu iddiaları reddediyor ve davanın, “derin devleti yok etme” amaçlı olduğunu belirtiyor.
Times: Onlarca kişiye hapis
İslami eğilimli hükümetin, ülkenin laik elitlerini tasfiye etme girişimi olarak görülen davada onlarca siyasetçi, emekli asker ve gazeteci hapis cezası aldı.
Soruşturmaya destek veren kesim ise bu davayı derin devletle son hesaplaşma olarak görüyor.
Ancak pek çok kişi Ergenekon davasını, “Türkiye'nin laik temellerini yıkmak için tasarlanmış ve Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın 'düşmanlarına' karşı yürütülen bir cadı avı” olarak değerlendiriyor.
Başladığı günlerde Türkiye'de büyük bir çoğunluğun davaya destek vermişti ama tutuklananların ve gözaltına alınanların sayısı arttıkça şüpheler de ortaya çıktı.
Independent: Eski ordu komutanına müebbet
AKP hükümetini devirme planı yapan yaklaşık 300 kişiye ağır hapis cezaları verildi.
2008 yılında başlayan dava, Türkiye'nin eskiden baskın olan ve gücünü ordudan alan laik yapılanmasıyla İslami eğilimli AKP arasındaki mücadelede bir dönüm noktası oldu.
Ordu üzerinde sivil kontrolü sağlama çabası, Türkiye hükümetinin Avrupa Birliği'yle ilişkilerinde önemli bir paya sahip.
Ancak Erdoğan yönetiminin aldığı kararları ve yaşamları üzerindeki baskıyı protesto eden binlerce kişi Haziran ayı boyunca eylemler düzenledi. (AS)
* Fotoğraf: Bülent Doruk / AA
